چشم انداز اقتصادی افغانستان
اگست 2024
چشم‌انداز اقتصادی افغانستان، یک ابتکار خلاقانه از موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان (AELSO) است که مهم‌ترین و آخرین رویدادهای اقتصادی افغانستان را در یک ماه اخیر، منعکس می‌کند.
با مطالعه این ماهنامه اقتصادی که به سه زبان (پشتو، دری و انگلیسی) تهیه و ترتیب شده است، شما می‌توانید دید گسترده‌تری از اقتصاد افغانستان داشته باشید.
کمک هفت میلیارد دالری جامعه جهانی به افغانستان
بازرس ویژه ایالات متحده امریکا برای بازسازی افغانستان یا “سیگر” در گزارش تازه‌اش نوشته که جامعه جهانی در نزدیک به سه سال پسین، هفت میلیارد دالر به افغانستان کمک کرده است.
سیگر در این گزارش به نقل از نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در افغانستان افزوده که حدود ۲.۹ میلیارد دالر را ایالات متحده امریکا کمک کرده که شامل کمک‌های بشری و توسعه‌ای می‌باشد.
بر بنیاد این گزارش، با وجود این کمک‌ها افغانستان هنوز هم با بحران اقتصادی روبه‌رو است.
در گزارش سیگر آمده است: «سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۴ میلادی بیش از سه میلیارد دالر برای تأمین مالی فعالیت‌های بشردوستانه درخواست کرده است. ایالات متحده بزرگ‌ترین اهداکننده است که در سال جاری نزدیک به ۲۳۲ میلیون دالر کمک کرده است.»
سید مسعود آگاه مسایل اقتصادی گفت: «کمک‌هایی که در این سه سال به افغانستان داده شده، به‌خصوص ۲.۹ میلیارد دالری که از جانب امریکا داده شده و پول‌های که در افغانستان آمده در یک بخش فوق‌العاده موثر بوده و آن عبارت از جلوگیری از افت ارزش پولی افغانی است.»
سیگر افزوده که دارایی‌های افغانستان در صندوق امانی در سویس نیز تا ماه جون سال روان میلادی به ۳.۸۴ میلیارد دالر رسیده است.
در همین حال، وزارت اقتصاد تداوم کمک‌ها را در شرایط کنونی مهم می‌داند و تأکید می‌ورزد که باید دارایی‌های افغانستان نیز آزاد و در اختیار شهروندان کشور قرار بگیرد.
در بخشی از گزارش سیگر آمده که در سال ۲۰۲۳ میلادی بیش از ۸۵ درصد کشت خشخاش در افغانستان کاهش یافته است.
توقف‌گاه چهارم راه‌آهن مزار - حیرتان به فعالیت آغاز کرد
ملا عبدالغنی برادر معاون اقتصادی ریاست‌الوزرای حکومت سرپرست هم‌زمان با آغاز فعالیت چهارمین توقف‌گاه در راه‌آهن مزار – حیرتان گفته است که افغانستان از لحاظ موقعیت جغرافیایی و استراتیژیک برای کشورهای آسیای مرکزی نکته کلیدی وصل است.
معاون اقتصادی ریاست‌الوزرا گفته است: «افغانستان از لحاظ موقعیت جغرافیایی و استراتیژیک برای کشورهای آسیای مرکزی یک نقطه کلیدی وصل است. با توجه به این، حکومت سرپرست در تلاش است که به منظور تقویت اقتصاد منطقه‌ای، راه‌های مختلف را برای وصل کشورهای منطقه دریابد.»
محمد عیسی ثانی سرپرست وزارت فواید عامه گفته است که حکومت سرپرست می‌خواهد راه‌آهن مزار – حیرتان یا نایب‌آباد را به یک چهارراه منطقوی جهت انتقال کالاهای بازرگانی کشورهای همسایه مبدل سازد.
به گفته سرپرست وزارت فواید عامه، توقف‌گاه مزار – حیرتان یا نایب‌آباد پس از چندین سال دوباره فعال شده و ۵۰ کیلومتر طول دارد.
والی بلخ و نمایندگان کشور ازبیکستان آغاز فعالیت دوباره این توقف‌گاه را در زمینه ایجاد سهولت برای بازرگانان دو کشور سودمند می‌دانند.
