اپریل 2025
چشمانداز اقتصادی افغانستان، یک ابتکار خلاقانه از موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان (AELSO) است که مهمترین و آخرین رویدادهای اقتصادی افغانستان را در یک ماه اخیر، منعکس میکند.
با مطالعه این ماهنامه اقتصادی که به سه زبان (پشتو، دری و انگلیسی) تهیه و ترتیب شده است، شما میتوانید دید گستردهتری از اقتصاد افغانستان داشته باشید.
شماری از سرمایهگذاران افغان طرح سرمایهگذاری ۱۲ میلیون دالری برای ایجاد پارکهای صنعتی در دهسبز کابل به وزارت صنعت و تجارت ارایه کردهاند.
این سرمایهگذاران در دیدار با نورالدین عزیزی، سرپرست وزارت، تأکید کردهاند که فعالسازی پارکهای صنعتی توسط سکتور خصوصی، نه تنها فرصتهای شغلی برای صدها صنعتکار فراهم میکند، بل به هزاران نفر دیگر نیز فرصتهای شغلی خواهد داد.
سخنگوی این وزارت می افزاید که آقای عزیزی، ضمن استقبال از طرح این سرمایه گذاران، از آنان خواسته است تا پروپوزل خود را با وزارت شریک سازند تا تیم تخنیکی روی کار عملی آن برنامه ریزی کند.
در همین حال مسوولان در سکتور خصوصی، سرمایه گذاری روی ایجاد پارک های صنعتی با معیارهای جهانی را در رشد و توسعه تولیدات داخلی و ایجاد زمینه کار برای شهروندان در کشور اثرگذار عنوان میکنند.
میرزمان پوپل سرپرست مالی و اداری اتاق تجارت و سرمایهگذاری گفت: «دولت باید در پارکهای صنعتی سهولتهای برق، کانالیزاسیون و زمین را فراهم کند اما سرمایهگذاران وظیفه دارند تا در بخشهای مختلف مطابق به معیارهای بینالمللی سرمایهگذاری هنگفت انجام دهند.»
عبدالجبار صافی رییس اتحادیه صنعتکاران پارک صنعتی پلچرخی گفت: «ما سرمایهگذاری مشترک انجام میدهیم که مقدار آن به ۱۲ میلیون دالر میرسد. این شهرک صنعتی در ۱۰۰۰ جریب زمین ساخته میشود که سرکها و پیادهروهای آن مطابق به معیارهای بینالمللی خواهند بود.»
نمایشگاه سه روزه تولیدات داخلی به نام “گل نارنج” از سوی یک شرکت خصوصی در ولایت شرقی ننگرهار گشایش یافته است.
به گفتهی مسوولان، هدف از راهاندازی این نمایشگاه با ۱۶۰ غرفه، بازاریابی برای تولیدات داخلی است.
مسعود حقمل برگزارکننده نمایشگاه گفت: «صنعتکاران و بازرگانان از سکتورهای مختلف در این نمایشگاه غرفه گرفتهاند و تولیدات شان را به نمایش گذاشتهاند.»
سیدعبدالبصیر پاچا رییس صنعت و تجارت ولایت ننگرهار درباره این نمایشگاه گفته است: «هدف از راهاندازی این نمایشگاه راه پیدا کردن به بازارهای جهانی است.»
در همین حال شماری از صنعتکاران افزون بر بازاریابی، خواستار فراهمسازی سهولتهای بیشتر به تولیدات داخلی هستند.
شرکتکنندگان نمایشگاه گل نارنج، برگزاری اینگونه نمایشگاهها را در راستای رشد تولیدات داخلی اثرگذار میدانند.
مسیحالله غرفهدار در نمایشگاه گل نارنج به طلوعنیوز گفت: «دولت باید برای رشد بازرگانان کارهای زیادی انجام دهد؛ مثلن جلو دوای بیکیفیت که به بازار وارد میشود، گرفته شود.»
