چشم‌انداز اقتصادی افغانستان، یک ابتکار خلاقانه از موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان (AELSO) است که مهم‌ترین و آخرین رویدادهای اقتصادی افغانستان را در یک ماه اخیر، منعکس می‌کند.

با مطالعه این ماهنامه اقتصادی که به سه زبان (پشتو، دری و انگلیسی) تهیه و ترتیب شده است، شما می‌توانید دید گسترده‌تری از اقتصاد افغانستان داشته باشید.

بازرگانان: موانع در برابر صادرات میوه‌های خشک افزایش یافته است

شماری از صادرکنندگان میوه‌های خشک از افزایش بی‌سابقه‌ی چالش‌ها در مسیر صادرات این کالاها شکایت دارند.

آنان می‌گویند نبود برنامه‌ریزی مشخص، هزینه‌های بالای انتقال و تأخیر در بررسی اسناد صادراتی، صادرات میوه‌های خشک کشور را با مشکل مواجه کرده است.

صادرکنندگان هشدار می‌دهند اگر این مشکلات همچنان پابرجا بماند، افغانستان بازارهای مهم جهانی برای این محصولات را از دست خواهد داد.

در کنار این، اتحادیه‌ی صادرکنندگان میوه‌های خشک نیز از فشارهای فزاینده بر این بخش هشدار داده است. بسته بودن گذرگاه واگه، هزینه‌ی بالای بندر چابهار، بی‌ثباتی دهلیزهای هوایی و همچنین مشکلات بانکی و ویزای بازرگانی، از عمده‌ترین موانع در برابر صادرکنندگان عنوان شده‌اند.

عبدالقاسم امرخیل رییس اتحادیه‌ی صادرکنندگان میوه خشک کابل گفت: «ما این موضوع را با وزارت تجارت در میان گذاشته‌ایم و همچنین با اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری شریک ساخته‌ایم. ما از امارت اسلامی افغانستان می‌خواهیم که با خطوط هوایی گفت‌وگو کند تا اموال ما به‌طور عادی از میدان هوایی بارگیری شوند.»

در همین حال، اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری با تأکید بر اهمیت بازارهای هند برای خشکبار افغانستان، خواستار حل فوری این چالش‌ها از سوی نهادهای مسوول شده است.

خان‌جان الکوزی عضو هیأت مدیره‌ی اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری گفت: «ما می‌دانیم که مشکلات داخلی افغانستان قابل‌حل است و باید حل شود؛ اما درباره‌ی مشکلاتی که با هند داریم، باید مذاکره شود تا هزینه‌های خدمات میدان و پرداخت‌هایی که از ما گرفته می‌شود، کاهش یابد.»

صادرکنندگان هشدار می‌دهند اگر این مشکلات به‌زودی حل نشود، صنعت میوه‌های خشک افغانستان با رکود روبه‌رو خواهد شد و ده‌ها هزار تن از کشاورزان و تولیدکنندگان نیز آسیب خواهند دید.

نبود سردخانه‌ها؛ چالش جدی کشاورزان

در نبود سردخانه‌های معیاری در افغانستان، کشاورزان نمی‌توانند محصولات زراعتی خود را به‌درستی نگهداری کنند؛ این مشکل باعث فاسدشدن مقدار زیادی از محصولات پیش از رسیدن به بازار شده و درآمد و انگیزه ادامه کار کشاورزی را کاهش داده است.

شماری از کشاورزان در ولایت‌های گوناگون کشور می‌گویند نبود امکانات نگهداری مناسب باعث شده تا محصولات‌شان را پیش از خراب‌شدن، با بهای اندک به فروش برسانند. 

در واکنش به این چالش، وزارت زراعت، آبیاری و مالداری می‌گوید ساخت شش سردخانه جدید را در شش ولایت کشور آغاز کرده است.

سخن‌گوی این وزارت می‌گوید هم‌اکنون ۳۲ سردخانه فعال در سراسر کشور فعال اند که ۹ مورد آن دولتی و باقی خصوصی‌اند. 

افغانستان با آن‌که یک کشور زراعتی است اما نبود سردخانه‌ها سبب خراب‌شدن محصولات کشاورزی می‌شود. چالشی که همه‌ساله کشاورزان از آن شکایت داشته‌اند، زیرا این مساله سبب زیان‌های هنگفت برای آنان می‌شود.