عصمت‌اللهایرگاشف نماینده ویژه رییس‌جمهور ازبیکستان در امور افغانستان در این مراسم گفت: «امیدوار هستیم این راه هم سمبول برادری، دوستی و حسن همجواری ازبیکستان و افغانستان باشد و بر علاوه برای احیای اقتصاد ملی افغانستان خدمت خواهد کرد.»
کار ترمیم مسیر خط آهن مزار – حیرتان در ماه حوت سال گذشته از سوی یک شرکت اوزبیکستانی به هزینه شش میلیون و ۳۰۰هزار دالر امریکایی آغاز شده بود که اکنون کار ترمیم آن تا پورت چهارم – قسمت نایب آباد تکمیل و به بهره‌برداری سپرده شده است.
تجارت ۳۰ میلیون دالری افغانستان و تاجیکستان در هفت ماه اخیر
وزارت صنعت و تجارت می‌گوید که در هفت ماه پسین به ارزش ۳۰ میلیون دالر امریکایی میان افغانستان و تاجیکستان داد و ستد بازرگانی صورت گرفته است.
آخندزاده عبدالسلام جواد سخن‌گوی این وزارت به طلوع‌نیوز می‌گوید که از این میان افغانستان هشت میلیون دالر به تاجیکستان صادرات داشته و ۲۲ میلیون دالر نیز واردات کرده است.
اقلام عمده‌ی صادرات افغانستان به تاجیکستان، بادنجان رومی، بادرنگ، زیره‌ی سیاه، کچالو، سیب، بادام و انار است و اقلام وارداتی افغانستان از تاجیکستان، سمنت، تخم‌مرغ، موتر تیز رفتار، روغن آفتاب‌گردان، تیل پترول و پرزه‌جات موتر است.»
به تازگی دولت تاجیکستان تصمیم گرفته که راه‌آهن کشورش را تا مرز افغانستان امتداد بدهد.
اتاق صنایع و معادن بر توسعه بیشتر همکاریهای بازرگانی و ترانزیتی میان افغانستان و تاجیکستان تاکید می‌ورزد و می‌افزاید، در صورتی‌که راه‌آهن میان افغانستان و تاجیکستان وصل شود اقتصاد هردو کشور رشد چشم‌گیری خواهد داشت.
با توجه به وضعیت جاری میان افغانستان و تاجیکستان، برخی از آگاهان مسایل اقتصادی موقعیت افغانستان را برای توسعه تجارت و ترانزیت میان کشورهای همسایه و منطقه بسیار با ارزش می‌دانند.
بر بنیاد گزارش رسانه‌های تاجیکستان، درازای راه‌آهنی که تا مرز افغانستان امتداد میابد، ۵۱ کیلومتر است و با تکمیل شدن آن تاجیکستان به بازارهای افغانستان ، پاکستان و هند راه پیدا خواهد کرد.
هزینه‌ی این پروژه چهار میلیون دالر گفته شده و در جریان سه سال تکمیل خواهد شد.
گفته می‌شود که ساخت این راه‌آهن یک بخش از پروژه بزرگ بنام “تات” است که بر بنیاد آن افغانستان، تاجیکستان و ترکمنستان از طریق راه‌آهن با دیگر کشورهای آسیای میانه وصل می‌شود
برگزاری نمایشگاه افغان-کازاخ تا نزدیک به ۲۰ روز دیگر
وزارت صنعت و تجارت می‌گوید قرار است تا نزدیک به بیست روز دیگر، نمایشگاه افغان-کازاخ در قزاقستان برگزار شود.
نورالدین عزیزی سرپرست این وزارت، به طلوع‌نیوز می‌گوید در این نمایشگاه که در آلماتای قزاقستان برگزار می‌شود، حدود سه‌صد بازرگان از افغانستان شرکت خواهند کرد.
از سویی هم، اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری می‌گوید حضور بازرگانان افغان در نمایشگاههای بیرون از کشور در ماه‌های اخیر سبب گسترش روابط بازرگانی با آسیای میانه شده است.
پیش از این نیز نمایشگاه‌هایی در ترکمنستان، ازبیکستان و چین برگزار شده بود که بازرگانان افغانستان نیز در آن شرکت کرده بودند.
