وضعیت زنان افغان و بازگشت طالبان (۱۴۰۰،۱۴۰۱)
زنان در تاریخ افغانستان جزء آسیب پذیرترین قشر بودهاند. ضعف فرهنگی و عقب ماندگی در جامعه افغانستان موجب شد همیشه مردسالاری حاکم باشد و مردان با اعمال قدرت به شیوههای مختلف سعی در برتری و اعمال دستور بر زنان میکردند. زنان نیز همواره در فقر اجتماعی و فرهنگی میماندند و فرصتی برای پیشرفت نداشتند. به دلیل بی سوادی بسیاری از زنان و مردان هیچ کدام نسبت به حقوق خود و یکدیگر آگاهی نداشتند و از بسیاری از حقوق انسانی و اجتماعی خویش محروم بودند. از آنجا که افغانستان جامعه سنتی و پایبند به آداب و رسوم خاص قومی بود کمتر به نقش و جایگاه زن در امور سیاسی و اجتماعی اهمیت میداد. بنابراین، زنان نمیتوانستند هیچ نقشی در سرنوشت و کارهای اجتماعی و فرهنگی و یا سیاسی داشته باشند. در قانون اساسی افغانستان مصوب سال ۲۰۰۴ در ماده ۲۲ به صراحت روی تساوی جنسیتی چنین تاکید شده است:«هرنوع تبعیض و امتیاز بین اتباع افغانستان ممنوع است. اتباع افغانستان اعم از زن و مرد در برابر قانون دارای حقوق و وجایب مساوی میباشند.
از سال ۲۰۰۱ دولت جمهوری اسلامی افغانستان، به صورت آشکار زیادتر از ۲۳۰۰ تعهد راجع به زنان افغانستان یا برابری زن و مرد در قوانین، معاهدات و موافقتنامههای سیاسی و اسناد استراتژیک داده است. این آمار تعداد زیاد تعهدات شفاهی را از ۱۴ سال اخیر در بر نمیگیرد. همچنین دولت بر تعهداتش به نفع زنان تاکید کرده است. این تعهدات طیف وسیعی از حوزهها را در بر میگیرد، از جمله آموزش، بهداشت، خدمات انترنت و آگاهیرسانی عمومی راجع به حقوق زنان در اسلام. علیرغم تعهد شفاهی قاطع دولت، پیشرفتی که برای زنان در افغانستان است کمتر از اهداف بلندپروازانه آنها میباشد.
سال ۲۰۲۱ پس از خروج عجولانه نیرو های امریکایی و ناتو از افغانستان به گونه نا منتظر طالبان بی درنگ کنترول افغانستان را به دست گرفتند و توانستند یک حکومت سرپرست در کابل ایجاد کنند. هرچند برخورد طالبان در رژیم کنونی نسبت به نخستین باری که قدرت را در این کشور در دست داشتند، نرمتر به نظر میرسد و آنان ظاهراً احکام سخت شرعی را بر مردم نافذ نکرده اند، اما محدودیتهای زیادی را بر زنان وضع کرده اند.
کلید واژه ها: افغانستان، زنان، طالبان.