عبدالرحمن جمعهزی یکی دیگر از غرفهداران در این نمایشگاه میگوید: «ما از پول شخصی خود سرمایهگذاری کردهایم اما باید سیستم بانکداری باید فعال شود تا مردم قرضه گرفته بتوانند.»
مسوولان محلی ننگرهار به سرمایهگذاران و صنعتکاران این ولایت اطمینان میدهند که سهولتهای را در بخش سرمایهگذاری برای آنان فراهم خواهند کرد.
عزیزالله مصطفی معاون والی ننگرهار در این باره گفت: «به بازرگانان اطمینان داده شده و بازهم اطمینان میدهیم، تا اکنون با آنان در هر بخش همکاری شده تا آنان در کشور سرمایهگذاری کنند و وطن را آباد کنند.»
این در حالیست که در ماههای پسین در ولایتهای گونهگون، نمایشگاههای زیادی بهمنظور نمایش فرآوردهای داخلی راهاندازی شده که در بخش بازاریابی، نتیجه مثبت به دنبال داشته است.
صادرات انجیر کشور در سال ۱۴۰۳ خورشیدی افزایش چشمگیر داشت و به ارزش بیش از ۱۶۵میلیون دالر به کشورهای گوناگون ارسال شد.
وزارت صنعت و تجارت گفته است که این رقم رشد قابل توجه صادرات انجیر را در مقایسه با سال ۱۴۰۲ نشان میدهد.
بر بنیاد آمارهای این وزارت، ۳۲هزار و ۸۱۴ تُن انجیر در سال ۱۴۰۳ به ارزش بیش از ۱۶۵ میلیون دالر به هند، پاکستان، امارات متحده عربی، امریکا، عمان، قطر، انگلستان، کانادا و هالند صادر شده است.
آخندزاده عبدالسلام جواد سخنگوی وزارت صنعت و تجارت در این باره گفت: «صادرات انجیر طی سال ۱۴۰۳ به وزن ۳۲هزار و ۸۱۴ تُن به ارزش بیش از ۱۶۵ میلیون دالر صورت گرفته و بیشترین صادرات به کشورهای هند، پاکستان، امارات متحده عربی، امریکا، عمان، قطر، انگلستان، کانادا و هالند میباشد.»
اتاق تجارت و سرمایهگذاری و اتحادیه صادرکنندگان میوه خشک، چالشهای بانکی، چالش در گرفتن ویزا و نبود کارخانههای معیاری پروسس را از عمدهترین چالشها در برابر صادرات میوه خشک، بهویژه انجیر افغانستان، میدانند. آنان بر این باورند که اگر این چالشها از پیشروی صادرات این فرآورده برداشته شوند، صادرات آن افزایش خواهد یافت.
میرزمان پوپل سرپرست مالی و اداری اتاق تجارت و سرمایهگذاری به طلوعنیوز گفت: «سر پروسس و بستهبندی انجیر در کشور باید کار صورت گیرد. ما از کمککنندههای خارجی هم تقاضا میکنیم که در بخش بستهبندی همرای تجار و سرمایهگذار ما همکاری کنند.»
خالد رحمانی سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان میوه خشک کابل گفت: «اگر مشکلات بازرگانان حل شود، مشکلاتی مثل نبود جای و ویزا، به صراحت گفته میتوانیم که صادرات میوه خشک به خصوص انجیر کشور بیشتر میشود.»
انجیر که از جمله فرآوردههای مهم باغداری در افغانستان شمرده میشود، در این اواخر بهعنوان کالای مهم صادراتی، به شکل خشک و تازه به کشورهای گوناگون صادر میشود.
مسوولان محلی بدخشان میگویند که مقامهای چینی به آنان اطمینان داده که چین پس از تکمیل شدن کار ساخت دهلیز واخان، مسیر بازرگانی خود با افغانستان را باز میکند.
به گفته مسوولان محلی بدخشان، کار فاز دوم دهلیز واخان با چین تا دو ماه آینده تکمیل میشود و همزمان با آن، چین نیز فعالیتهای بازرگانی خود را با افغانستان آغاز میکند.