فعال شدن دوباره شرکت نساجی ولایت کندهار
شرکت نساجی ولایت کندهار پس از ۴۵ سال دوباره به فعالیت آغاز کرد. به گفته‌ای مسؤولان، در این شرکات
۳هزار ماشین وجود دارد که از جمله ۴۰۰ماشین آن دو باره فعال شده و عملاً کار تولید تکه در آن آغاز شده است.
این شرکت در ۴۵ سال گذشته به دلیل جنگ و درگیری‌ها غیر فعال بود. حالا اما ماشین‌های این شرکت دوباره به چرخش درآمده اند.
با فعال شدن این ماشین‌ها کار تولید تکه آغاز شده و در گام نُخست البسه مورد نیاز، وزارت‌های صحت عامه، وزارت دفاع ملی، امور داخله و ریاست عمومی استخبارات تأمین خواهد شد.
به گفته‌ای این مسؤولان هرگاه وزارت خانه‌ها با آنان قرارداد کنند می‌توانند ۲۶۰۰ ماشین دیگر را فعال ساخته و برای ۱۲هزار تن زمینه کار را فراهم خواهند کرد.
۶۴ ماشین در این شرکت، پروسس کننده پنبه هستند و ظرفیت تولید یک میلیون متر پارچه را دارند.
باشندگان کندهار از دوباره فعال شدن این شرکت ابراز خرسندی می‌کنند و می‌گویند که با فعال شدن آن زمینه کار برای بسیاری‌ها فراهم خواهد شد.
شرکت نساجی ولایت کندهار در سال ۱۳۵۴هجری شمسی ایجاد شده، اما به دلیل جنگ‌ها فعالیت هایش متوقف شده بود، مانند این شرکت، چندین شرکت بزرگ دیگر نیز در چهار دهه اخیر غیرفعال بوده اند که امارت اسلامی بر فعال سازی این شرکت‌ها تمرکز دارد.
یک شرکت دواسازی در کابل افتتاح شد
یک شرکت دواسازی با سرمایه‌گذاری ۲۰ میلیون دالر امریکایی در کابل افتتاح شد و این شرکت قرار است ۵۰ قلم دوا تولید کند.
ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی رئیس‌الوزرا در مراسم افتتاح این شرکت گفت که دواهای باکیفیت از نظر صحی ضامن سلامتی جامعه انسانی است و دواهای بی‌کیفیت زندگی را تهدید می‌کند از این رو توجه بیشتر به کیفیت دوا شود.
عبدالغنی برادر افزود که افزایش شرکت‌های تولید کننده به رشد اقتصادی کشور نیز کمک می‌کند.
او بار دیگر از سرمایه‌گذاران خواست که فعلاً زمینه سرمایه‌گذاری در افغانستان فراهم شده است و با استفاده از این فرصت در بازسازی و انکشاف کشور سهیم شوند.
از سویی هم، مسوولان در وزارت صحت عامه در این مراسم گفتند که هم اکنون ۷۷ شرکت تولید دوا در کشور فعال هستند و تلاش‌ها جریان دارد تا افغانستان در زمینه تولید دوا به خودکفایی برسد.
نخستین محموله سنگ‌های معدنی افغانستان از بندر چابهار به چین صادر شد
نخستین محموله ترانزیتی حامل سنگ‌های معدنی افغانستان از طریق بندر چابهار به چین صادر شد.
معاون امور بندری و اقتصادی اداره کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان ایران گفته است که حدود ۱۲ موتر حامل سنگ‌های معدنی ترانزیتی افغانستان که از نیمروز وارد این کشور شده بودند، به چین انتقال یافته‌اند.
اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری با تایید این موضوع، بندر چابهار را بدیلی مناسب برای تجارت با پاکستان جهت انتقال کالاهای صادراتی افغانستان به کشورهای اروپایی و هند می‌داند.
برخی از بازرگانان می‌گویند که هزینه انتقال کالاها از طریق دریا کمتر است و نیاز است که تسهیلات لازم در بندر چابهار فراهم شود تا از این طریق در زمان کوتاه اموال بازرگانی به کشورهای منطقه و جهان صادر شوند.
بندر چابهار یکی از مهم‌ترین بنادر بحری در داد و ستد است و افغانستان نیز از این بندر می‌تواند اموال صادراتی خود را به کشورهای چین، هند، بنگلادش، ترکیه و از طریق ترکیه به کشورهای اروپایی صادر کند.
