چشم انداز اقتصادی افغانستان

اکتوبر 2024

چشم‌انداز اقتصادی افغانستان، یک ابتکار خلاقانه از موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان (AELSO) است که مهم‌ترین و آخرین رویدادهای اقتصادی افغانستان را در یک ماه اخیر، منعکس می‌کند.

با مطالعه این ماهنامه اقتصادی که به سه زبان (پشتو، دری و انگلیسی) تهیه و ترتیب شده است، شما می‌توانید دید گسترده‌تری از اقتصاد افغانستان داشته باشید.

پشتیبانی سازمان ملل متحد از برگزاری نمایشگاه‌های تجاری در افغانستان

رزا اوتونبایوا نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد برای افغانستان و رییس یوناما، در دیدار از سومین نمایشگاه امام ابوحنیفه گفته است که از برگزاری این‌گونه نمایشگاه‌ها در افغانستان پشتیبانی می‌کنند.

خانم اوتونبایوا در بخشی از سخنانش افزوده که با ایجاد بانک‌های قرضه‌های کوچک، می‌خواهند از تجارت‌های کوچک در افغانستان حمایت کنند.

او در این‌باره گفت: «در مورد حمایت از سکتور خصوصی می‌خواهم بگویم که از تجارت‌های کوچک در سراسر افغانستان حمایت شده است. ما می‌خواهیم در هر ولایت کشور بانک‌های قرضه کوچک ایجاد کنیم و این برای مردم فقیر در مناطق محروم بسیار مفید است تا بتوانند مقداری پول را به‌عنوان قرضه کوچک دریافت کنند و این می‌تواند تجارت‌ها را سر پا نگه دارد.»

رزا اوتونبایوا در بخش دیگری از سخنانش افزود که پارک‌های صنعتی در افغانستان با کمبود برق روبه‌رو هستند و نیاز است تا سرمایه‌گذاری خارجی به افغانستان جلب شود.

این مقام سازمان ملل متحد همچنین افزود که در نشست سوم دوحه تصمیم گرفته شد که یک گروه کاری در حوزه تجارت‌های خصوصی ایجاد شود و جامعه بین‌المللی، سفارتخانه‌ها، حکومت سرپرست و سازمان ملل برای بهبود وضعیت تلاش خواهند کرد

پشتیبانی چین و سازمان ملل از رشد سکتور خصوصی در افغانستان

ژاو شینگ سفیر چین در افغانستان هنگام بازدید از پارک صنعتی باریک‌آب ولایت پروان بر پشتیبانی از سکتور خصوصی و رشد سرمایه‌گذاری در افغانستان تاکید ورزیده است.

سفیر چین در جریان بازدید گفته است که فرصت‌های بهتر سرمایه‌گذاری در افغانستان به‌ویژه در این پارک صنعتی وجود دارد.

ژاو شینگ افزوده است: « برای رشد اقتصاد، حمایت از زیربناها خیلی مهم است و نظر به حالت که امنیت تامین است، اگر زمینه بیشتر از این مساعد باشد، ما می‌توانیم که سرمایه‌گذاران چینی را جلب کنیم که بیاییند و در افغانستان کار کنند.»

افزون بر سفیر چین، هماهنگ کننده امور بشردوستانه سازمان ملل متحد برای افغانستان و برخی دیگر از مسوولان نهادهای بین‌المللی نیز از این پارک صنعتی بازدید کردند. دیدار از پارک صنعتی باریک‌آب به هدف پشتیبانی از سکتور خصوصی افغانستان، رسیدگی به مشکلات زیرساخت‌های اقتصادی و کم‌بود برق برای شرکت‌های تولیدی انجام شده است.

احمدالله زاهد معین امور صنعت و تجارت وزارت صنعت و تجارت گفته است که اکنون زمینه بهتری سرمایه‌گذاری در داخل افغانستان وجود دارد. آقای زاهد از فراهم ساختن فرصت‌ها برای سرمایه‌گذاران و هم‌چنان رسیدگی به چالش‌ها در پارک‌های صنعتی در کشور اطمینان داده است.