روزنامه دان: حدود ۴۰ هزار تاجر افغان در پشاور سرمایه‌گذاری کرده‌اند

در ادامه نگرانی‌ها از اخراج مهاجران افغان دارای کارت اقامت موقت از پاکستان، روزنامه دان گزارش داده است که حدود ۴۰ هزار تاجر افغان در پشاور سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

دان روز یک‌شنبه، ۱۲ اسد، به نقل از سید نقیب بادشاه، رییس اتحادیه تاجران افغان، گزارش داده است که این تاجران میلیون‌ها روپیه پاکستانی در این شهر سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

او با انتقاد از اخراج مهاجران، به‌ویژه تاجران، افزوده است: «دولت پاکستان یک روز بیدار می‌شود و از این افراد از جمله ۵۵۹ تن که هرکدام بیش از یک میلیارد روپیه سرمایه‌گذاری کرده‌اند، می‌خواهد فوراً کشور را ترک کنند. این اصلاً منطقی نیست.»

طبق این گزارش، با پایان یافتن اعتبار کارت‌های موقت پناه‌جویان افغان، یک میلیون تن با سرنوشت نامعلوم روبه‌رو هستند.

مدت اعتبار کارت اقامت موقت پناه‌جویان افغان ماه گذشته پایان یافت و وزارت داخله پاکستان از تمدید آن خودداری کرده است.

این تصمیم دولت پاکستان با واکنش نهادهای حقوق بشری مواجه شده و آن‌ها از اسلام‌آباد خواسته‌اند در تصمیم خود بازنگری کند.

برنامه‌جهانی‌غذا: برای کمک‌رسانی به افغانستان ۵۳۹ میلیون دالر نیاز داریم

برنامه جهانی غذا در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده است که برای تأمین نیازهای میلیون‌ها نفر در افغانستان در شش ماه آینده به ۵۳۹ میلیون دالر بودجه فوری احتیاج دارد.

این نهاد بین‌المللی هشدار داد که بحران گرسنگی در این کشور هر روز شدت می‌گیرد و به ویژه زنان، کودکان و بازگشت‌کنندگان از شرایط بسیار دشواری رنج می‌برند.

طبق آمار ارائه‌شده، حدود ۱۰ میلیون نفر در افغانستان در تابستان امسال با کمبود غذا مواجه‌اند.

برنامه جهانی غذا تأکید کرده است که این وضعیت نیاز به اقدام فوری دارد و تأمین بودجه لازم می‌تواند به نجات جان میلیون‌ها نفر کمک کند.

در این میان، توجه ویژه به گروه‌های آسیب‌پذیر مانند زنان و کودکان که به شدت تحت تأثیر بحران قرار دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است.

طبق اطلاعات سازمان ملل، بیش از ۱۵ میلیون نفر در افغانستان در سال ۲۰۲۵ با ناامنی غذایی شدید مواجه خواهند بود و افزایش قیمت‌ها، بیکاری و خشکسالی اوضاع را پیچیده‌تر می‌کند.

فروش ۱۸ هزار قیراط زمرد پنجشیر در سال روان خورشیدی

وزارت معادن و پترولیم اعلام کرده است که از آغاز سال جاری تاکنون، در جریان پنج دور داوطلبی، ۱۸ هزار قیراط زمرد پنجشیر به فروش رسیده است.

این وزارت ارزش مجموعی این مقدار زمرد را یک اعشاریه یک میلیون دالر اعلام کرده و افزوده است که روند فروش این سنگ‌های قیمتی به گونه‌ی شفاف انجام شده است.

در کنار فروش زمرد، وزارت معادن از شناسایی ساحات تازه‌ای از معادن زمرد در ولسوالی پریان پنجشیر نیز خبر داده و گفته است که قرار است در آینده‌ی نزدیک، تیم‌های فنی این وزارت برای سروی دقیق این مناطق اعزام شوند.

در همین حال، کارشناسان اقتصادی تاکید می‌کنند که استخراج قانونی و شفاف معادن، به‌ویژه سنگ‌های قیمتی، می‌تواند در افزایش درآمد ملی و ایجاد فرصت‌های شغلی در کشور مؤثر باشد.