به باور برخی از آگاهان، چالش‌ها در تجارت با پاکستان از جمله افزایش تعرفه گمرکی بر میوه و سبزی تازه، درخواست ویزا، پاسپورت و جواز ورود موقت از راننده‌گان افغان برای ورود به این کشور، و مسدود شدن چندین روزه گذرگاه‌های پاکستان بر روی موترهای باربری افغانستان در این اواخر، وابستگی بازرگانان افغان به بندر چابهار برای انتقال کالاهای صادراتی را افزایش داده است
نشست سه‌جانبه افغانستان، ازبیکستان و آذربایجان در کابل
نشست سه‌جانبه افغانستان، ازبیکستان و آذربایجان به میزبانی سرپرست وزارت صنعت و تجارت کشور و با شرکت وزیر صنعت، تجارت و سرمایه‌گذاری ازبیکستان و معین وزارت اقتصاد آذربایجان در کابل برگزار شد.
وزارت صنعت و تجارت می‌گوید که در این نشست درباره همکاریهای منطقه‌ای، توسعه تجارت و ترانزیت، و جلب سرمایه‌گذاری در کشور گفت‌وگو شده است.
در کنار این، نشست دوجانبه‌ای میان هیأتی از ازبیکستان و افغانستان نیز برگزار شد که در آن درباره ایجاد خانه‌های تجاری در افغانستان و ازبیکستان و سرمایه‌گذاری در مرکز تجارت بین‌المللی ترمذ گفت‌وگو کردند.
از سوی دیگر، اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری برگزاری این‌گونه نشست‌ها را در رشد و توسعه تجارت مهم عنوان می‌کند. مسوولان این اتاق می‌افزایند که به منظور توسعه و گسترش روابط بازرگانی با کشورهای آسیای میانه، در سه سال گذشته حدود چهل هیأت بلندپایه منطقه به افغانستان آمده و تلاش می‌شود تا میزان صادرات افزایش یابد.
این در حالی‌ست که در سه سال گذشته به هدف توسعه و گسترش روابط بازرگانی و اقتصادی افغانستان با کشورهای منطقه و جهان، نمایندگان شماری از کشورها به شمول چین، ایران، ازبیکستان، ترکمنستان، قرغیزستان، پاکستان، بریتانیا، روسیه، قطر و ایالات متحده به افغانستان آمده و با مقام‌های حکومت سرپرست دیدار داشته‌اند که از این میان، چین و قطر در افغانستان عملن سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
حضور پررنگ شهروندان در دومین نمایشگاه محصولات ازبیکستان در کابل
دومین نمایشگاه محصولات ازبیکستان در کابل با حضور پررنگ شهروندان کشور روبه‌رو شده است.
شماری از شرکت‌کنندگان ازبیکستانی در این نمایشگاه می‌گویند که علاقمندی بازدیدکنندگان به محصولاتشان بیشتر است و امیدوارند که توافقات بزرگی نیز با جانب افغانستان به دست بیاورند.
در این نمایشگاه حدود ۲۰۰ بازرگان ازبیکستانی در ۳۰ سکتور برای سه روز محصولاتشان را به نمایش گذاشته‌اند.
اسرار بیک صنعت‌کار گفت: «امروز ما محصولات ازبیکستان را به کابل آورده و به نمایش گذاشته‌ایم. هدف اصلی ما جلب توجه مردم افغانستان به محصولاتمان است.»
رحمان اوف داستان بیک صنعت‌کار دیگر گفت: «ما با هدف به دست آوردن توافقات بزرگ با جانب افغانستان در بخش‌های صنعت ابریشم در این نمایشگاه شرکت کرده‌ایم. علاقمندی بازدیدکنندگان در کابل به محصولات ما زیاد است. محصولات ما صد درصد از ابریشم طبیعی ساخته شده‌اند که شامل تکه، لباس، فرش و دیگر تولیدات می‌شود.»
امان فروغ بیک صنعت‌کار می‌گوید: «اینجا در سکتورهای گوناگون، تولیدات ازبیکستان از جمله وسایل برقی، ساختمانی، مبل و فرنیچر، گلیم، و دیگر بخش‌ها به نمایش گذاشته شده است و این نمایشگاه برای توسعه همکاریهای اقتصادی میان دو طرف کمک می‌کند.»
