سمینار آزادی و اقتصاد | غزنی
سلسله سمینارهای علمی و کاربردی آزادی و اقتصاد (Freedom & Economics Seminar) پیرامون موضوعات آزادی، توسعه اقتصادی، کارآفرینی و رفاه به ابتکار موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان (AELSO) به همکاری دانشگاه خاتم‌النبیین(ص) شعبه غزنی با اشتراک استادان دانشگاه، کارشناسان، محصلان و جوانان در شهر غزنی برگزار شد.
در این سمینار؛ اشتراک‌کنندگان در مورد مولفه‌های آزادی، اندیشه‌های توسعه اقتصادی، نقش آزادی بیان در توسعه اقتصادی، رابطه میان مولفه‌های آزادی، کارآفرینی و توسعه اقتصادی، ضرورت بانکداری اسلامی، توسعه نیروی انسانی و نقش آن بر توسعه اقتصادی، چالش‌های اقتصادی افغانستان و راهکارهای بیرون‌رفت آن، بحث و تبادل نظر نمودند.
محمد حنیف فرزان؛ رئیس هیئت مدیره‌ی موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان (AELSO) در مورد کارکردها و چشم‌انداز موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان پیرامون آزادی و اندیشه‌های اقتصادی صحبت نموده افزود: ” ایلسو در چشم‌انداز استراتژیک‌اش، در نظر دارد تا کمپ ملی کارآفرینی را در سراسر کشور برگزار نماید. یکی از اهداف که کمپ ملی کارآفرینی به دنبال آن است؛ رشد اقتصادی و کاهش فقر در جامعه می‌باشد که به صراحت می‌توان گفت: رشد اقتصادی بر پایه‌ی تحقیق، ابتکار و نوآوری استوار است. نقش و جایگاه کارآفرین در توسعه از اهمیتی والای برخوارد بوده و یکی از پایه‌های اساسی رشد جوامع محسوب می‌شود. پوهنتون‌ها به‌عنوان مکان‌های بارور شدن اندیشه‌های نهفته در جوانان بوده و بستر رشد و پرورش توسعه را فراهم می‌سازند. ایلسو برای رسیدن به یک افغانستان صلح‌آمیز و مرفه، زمینه‌های عملی و تطبیق طرح‌های سازنده شما را فراهم خواهد کرد.”
دکتر حسین حبیبی؛ رئیس پوهنتون خاتم‌النبیین شعبه غزنی، پیرامون کارکردهای یک دهه فعالیت پوهنتون خاتم‌النبیین(ص) شعبه غزنی صحبت نموده گفت: “در عصر امروز، دانایی یکی از محورها و شاخص‌های اصلی پیشرفت و تعالی هر جامعه به شمار می‌رود، سنجش سطح دانایی به میزان تولید و مصرف اطلاعات و گسترش دانایی به دسترسی سریع و آسان به منابع علمی موثق وابسته است. از سوی هم تحقیق و پژوهش در اسلام و میان مسلمانان، از زمان پیامبر، ظهور اسلام و نزول قرآن رواج یافت، شکی نیست که دین مبین اسلام، به دینی که پذیرش آن بر اساس تحقیق و تفکر بوده در میان ادیان مشهور است. آن‌گونه که دین اسلام تاکید بر تحقیق وپژوهشِ را از دیگر ادیان برتر دانسته است، قرآن نیز آدمی را به تحقیق و جست‌وجو تشویق می‌کند و او را وامی‌دارد که درسایه تلاش، حق وحقیقت را بیان دارد و پایه و اساس دین راحفظ کند. فلسفه برگزاری سمینار امروزی این پیام را برای‌مان منتقل می‌نماید که اگر می‌خواهیم در رفاه، آزادی، استقلال، امنیت و آسایش زندگی نماییم باید به کسب علم، نهاد‌های اکادمیک و تحقیقات علمی توجه کنیم.”
دکتر غلام‌رضا کریمی؛ رئیس پوهنځی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خاتم‌النبیین، در مورد آزادی بیان از نگاه اسلام و نقش آن در توسعه اقتصادی چنین ابراز نظر نمود: آزادی بیان با توسعه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مرتبط است. آزادی بیان به مفهوم آزادی اندیشه بوده و هر شخص در انتخاب اندیشه آزاد می‌باشد. آزادی بیان از جمله مباحثی است که در بحث‌های مربوط به آزادی بیشترین مطلب و بالاترین جایگاه را به خود اختصاص داده است. بررسی قرآن و احادیث اسلامی و نیز تاریخ اسلام، نشان می‌دهد که اسلام، آزادی بیان و اظهار عقیده را به رسمیّت می‌شناسد و هیچ آیینی به‌اندازه‌‌ی اسلام برای این آزادی، احترام قایل نیست. در اسلام، نه تنها اظهار عقیده آزاد است، بلکه قرآن کریم رهنمود می‌دهد که انسان باید سخن‌های مختلف و آرا و عقاید گوناگون را بشنود و آنها را با اندیشه‌ای آزاد، مورد نقد و بررسی قرار دهد و وقتی در تحقیق به بهترین سخن و متین‌ترینِ آرا رسید، همان را انتخاب کند و ملاک عمل قرار دهد.”