محمد آصف استانکزی، آگاه مسایل اقتصادی، به خبرنگار طلوع‌نیوز گفت:«اگر این معادن به شکل معیاری و بر اساس معیارهایی که جهان تعیین کرده، استخراج شوند، خوشبختانه می‌توانند عواید ملی کشور را تضمین کنند و افغانستان می‌تواند با تکیه بر سنگ‌های قیمتی خود، بودجه تخصصی و ملی‌اش را تأمین نماید.»

بر بنیاد معلومات وزارت معادن و پترولیم، تاکنون ۶۰۰ جواز رسمی معدن‌کاری در بخش زمرد توزیع شده و بیش از ۱۵ هزار نفر در بخش‌های گوناگون معادن زمرد مصروف کار هستند.

نورالدین عزیزی: تجارت افغانستان به بیش از ۱۰۰ کشور گسترش یافته است

وزارت صنعت و تجارت در برنامه‌ی تشریح دستاوردهای یک‌ساله‌اش از گسترش روابط تجاری افغانستان با بیش از ۱۰۰ کشور جهان خبر داد.

نورالدین عزیزی سرپرست این وزارت، می‌گوید که میزان تجارت افغانستان به ۱۳ میلیارد دالر امریکایی رسیده و تلاش‌ها برای توازن بیلانس تجاری همچنان ادامه دارد..

نورالدین عزیزی همچنین تأکید کرد که سفرهای متعددی به کشورهای منطقه برای گسترش همکاری‌های تجاری انجام شده و تلاش‌ها برای بهره‌برداری از مسیرهای ترانزیتی مانند چابهار و واخان همچنان ادامه دارد.

علاوه بر این، قانون ساحات صنعتی در سال گذشته توشیح شده و روند توزیع ۱۶۰ هزار جریب زمین صنعتی برای صنعت‌کاران آغاز شده است.

سرپرست وزارت صنعت و تجارت گفت: «میزان تولید ناخالص داخلی افغانستان ۱۴.۵۸ میلیارد دالر بود که الحمدالله اکنون به ۱۷.۳ میلیارد دالر رسیده است.»

برخی دیگر از مقام‌های این وزارت می‌گویند که برای صنعت‌کاران بازگشته، امتیازاتی از جمله معافیت مالیاتی در نظر گرفته شده و در یک سال گذشته، ۴۰۰ میلیون دالر سرمایه جذب شده و بیش از ۱۱۰۰ سرمایه‌گذار افغان به کشور بازگشته‌اند. این صنعت‌کاران در مجموع در ۳۵ شرکت تولیدی سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

وزارت صنعت و تجارت همچنین می‌گوید برنامه‌های آینده این وزارت شامل افزایش ۱۰ درصدی تولید ناخالص داخلی، رشد ۲۵ درصدی صادرات، جذب ۵۰۰ میلیون دالر سرمایه‌گذاری جدید و ایجاد بیش از ۱۰۰ هزار فرصت شغلی خواهد بود.

آغاز صادرات محصولات شوینده از افغانستان به اروپا

یک شرکت تولیدی در بلخ برای نخستین‌بار یک بسته ۲۱تُنی مواد شوینده را به اروپا صادر کرد

به گفته مسوولان، این شرکت خصوصی به مدت پنج سال صادارت این محصول را با لندن قرار داد کرده است.

رسول‌داد امینی، رییس اجرایوی شرکت خصوصی، گفت: «این سومین محموله‌ای است که ما صادر می‌کنیم. اولی آن را به تاجیکستان و اوزبیکستان صادر کردیم و امروز از آسیا به اروپا پیشرفت کردیم و به شهر لندن در بریتانیا صادر شده است.»

رییس صنعت و تجارت بلخ، این صادرات را بیانگر فصل جدید توسعه سکتور تولیدی و خصوصی افغانستان می‌داند.

برخی از اعضای سکتور خصوصی تاکید می‌ورزند که صنعت‌کاران و سرمایه‌گذاران افغان باید به هدف رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی در افغانستان در زمینه صادرات تلاش کنند.

گفتنی است که در حال حاضر در کنار محصولات کشاورزی، دیگر محصولات همچون قالین، لباس‌های محلی، سنگ‌های قیمتی و نوشابه‌های گاز‌دار از افغانستان به کشور‌های اروپایی صادر می‌شوند.