شماری از شهروندان کشور، برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی را به‌منظور آشنایی با تولیدات کشورهای خارجی به‌ویژه تولیدات ازبیکستان سودمند می‌دانند.
نصرالله بازدید کننده گفت: «این در بین دو کشور اتحاد فرهنگی ایجاد می‌کند و سبب شناخت بیشتر دوطرف می‌شود.»
مریم بازدید کننده گفت: «در این نمایشگاه آمده‌ایم که از محصولات دیدن کنیم و ببینیم که ازبیکستان چه نوع محصولات را برای ما آورده و به نمایش گذاشته‌اند.»
مسوول نمایشگاه بین‌المللی افغانستان می‌گوید که حدود ۲۰۰ بازرگان ازبیکستانی در ۳۰ سکتور محصولات گوناگون از جمله ماشین‌آلات، بهداشت، وسایل الکترونیکی و قالین را برای مدت سه روز به نمایش گذاشته‌اند.
محمد صابر لطیفی رییس نمایشگاه بین‌المللی افغانستان گفت: «در اینجا بیش از دوصد تجار در سی سکتور و بیش از هشتاد شرکت‌های مختلف شان در اینجا اشتراک کرده‌اند.»
امضای ۳۵ تفاهم‌نامه سرمایه‌گذاری و بازرگانی میان افغانستان و ازبیکستان
معاونیت اقتصادی ریاست‌الوزرا در خبرنامه‌ای از امضای ۳۵ تفاهم‌نامه سرمایه‌گذاری و بازرگانی به ارزش ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دالر میان افغانستان و ازبیکستان خبر داده است.
بر بنیاد اطلاعات معاونیت اقتصادی، ۱۲ تفاهم‌نامه به ارزش ۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دالر در بخش سرمایه‌گذاری و ۲۳ تفاهم‌نامه به ارزش ۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دالر دیگر در بخش بازرگانی در حضور ملا عبدالغنی برادر معاون اقتصادی ریاست‌الوزراء و عبدالله عارف‌اف نخست‌وزیر ازبیکستان امضا شده است.
ملا عبدالغنی برادر معاون اقتصادی ریاست‌الوزرا گفته است: «امروز فرصت بسیار خوب است که درباره روابط دو کشور و موضوعات اقتصادی به ویژه راه‌آهن، برق، تجارت، ترانزیت و ویزا گفت‌وگو می‌کنیم.»
به همین ترتیب نشست تجارتی افغانستان – ازبیکستان و نمایشگاه تولیدات ازبیکستان در کابل با اشتراک وزیران صنعت و تجارت و سکتور خصوصی هر دو کشور در کابل برگزار شد.
.
نورالدین عزیزی سرپرسست وزارت صنعت و تجارت در نشست تجارتی افغانستان – ازبیکستان، سطح همکاریهای دوجانبه میان این دو کشور را در بخش‌های تجارت، ترانزیت و سرمایه‌گذاری‌های مشترک برای رشد و توسعه اقتصاد هر دو کشور مهم خوانده است.
وزیر سرمایه‌گذاری، صنعت و تجارت ازبیکستان نیز بر تقویت همکاریهای افغانستان و ازبیکستان در راستای توسعه بخش‌های حمل‌ونقل، تجارت، ترانزیت و سرمایه‌گذاری‌های دوجانبه روی پروژه‌های زیربنایی تاکید کرده است. لزیز قدرت‌اف گفته است که تلاش‌های مسوولان هر دو کشور برای رساندن سقف تجارت میان ازبیکستان و افغانستان تا سرحد سه میلیارد دالر ادامه دارد و در این راستا موفقیت‌هایی نیز بدست آمده است.
در سوی دیگر سکتور خصوصی افغانستان از توسعه همکاریهای دوجانبه میان افغانستان و ازبیکستان ابراز خرسندی کرده و گفته است که این دو کشور ظرفیت‌های زیادی برای توسعه تجارت دارند.
افزایش پروازهای بین‌المللی از حریم هوایی افغانستان
خبرگزاری رویترز گزارش داده است که شرکت‌های هوانوردی سنگاپور و خطوط هوایی بریتانیا به علت درگیری‌ها در خاورمیانه، پروازهای خود را از حریم هوایی افغانستان افزایش داده‌اند.