عبدالباری عمر رییس اجرایی شرکت برشنا می‌گوید: «به ظرفیت ۱۰میگاوات برق به پارک صنعتی باریک‌آب دادیم و چندین پروژه دیگر را روی کار داریم که به همه پارک‌های صنعتی به شمول مرکز توزیع کنیم.»

به گفته هماهنگ کننده امور بشردوستانه سازمان ملل متحد برای افغانستان، محور نشست سوم دوحه، پشتیبانی از سکتور خصوصی و پیکار با مواد مخدر بود که جامعه جهانی با حکومت سرپرست در این راستا، همکاری جدی خواهند کرد

افزایش استخراج نفت قشقری به بیش از ۵ هزار بشکه در روز

با گشایش یک چاه جدید نفت در منطقه قشقری ولایت سرپل، میزان استخراج نفت به بیش از پنج هزار بشکه در روز رسیده است.

مسوولان شرکت استخراج‌کننده از انتقال ۷۹ موتر تجهیزات پیشرفته به منظور افزایش استخراج نفت قشقری و زمردسای ولایت جوزجان خبر داده و می‌گویند که ۱۲۱ موتر تجهیزات دیگر نیز به‌زودی خواهد رسید.

امرالدین علی‌زی مسوول روابط عمومی شرکت استخراج‌کننده نفت قشقری گفت: «با گشایش چاه شماره ۲۳ در منطقه نفتی قشقری، یک مرحله مهم آغاز شد. شرکت اف‌چین قصد دارد به‌زودی حفاری چاه‌های بیشتری را در قشقری، آق‌دریا و زمردسای آغاز کند و با حفاری این چاه، سطح استخراج نفت ما به‌طور قابل‌توجهی تقویت خواهد شد.»

شماری از کارگران در این منطقه نفتی، از مسوولان حکومت سرپرست، بازرگانان و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی خواستار تلاش بیشتر برای ایجاد فرصت‌های شغلی هستند.

مسوولان محلی سرپل می‌گویند که با افزایش میزان استخراج نفت قشقری، زمینه‌های بیشتری برای سرمایه‌گذاری در این ولایت فراهم شده است.

محمد یونس الفت نماینده مقام ولایت سرپل گفت: «در ولایت سرپل هیچ مشکل امنیتی وجود ندارد و زمینه سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی مهیا است.»

حوزه نفتی آمو دریا که مناطق نفتی قشقری، انگوت، آق‌دریا، بازار کمی و زمردسای را در بر می‌گیرد، در ۵ جنوری ۲۰۲۳ با یک شرکت چینی قرارداد شد.

قالین افغانستان؛ به ارزش بیش از هشت میلیون دالر صادر شده است

آخندزاده عبدالسلام جواد سخن‌گوی وزارت صنعت و تجارت گفته است که در شش ماه نخست سال روان خورشیدی به ارزش بیشتر از هشت میلیون دالر قالین صادر شده است.

به گفته سخن‌گوی وزارت صنعت و تجارت، افغانستان بیشتر به پاکستان، ترکیه، امارات متحده عربی و ازبیکستان قالین صادر کرده و تلاش می‌شود با ایجاد سهولت‌های بیشتر برای بازرگانان، میزان صادرات قالین افزایش یابد.

نوراحمد نوری رییس اتحادیه مولدین و صادرکنندگان قالین گفت: «قالین افغانستان از خود یک سبک و یک شناخت خاصی به مشتریان جهان دارد. قالین هیچ کشور نمی‌تواند جای قالین افغانستان بگیرد.»

قالین‌بافی از صنعت‌های مهم در کشور به‌شمار می‌رود که بیشتر شهروندان در ولایت‍‌های شمال به‌ویژه جوزجان، بلخ، فاریاب و سرپل سرگرم قالین‌بافی اند.