با آغاز صادرات انگور به پاکستان، بازرگانان قندهار خواهان کاهش تعرفه‌ شدند

اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری قندهار از آغاز روند صادرات انگور از این ولایت به پاکستان خبر داده است.

با این حال شماری از بازرگانان ‌گفته‌اند که تعرفه‌های بلند گمرکی و مشکلات ترانزیتی از سوی پاکستان، چالش‌های جدی را در مسیر صادرات آنان به‌وجود آورده است؛ اما اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری قندهار می‌گوید که با طرف پاکستانی در بخش فراهم‌سازی تسهیلات برای صادرات میوه گفت‌وگو کرده است.

عبدالباقی بینا معاون اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری قندهار به طلوع‌نیوز گفت: «هیات ما به اسلام‌آباد رفت و آنان وعده داده که تعرفه را به ۵۰ درصد کاهش می‌دهند. علاوه بر این، ما مذاکراتی را با قنسول‌گری پاکستان در سطح ولایت برای حمل‌ونقل بهتر محصولات کشاورزی آغاز کرده‌ایم و به شما اطمینان می‌دهیم که امسال تسهیلات بیشتری وجود خواهد داشت.»

بازرگانان و باغ‌داران در قندهار می‌گویند که حاصلات امسال انگور از لحاظ کمیت و کیفیت در این ولایت بهتر است.

در همین حال ریاست زراعت و آبیاری قندهار آمار می‌دهد که محصولات امسال انگور در این ولایت نسبت به سال پار بهتر است و باغ‌داران در قندهار امسال حدود ۲۰۵هزار تُن انگور برداشت خواهند کرد.

بر بنیاد معلومات مسوولان محلی، سال گذشته ۲۶هزار تُن انگور به ارزش بیش از هشت میلیون دالر امریکایی از این ولایت به خارج از کشور صادر شده بود.

ایران سه مسیر تازه ریلی به کشورهای همسایه به‌شمول افغانستان راه‌اندازی می‌کند

جبار علی ذاکری، مدیرعامل شرکت راه‌آهن ایران و معاون وزیر راه و شهرسازی، می‌گوید که حکومت ایران در تلاش برای گسترش ارتباطات ریلی منطقه‌ای، سه مسیر جدید ریلی مسافربری به کشورهای همسایه راه‌اندازی خواهد کرد.

به گفته‌ ذاکری، این مسیرها شهرهایی در ترکیه، افغانستان و ترکمنستان را پوشش خواهند داد.

او افزود که در چارچوب این طرح، سفرهای مستقیم ریلی میان تهران و انقره، پایتخت ترکیه، نیز برقرار خواهد شد.

به گفته این مسیر ادامه‌ای بر خط فعلی تهران به شهر وان ترکیه است و گفت‌وگوها میان مقام‌های دو کشور در خصوص مسائل مالی و کرایه‌ها جریان دارد و انتظار می‌رود این خط ظرف دو ماه آینده به بهره‌برداری برسد.

آقای ذاکری همچنین از برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی خط ریلی مسافری میان تهران و مشهد با شهر هرات افغانستان خبر داده است.

او گفت این خط به محض حل و فصل مسائل مربوط به اسناد مسافرتی میان دو کشور، فعال خواهد شد.

طبق گزارش رسانه‌های ایران مسیر پیشنهادی در مرحله نخست تا منطقه‌ی روزنک در نزدیکی هرات امتداد خواهد یافت و پس از تکمیل ساخت خط آهن ۷۰ کیلومتری توسط شرکت‌های ایرانی، به شهر هرات نیز کشیده خواهد شد.

سومین مسیر پیشنهادی از مشهد به شهر مرو در ترکمنستان است.

ذاکری تأکید کرد که این مسیر، گام مهمی در جهت گسترش همکاری‌های اقتصادی و تجاری ایران با کشورهای آسیای میانه خواهد بود و با عملیاتی شدن کامل آن، زمینه‌ دسترسی آسان مسافران ایرانی به ازبیکستان و تاجیکستان نیز فراهم می‌شود.

یک بازگشته‌ی افغان در قندهار، کارخانه‌ی تولید صابون ساخته است

یک افغان بازگشته از پاکستان، کارخانه‌ای برای تولید صابون در ولایت قندهار راه‌اندازی کرده است.