عبدالقاهر بهشتی؛ رئیس عمومی برنامه‌های موسسه AELSO، درمورد رابطه میان مولفه‌های آزادی، کارآفرینی و توسعه اقتصادی صحبت نموده افزود: “کارآفرینی و آزادی اقتصادی نقش بسیار کلیدی در توسعه اقتصادی و پایداری همه جوامع دارد. کارآفرینی امری آموزش‌پذیر است و حمایت از کارآفرینان به‌خصوص حمایت از نظام آموزشی جهت آموزش‌های کارآفرینی از اهمیت حیاتی برخوردار است. جامعه‌ای که در بسترکارآفرینی حرکت می‌کند، جامعه زنده، پویا و فعال است. و به ساده‌گی می‌تواند همه مشکلات و فشارهای بیرونی و درونی را تحمل کرده و پشت سر بگذارد، از این رو دارای اقتصادی مقاومتی خواهد بود. در این راستا بررسی ارتباط میان کارآفرینی و آزادی اقتصادی و توسعه اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. برای گذار از چالش‌ها و حرکت به‌سوی یک جامعه مرفه؛ توسعه اندیشه‌های خلاق، تربیت دانشجویان کارآفرین و ایجاد اشتغال‌زایی از جمله راهکارهای مهم برای رسیدن به خودکفایی جوامع محسوب می‌شود.”
اسحق علی فهیمی؛ رئیس دانشکده اقتصاد پوهنتون خاتم‌النبیین، درمورد ضرورت بانکداری اسلامی در افغانستان؛ چالش‌ها و فرصت‌ها صحبت نموده افزود: “بانکداری اسلامی نوعی فعالیت بانکی است که با احکام اسلام هم‌خوانی دارد و در قالب اقتصاد اسلامی تعریف می‌شود. بانکداری اسلامی می‌تواند نقش خیلی ارزنده را برای توسعه تجارت‌های کوچک، متوسط و بزرگ به ویژه در قریه‌های کشور داشته باشد. در بانکداری اسلامی وجوه سپرده‌گذاران طبق موازین شرعی و حقوقی و درقالب عقود معین سرمایه‌گذاری می‌شود. در سال 1963 بانک‌های پس‌انداز اسلامی در مصر تأسیس شدند و پس از آن دولت مصر اصرار کرد قوانین بانک‌های تجاری بر این بانک‌ها نیز اعمال گردد. در سال 1982 بانک اجتماعی ناصر به‌عنوان اولین بانک اسلامی در مصر تأسیس گردید. با رشد چشم‌گیر سرمایه مسلمانان و هم‌چنین ویژه‌گی‌های بارز بانکداری اسلامی در مقابل با بانکداری متعارف این صنعت روز‌به‌روز گسترش یافت به طوری که این امر در سال‌های اخیر به دلیل کم‌ترین آسیب‌پذیری مورد توجه مؤسسات و کشورهای غربی قرار گرفته است.”
دکتر سید محمدتقی هاشمی؛ عضو کدر علمی دانشکده اقتصاد پوهنتون خاتم‌النبیین، درمورد توسعه نیروی انسانی و نقش آن بر توسعه اقتصادی از نظر اسلام صحبت نموده افزود: “توسعه جامعه در گرو توسعه نیروی انسانی است. قرآن‌کریم سرمایه انسانی را مهم‌ترین ثروت جامعه می‌داند و بر بازسازی و توسعه سرمایه‌ای انسانی براساس قابلیت‌ها و ظرفیت‌های موجود برای رسیدن به توسعه اقتصادی پایدار و مبتنی بر عدالت تاکید دارد. از دیدگاه قرآن توسعه نیروی انسانی فقط به آموزش مهارت‌ها محدود نمی‌شود، بلکه شکوفایی همه استعدادها و فضایل مادی و معنوی را در بر می‌گیرد. با توجه به اهمیت روزافزون منابع انسانی به‌عنوان عامل مهم تحول جوامع در عصر رقابت، شناخت ابعاد دقیق ارتقای ظرفیت نیروی انسانی و کارکنان سازمان‌های دولتی و غیردولتی و ارایه راه‌حل‌های اصولی و منطقی در جهت توانمندسازی و توسعه آنها از مهم‌ترین وظایف و مشغله‌های جوامع در راستای توسعه‌ای اقتصادی محسوب می‌شود.”
در بخش تریبون آزاد (Open Mike)، اشتراک‌کننده‌گان برنامه در مورد آزادی، توسعه اقتصادی، شرایط اقتصادی در افغانستان و راهکارهای بیرون‌رفت از آن، دیدگاه‌های خود را شریک ساختند.
