عوامل مؤثر بر توسعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در افغانستان
کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در افغانستان یکی از بخش‌های اساسی مهم اقتصاد و کسب‌وکار کشور است که جهت رشد و ترقی اقتصاد و ایجاد اشتغال نقش برازنده‌ای را دارند که در جهت پیشبرد اهداف‌شان با یک تعداد عوامل که گاهی باعث توسعه و گاهی باعث شکست این کسب‌وکارهای می‌شوند ارتباط معنادار دارد. هدف پژوهش کاربردی بوده و روش گردآوری داده‌ها توصیفی – پیمایشی می‌باشند، از لحاظ نوع داده‌ها پژوهش کمی است. جامعه آماری آن از دو ولایت افغانستان تشکیل گردیده اس. بخش اول شامل کارمندان، مالکان و ذی‌نفعان در ولایت سرپل و بخش دوم، کارمندان، مالکان و ذی‌نفعان کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در ولایت جوزجان هستند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه می‌باشند که پاسخ‌دهندگان 38 تن از کارمندان، مالکان و ذی‌نفعان از ولایت سرپل و تعداد 62 تن کارمندان، مالکان و ذی‌نفعان از ولایت جوزجان می‌باشند. ابزار تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نرم‌افزار(SPSS26) می‌باشند.
عوامل مؤثر بر توسعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در افغانستان (مطالعه موردی شرکت‌های ساختمانی ولایات سرپل و جوزجان) به ترتیب عبارت است از عوامل داخلی (درون‌سازمانی) با ابعاد فناوری، بازاریابی نوآوری، منابع انسانی، اندازه و ساختار شرکت و ارتباطات بوده و عوامل خارجی (بیرون‌سازمانی) آن عبارت از رقابت، منابع مالی، قوانین حمایتی و زیرساخت‌ها هستند. میزان تأثیرگذاری هریک از عوامل ذکر شده ارائه شده است. از سؤالات تحقیق شش شاخص آن رد شده که جز عوامل خارجی (بیرون سازمانی) که از ابعاد قوانین حمایتی و زیرساخت‌ها بوده رد شده این ابعاد و شاخص ها را جزء عوامل که در توسعه این کسب‌وکارها تأثیری نداشته‌اند قلمداد کرده‌اند عدم توجه به عوامل مؤثر بر توسعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در افغانستان، باعث می‌گردد این کسب‌وکارها به رکود مواجه شده و به توسعه نرسند. درحالی‌که یکی از راه‌های ورود به بازارهای خارجی و صادرات، توسعه این کسب‌وکارها هستند؛ بدون توجه به توسعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط افغانستان این امر ناممکن به نظر می‌رسد و عوامل بررسی شده برای رفع مشکلات کسب‌وکارهای جدید نیز حایز اهمیت پنداشته شده و مؤثر است.
کلیدواژه‌ها: کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، عوامل درون‌سازمانی، عوامل بیرون‌سازمانی، افغانستان، توسعه.