او همراه با اعضای خانواده‌اش روزانه تا ۵۰ کیلوگرم صابون تولید می‌کند؛ اما برای گسترش کارش خواهان حمایت حکومت است.

عبیدالله مسوول کارخانه تولید صابون گفت: «کیفیت محصولاتم خوب است، بازار فروش خوبی دارد، مشتری زیاد است و روزانه تا پنجاه کیلوگرام تولید داریم.»

او در ناحیه دوم شهر قندهار، در خانه‌ای کرایه‌ای، با هزینه‌ی ۶۰۰ هزار افغانی، کارخانه‌ای برای تولید صابون لباس‌شویی تأسیس کرده است.

عبیدالله افزود: «اگر دولت در ساخت کارخانه به ما کمک کند، کسب‌وکار ما حتی بیشتر رشد خواهد کرد.»

مسوول کارخانه تولید صابون می‌گوید که محصولاتش از نظر کیفیت در منطقه بی‌نظیر است؛ اما به‌دلیل مشکلات اقتصادی نمی‌تواند کارش را گسترش دهد.

حنفیا کارگر کارخانه گفت: «من درس می‌خوانم و با پدرم در یک کارخانه کار می‌کنم. از دولت می‌خواهم که از ما حمایت کند.»

حنظله کارگر دیگر گفت: «ما این‌جا صابون تولید می‌کنیم. دولت باید به ما کمک کند تا کارخانه‌مان را گسترش دهیم.»

در همین حال، مسوولان بر حمایت از مهاجرانی که پس از بازگشت به کشور اقدام به راه‌اندازی کسب‌وکار کرده‌اند، تأکید دارند.

به گفته‌ی مسوولان، برای ثبت و زمینه‌سازی اشتغال برای افغان‌های مسلکی بازگشته از ایران و پاکستان، کمیته‌های کاری از سوی امارت اسلامی در تمام گذرگاه‌های کشور فعال شده تا در زمینه راه‌اندازی مجدد کسب‌وکارها با آنان همکاری کنند.

اتحادیه اروپا ۳۶ میلیون یورو برای بهبود وضعیت بیجاشدگان و مهاجران افغان اختصاص داد

آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) و اتحادیه اروپا توافقنامه‌ای جدید برای حمایت از افغان‌های بی‌جاشده و جوامع میزبان آنان در افغانستان، ایران، پاکستان و کشورهای آسیای میانه امضا کردند.

نمایندگی اتحادیه اروپا در افغانستان اعلام کرده است که این توافق با کمک مالی ۳۶ میلیون یورویی اتحادیه اروپا، برای صدها هزار پناهجو و آواره داخلی خدمات حمایتی و معیشتی فراهم خواهد کرد.

این اتحادیه امروز (شنبه، ۲۹ جدی) نوشته است که افغان‌ها با ۲.۶ میلیون نفر، یکی از بزرگترین جمعیت‌های پناهنده در جهان را تشکیل می‌دهند.

بر اساس اعلامیه‌ی این اتحادیه: «این ابتکار جدید، که بخشی از برنامه ۱۱۰ میلیون یورویی کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان است، به ارائه راه‌حل‌های پایدار برای جمعیت‌های بی‌جا شده و به ویژه ارتقای خودکفایی زنان و دختران متمرکز است.»

اتحادیه اروپا همچنین افزوده است که این برنامه‌ سه‌ساله از جنوری ۲۰۲۵ آغاز و تا دسمبر ۲۰۲۷ ادامه خواهد یافت.

در اعلامیه این اتحادیه آمده است که خانم ورونیکا بوسکوویچ پوهار، کاردار نمایندگی اتحادیه اروپا در افغانستان و آقای عرفات جمال، رئیس کمیساریای سازمان ملل در امور پناهندگان، بر تداوم حمایت‌های خود به منظور بهبود شرایط زندگی افغان‌ها تاکید کرده‌اند.

عضو ماهنامه شوید

توسعه اندیشه‌ها برای یک افغانستان صلح آمیز و مرفه

چشم‌انداز اقتصادی افغانستان

درباره این ماهنامه

در مورد چشم‌انداز اقتصادی افغانستان بیشتر بخوانید.

منابع

منابع این ماهنامه را مشاهده کنید.