صدیقه خنجری، اشتراک‌کننده سمینار آزادی و اقتصاد در ولایت غزنی گفت: “آزادی اندیشه، مبنا و منشأ آزادی‌های دیگر محسوب می‌شود و از این رو با دیگر آزادی‌ها ارتباط نزدیکی دارد. آزادی اندیشه به‌معنای آزادی تعقّل است، و آزاداندیشی و تعقّل، زیربنای گزینش درست هدف، مسیر و شیوه‌ی زندگی است. آزادی اندیشه باعث تغییر فردی و اجتماعی می‌شود.”
نثار‌احمد الکوزی، یکی دیگر از اشتراک‌کننده‌گان سمینار آزادی و اقتصاد در ولایت غزنی گفت: “رشد اقتصادی به‌صورت خودکار، توسعه انسانی را بدنبال دارد. بدون حکومت‌داری خوب، رشد اقتصادی در جامعه، ناهمگون و ناهماهنگ خواهد بود و منجر به ایجاد شکاف در بخش‌های اقتصادی و اجتماعی می‌گردد. حکومت‌داری خوب مانند بسیاری امور دیگر به صورت تصادفی حاصل نمی‌شود. بلکه نیازمند قواعد نظام‌مند و برنامه‌ریزی دقیق می‌باشد. حکومت‌داری خوب نتیجة برنامه‌ریزی خوب، سرمایه‌گذاری سودمند در بخش مدیریت منابع، مشارکت کارآمد و تصمیم‌سازی منطقی و معقول است.”
بسم‌الله فطرت، یکی دیگر از اشتراک‌کننده‌گان سمینار آزادی و اقتصاد در ولایت غزنی گفت: “در وضعیت کنونی افغانستان؛ برگزاری چنین سمینارها، نهایت انگیزه‌بخش و سرنوشت‌ساز است و جوانان باورمند می‌شود که در هر شرایط می‌توانند برای رسیدن به توسعه اقتصادی و اجتماعی تلاش کنند. اگر نگاهی به کشورهای توسعه‌یافته جهان بیندازیم می‌بینیم که این کشورها بهای لازم را به نیروی انسانی کارآفرین به‌عنوان مهم‌ترین قشر جامعه می‌دهند و در مقابل، این نیرو با بالابردن بهره‌وری خود در منافع حاصل از کارآفرینی و تولید سهیم می‌شوند. کارآفرینان به عنوان سرمایه‌های عظیم انسانی منشأ تاثیرات حیاتی در روند پیشرفت جامعه و کشور هستند و در توسعه بسیار موثرند. کارآفرین به‌عنوان پُلی بین صنعت و نهاد‌های اکادمیک می‌باشد. “
هادی پویا؛ معاون امور محصلان پوهنتون خاتم‌النبیین شعبه غزنی در جمع‌بندی سمینار آزادی و اقتصاد گفت: “اسلام برای آزادی بيان، اصالت ممتازی قائل شده است و آن را به رسميت شناخته و از آن به‌عنوان ابزاری برای شكوفايی انديشه و رشد و تعالی مادی و معنوی بشر ياد می‌کند. اسلام ترویج‌کننده آزادی بیان است. آزادی بیان زمینه‌ای گفت‌و‌گوی منتقدانه را فراهم کرده و باعث اصلاح‌سازی نهاد‌ها می‌شود و در نتیجه اصلاح‌سازی نهاد‌ها به توسعه اقتصادی منتج می‌شود. نقش کارآفرینی در رشد و توسعه اقتصادی به منابع مادی، شرایط و زیرساخت‌های صنعتی و مهم‌تر از همه، مسئولیت‌پذیری نظام در قبال رشد کارآفرینی بستگی دارد. آزادسازی و خط‌مشی اقتصادی جدید، فضاهایی را برای کارآفرین ایجاد می‌کند تا شانس خود را آزموده و نقشی کلیدی در رشد و توسعه کشور ایفاء نماید. توسعه‌ی اقتصادی، یکی از مهم‌ترین حوزه‌های شکل‌دهنده‌ی مسیر پیش‌روی هر جامعه‌ای می‌باشد. عموماً بسیاری از نظریه‌پردازان اقتصادی در طی سالیان متمادی، همت خود را بر روی ارائه‌ی الگوهای کارآمد و مفید و عمومی توسعه‌ی اقتصادی بنا نهاده‌اند. زمینه و بستر توسعه در جوامع متفاوت بوده و الگوهای توسعه مبتنی بر ارزش‌های جوامع قابل تطبیق می‌باشد.”
در راستای اهدای کتاب؛ اهدای دانایی، ایلسو برای کمک به ترویج فرهنگ توسعه اندیشه و تحقیق و حمایت از کتابخانه‌ها، کتاب‌ها و نشریات چاپ شده‌ای این موسسه را به مسئولان و کتاب‌خانه عمومی پوهنتون خاتم‌النبیین شعبه غزنی اهدا کرد.
سمینار آزادی و اقتصاد با توزیع تصدیق‌نامه برای اشتراک کنندگان و گرفتن عکس گروهی به اتمام رسید.
به‌سوی افغانستانِ آزاد و مرفه
دیپارتمنت نشرات و ارتباطات