در این گزارش آمده است که در هفته دوم ماه جاری میلادی، بیش از هفت برابر شمار پروازها از فضای افغانستان در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته انجام شده است.
اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری می‌گوید که افزایش پروازها از طریق حریم هوایی درآمدهای کشور را نیز بیشتر می‌کند.
در یک سال گذشته، شرکت‌های بین‌المللی هوانوردی از جمله ترکیش ایرلاین، ایر عربیه و فلای دبی پروازهای خود به افغانستان را نیز از سر گرفته‌اند.
افزایش صادرات میوه خشک از کندهار به هند
۱۲هزار تُن میوه خشک طی چهار ماه گذشته از کندهار به هند صادر شده است. مسؤولان اتاق تجارت کندهار می‌گویند تسهیلات در روند صادرات از سوی هر دو کشور فراهم شده است.
مسؤولان اتاق تجارت کندهار می‌گویند که طی چهار ماه گذشته حدود ۱۲ هزار تُن میوه خشک به کشور هند صادر شده و در تلاش اند تا به کشورهای اروپایی نیز صادرات داشته باشند.
از سوی هم، تاجران نیز افزایش صادرات به هند را یک اقدام خوب می‌دانند و اما در زمینه ویزه از دو طرف می‌خواهند که تسهیلات فراهم نمایند.
به گفته این مسؤولان بادام، کشمش، کشته و انجیر از اقلام صادراتی به کشور هند بوده اند.
اتاق تجارت و صنایع زنان: بیش ۲۵۰۰ زن جواز فعالیت گرفتند
اتاق تجارت و صنایع زنان به طلوع‌نیوز گفته است که بیش از ۲۵۰۰ زن تجارت‌پیشه در سه سال پسین جواز فعالیت دریافت کرده‌اند و بیش از ۱۳۰هزار زن دیگر هم‌اکنون بی جواز فعالیت می‌کنند.
نازنین احمدزی سخن‌گوی اتاق تجارت و صنایع زنان گفته است این اتاق متعهد به پشتیبانی از زنان تجارت‌پیشه در کشور است.
سخن‌گوی اتاق تجارت و صنایع زنان گفت: «خانم‌ها به صورت عموم در ۹ سکتور در حال فعالیت هستند که می‌توانیم به کشاورزی، مال‌داری، صحت، صنعت و بخش لوجستیک و خدمات اشاره کنیم.»
در همین حال شماری از زنان که در جریان سه سال گذشته تجارت‌های کوچک به راه‌انداخته‌اند، از حکومت سرپرست می‌خواهند که از زنان در بخش‌های گوناگون در کشور پشتیبانی کند.
پیش از این برنامه توسعه‌ای سازمان ملل متحد گفته بود که در دوسال پسین، از ۷۵هزار تشبث به رهبری زنان پشتیبانی کرده است
رونق فروش در نمایشگاه کابل؛ غرفه‌داران از استقبال مردم خرسندند
شماری از شرکت کننده‌ها در سومین روز نمایشگاه پیروزی و پیش‌رفت‌های اقتصادی در کابل، سطح فروش محصولات شان را قناعت بخش می‌خوانند.
این غرفه‌داران، با ابراز خرسندی از به نمایش گذاشتن محصولات شان، خواهان اشتراک در نمایشگاههای بیشتر داخلی و خارجی هستند.
این نمایشگاه دارای ۳۱۰ غرفه است که ۱۵۰ غرفه آن به زنان اختصاص یافته است.
مسوولان برگزار کننده این نمایشگاه از افزایش شمار بازدیدکننده‌ها در جریان سه روز سخن می‌زنند.
فرید نادری مسوول برگذارکننده نمایشگاه گفت: «خوشبختانه بخش بازدید کننده‌های این نمایشگاه روز به روز بیشتر شده می‌رود و چون امروز روز سوم برنامه است و دیروز بیش از سی هزار هم‌وطن ما از این نمایشگاه دیدن کردند.»
تازه ترین های چشم انداز اقتصادی افغانستان
عضو ماهنامه شوید
لینک های مفید
چشم‌انداز اقتصادی افغانستان
درباره این ماهنامه
در مورد چشم‌انداز اقتصادی افغانستان بیشتر بخوانید.
منابع
منابع این ماهنامه را مشاهده کنید.
© 2023 حق نشر برای موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان محفوظ است.