محمدایوب خالد والی بدخشان در این باره گفته است: «تا سرحد چین، جایی که سیمهای خاردار چین است رفتیم، سرک وصل شده و کار روی توسعه آن جریان دارد و بهزودی قابل استفاده خواهد شد.»
خان محمد رییس دفتر مقام ولایت بدخشان میگوید: «کار روی ساخت سرک و دیگر تاسیسات جریان دارد و امید است که در مدت کوتاه آماده بهرهبرداری شود. سفیر چین برای ما اطمینان کامل داده که راه بازرگانی باز خواهد شد و این راه به بهرهبرداری سپرده خواهد شد.»
بازگشایی و آغاز فعالیت از دهلیز واخان، بر روند اقتصادی و بازرگانی کشور اثر مثبت دارد.
صالح محمد الکوزی یکی از بازرگانان افغان در چین درباره اهمیت این دهلیز گفت: «این راه میتواند روی قیمتها در مارکیتهای افغانستان تاثیر داشته باشد و این راه برای صادرات میوه تازه و خشک افغانستان یک راه کوتاه و مفید است.»
قیمت طلا برای اولین بار از سطح کلیدی ۳۲۰۰ دالر فی اونس عبور کرد. افزایش قیمت طلا ناشی از کاهش ارزش دالر و تشدید جنگ تجارتی میباشد که سرمایه گذاران را به سمت دارایی های امن سوق داده است.
به گزارش رویترز، قیمت هر اونس طلا امروز به ۳۲۱۹ دالر رسید که افزایش شش درصدی را در هفته جاری نشان میدهد.
ارزش دالر در برابر سایر اسعار عمده تقریباً یک درصد کاهش یافته است.
پس از آنکه دونالد ترمپ، رئیس جمهور امریکا تعرفه واردات کالاهای چینی را به ۱۴۵ درصد افزایش داد، شاخص های عمده بازار سهام نیز کاهش یافت. ترمپ اما تعرفه های اعلام شده قبلی برای ده ها کشور را به مدت ۹۰ روز تعلیق کرد.
چین نیز در حال افزایش تعرفهها بر واردات کالاهای امریکایی است که در حال حاضر ۸۴ درصد میباشد.
وزارت صنعت و تجارت نشست مشورتی را به هدف حضور فعال افغانستان و به نمایش گذاشتن محصولات و تولیدات با کیفیت کشور، در نمایشگاه بینالمللی حلال کازان، روسیه و برگزاری نمایشگاه محصولات و تولیدات افغانستان در شهر مسکو با بخش خصوصی برگزار کرد.
سرپرست وزارت صنعت و تجارت از اشتراک کنندگان خواسته است که طرحها و پیشنهادهای شان با این وزارت شریک سازند تا چگونه بتوانند در این دو نمایشگاه حضور فعال داشته باشند.
برگزاری نشست مشورتی در مورد حضور فعال افغانستان در دو نمایشگاهی که قرار است در روسیه برگزار شود. در این نشست در مورد به نمایش گذاشتن محصولات و تولیدات با ارزش کشور و بازاریابی به آنها، هزینههای مالی و مساحت مدنظرگرفته شده به محصولات و تولیدات افغانستان در نمایشگاه بینالمللی حلال کازان کشور فدراتیف روسیه و برگزاری نمایشگاه محصولات و تولیدات افغانستان در شهر مسکو بحث شده است.
اشتراک کنندگان نیز خواهان حضور پررنگ افغانستان در نمایشگاه بینالمللی حلال کازان روسیه و برگزاری نمایشگاه محصولات و تولیدات افغانستان در شهر مسکو شده و گفته اند که یک سیمینار آگاهیدهی برای مسوولان شرکتهای اشتراک کننده در این نمایشگاهها ترتیب گردد و همچنین بروشورهای شرکتها بررسی و استندردسازی شود.
سرپرست وزارت صنعت و تجارت با تأکید به اشتراک فعال افغانستان در نمایشگاهها جهت معرفی محصولات و تولیدات کشور و بازاریابی برای آنها، از اعضای بخش خصوی خواسته که برای اشتراک هرچه بهتر هیأت افغانستان در این نمایشگاه پیشنهادات شانرا با این وزارت شریک سازند.
این در حالی است که پیش از این نیز افغانستان در برخی از نمایشگاه های منطقهای اشتراک داشته و در این نمایشگاهها تولیدات کشور به نمایش گذاشته شده اند.
سومین مجمع تجاری افغانستان و قزاقستان با نمایشگاه مشترک محصولات دو کشور در کابل پایان یافت.
شرکتکنندگان قزاقستانی این رویداد را فرصتی مهم برای بازاریابی و گسترش روابط تجاری دانستند.
شرکتکننده قزاقستانی گفت: “این یک نمایشگاه عالی است که باعث افزایش رشد تجارت میان قزاقستان و افغانستان خواهد شد. من واقعاً این را دوست دارم این اولین بار من در کابل است جای فوقالعادهای است با مهماننوازی بینظیر.”
شرکتکننده دیگر قزاقستانی گفت: “من بسیار خوشحال هستم که اکنون در این نمایشگاه حضور دارم. مکان زیبایی است، ما در اینجا شرکای بیشتری پیدا کردیم و ۲۰ شرکت از قزاقستان در این نمایشگاه حضور دارند. ما بازارهای خوبی در افغانستان پیدا کردیم.”
در سوی دیگر، نورالدین عزیزی، سرپرست وزارت صنعت و تجارت ، میگوید در نشستهای بیتوبی (B2B) این مجمع، تفاهمنامههایی به ارزش ۱۴۰ میلیون دالر میان بخشهای خصوصی دو کشور امضا شدند.
بربنیاد آمارها، حجم تجارت میان کابل و آستانه در سال ۲۰۲۴ به ۵۴۵میلیون دالر رسیده و دو کشور تعهد کردهاند که این رقم را در سالهای آینده تا سه میلیارد دالر افزایش دهند.
رییس پروژۀ تاپی در افغانستان در دیدار با والی هرات گفته که ۱۴ کیلومتر کار لولهگذاری تاپی در افغانستان انجام شده و ۲۴ کیلومتر مسیر این پروژه نیز هموارکاری شدهاست.
دفتر مطبوعاتی مقام ولایت هرات امروز (پنجشنبه) با نشر خبرنامهای از دیدار بگنج عبدالله یوف، رییس پروژۀ تاپی در افغانستان با شیخ مولانا اسلامجار، والی این ولایت خبر دادهاست.
عبدالله یوف گفته که ۱۴ کیلومتر کار لولهگذاری پروژۀ تاپی در خاک افغانستان انجام و در کنار این ۲۴ کیلومتر مسیر این پروژه نیز هموارکاری شدهاست.
از سوی دیگر، شیخ مولانا اسلامجار نیز در این دیدار از تلاشهای مسوولان پروژۀ تاپی در پیشبرد امور کاری این پروژه استقبال کردهاست.
موصوف از همکاری همهجانبه ادارۀ محلی در فراهم کردن تسهیلات لازم برای پیشرفت سریع کار به رئیس پروژۀ تاپی در افغانستان اطمینان دادهاست.
قابل یادآوری است که پروژه تاپی یکی از پروژههای ارزشمند انتقال گاز طبیعی است که با هدف ایجاد خط لولهای برای انتقال گاز از ترکمنستان به افغانستان، سپس به پاکستان و هند اجرا میشود.
تاپی یا پروژۀ خط لولۀ گاز ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند ۱۸۰۰ کیلومتر طول دارد و ۸۱۶ کیلومتر آن از خاک افغانستان عبور میکند.
وزارت صنعت و تجارت اعلام کرد که میزان تجارت افغانستان با هند در سال ۱۴۰۳ به ۸۹۰ میلیون دالر رسیده است، که بخش اعظم آن را صادرات افغانستان تشکیل میدهد.
عبدالسلام جواد، سخنگوی این وزارت، گفت که صادرات افغانستان به هند در این مدت به ۶۲۷ میلیون دالر رسیده، در حالیکه میزان واردات از هند ۲۶۳ میلیون دالر بوده است.به گفتهٔ آقای جواد، اقلام عمدهٔ صادراتی افغانستان به هند شامل انجیر خشک، هینگ (انغوزه)، تخم هینگ، زعفران، کشمش، زیره و بادام میباشند؛ محصولاتی که در بازارهای هند به دلیل کیفیت بالا و ویژگیهای خاص، از جایگاه ویژهای برخوردارند.
هند همچنان یکی از شرکای مهم تجاری منطقهای برای افغانستان باقی مانده و آمار تجارت میان دو کشور نشاندهندهٔ تقاضای مداوم برای کالاهای افغانستان، علیرغم چالشهای ژئوپولیتیکی و لوجستیکی است.
عبدالمتین مولویزاده رییس اتحادیه ملی کارگران افغانستان گفته است که هماکنون به علت بلند رفتن سطح بیکاری در کشور، حدود یکونیم میلیون کارگر در کشور بیکاری هستند.
به گفته او، به هدف کاهش بیکاری، با برخی کشورها در مورد فرستادن کارگران افغان، توافقهای صورت خواهد گرفت و سهولتها در بخش صدور ویزای کار نیز به میان خواهد آمد.
آقای مولویزاده افزایش سطح بیکاری در کشور را یک چالش جدی دانسته و افزوده است که تلاشهای مشترک خود را با وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان جهانی کار آغاز کردهاند تا سهم کارگران افغان در بخش سکتور خصوصی کشور نیز افزایش یابد و سهولتهای لازم هم در بخش صدور ویزای کار برای آنان فراهم شود.
رییس اتحادیه ملی کارگران افغانستان به طلوعنیوز گفت: «یک برنامه بر بنیاد شرایط کشورهایی که به کارمند نیاز دارند، ساخته خواهد که ظرفیتهای کارگران را دیده و به آن کشورها فرستاده خواهند شد.»
آقای مولویزاده همچنان افزوده است که با برخی از کشورهای خارجی مانند قطر، امارات متحده عربی و روسیه به توافق نزدیک شدهاند که بر اساس آن، شمار زیادی از کارگران ماهر و مسلکی افغان در آینده نزدیک به این کشورها فرستاده خواهد شد.
از سویی هم شماری از کارگران، خواستار فراهمسازی زمینههای کاری از سوی حکومت سرپرست هستند.
محمدجان، کارگر در غزنی به طلوعنیوز گفت: «ما نزدیک به دو ماه است که در کنار جاده در انتظار کار هستیم، نزدیک به ۲۰۰ مارگر هر روز در اینجا حضور دارند ولی کار نیست و آنان روز صد افغانی عاید ندارند.»
نوروزعلی یکی دیگر از کارگران در غزنی گفت: «برای فلن نه پروژه است و نه کدام موسسه، یک مقدار کارهای کشاورزی که است، عاید کم دارد. کاری که روزگار مردم را پیش ببرد، وجود ندارد.»
پیش از این وزارت کار و امور اجتماعی اعلام کرده بود که برای کاهش نرخ بیکاری در کشور، برخی از کشورهای خارجی بهویژه قطر، زمینههای انتقال قانونی کارگران افغان را فراهم کردهاند که پس از تصویب پیشنویس توافقنامه، زمینه کار برای بسیاری از کارگران افغان در این کشور، فراهم خواهد شد. این وزارت همچنان افزوده بود که سال گذشته برای بیش از ۱۱۴هزار افغان و خارجی، مجوز کار توزیع کرده است.
در مورد چشمانداز اقتصادی افغانستان بیشتر بخوانید.
منابع این ماهنامه را مشاهده کنید.
© 2025 حق نشر برای موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان محفوظ است.