در سوی دیگر رسانه‌های ایرانی گزارش داده‌اند که رییس کمیسیون هنر و صنایع دستی ایران گفته است که قاچاق فرش از افغانستان بازار فروش فرش دستباف ایران را پر کرده است.

شماری از فروشندگان قالین گفته‌اند که با راه‌اندازی نمایش‌گاه‌ها در داخل و بیرون کشور، فروش و صادرات قالین بیش‌تر خواهد شد.

اتحادیه قالین افغانستان همواره با تاکید بر سهم داشتن در برگزاری نمایش‌گاه‌های ملی و بین‌المللی صنعت قالین، گفته است که اگر به مشکلات در روند صدور ویزا برای بازرگانان رسیدگی شود و دهلیزهای هوایی نیز فعال شوند، صادرات قالین کشور به کشورهای گوناگون بیشتر از پیش خواهد شد.

سیگر: انتقال پول نقد به افغانستان تنها راه نجات اقتصادی این کشور بود

بازرس ویژه ایالات متحده امریکا برای بازسازی افغانستان یا “سیگر” در گزارش تازه‌اش انتقال پول نقد به افغانستان را راه نجات برای اقتصاد این کشور عنوان کرده است.

سیگر در این گزارش به مشکلات ناشی از اختلال در انتقالات بانکی بین‌المللی و بحران نقدینگی پس از روی کار آمدن دوباره طالبان اشاره کرده و گفته است که سازمان ملل متحد ناگزیر شده تا پول نقد را به افغانستان به‌صورت فیزیکی انتقال دهد.

در این گزارش هم‌چنان آمده است که این کمک‌ها به سودحکومت سرپرست نیز تمام شده است؛ اما مسوولان حکومت سرپرست هرگونه دخالت در این کمک‌ها را همواره رد کرده‌اند.

وزارت اقتصاد در واکنش به این گزارش ارزیابی سیگر را غیر واقع‌بینانه دانسته است.

عبدالرحمن حبیب، سخن‌گوی وزارت اقتصاد، در این باره گفته است: «وزارت اقتصاد گزارش سیگر که اوضاع اقتصادی افغانستان را منفی ارزیابی کرده است، دور از واقعیت عینی می‌داند.»

برخی از آگاهان اقتصادی نیز درباره گزارش تازه سیگر دیدگاه‌های گوناگون ارایه می‌کنند.

میر شکیب میر، آگاه مسایل اقتصادی گفت: «بسته‌های نقدی که از سوی سازمان ملل به افغانستان انتقال می‌یابد، تاثیرات قابل توجهی بر ثبات قیمت‌ها، نرخ تبادله و حل مشکل نقدینگی در کشور داشته است.»

براساس آمار سیگر، در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، سازمان ملل متحد مجموعاً ۳.۶ میلیارد دالر را به‌صورت نقدی به افغانستان منتقل کرده که هر سال حدود ۱.۸ میلیارد دالر بوده و این مبالغ در حساب‌های تعیین‌شده سازمان ملل در بانک‌های خصوصی نگه‌داری شده است.

قرارداد استخراج گاز جوزجان به ارزش یک میلیارد دالر با یک شرکت ازبیکستانی امضا شد

مقام‌های طالبان امروز (پنجشنبه) در مراسمی در کابل قرارداد استخراج گاز از ساحه «طوطی میدان» ولایت جوزجان در شمال کشور را با شرکت ازبیکستانی «ایریل گروپ» امضا کردند.

هدایت‌الله بدری وزیر معادن طالبان در این مراسم گفت که ارزش عمومی این قرارداد یک میلیارد دالر و مدت آن ده سال است.

او افزود که در سال اول این شرکت ۱۰۰ میلیون دالر در این پروژه سرمایه‌گذاری خواهد کرد.

به گفته او، در دو سال نخست، این پروژه ۱۰۰ میگاوات برق نیز تولید خواهد کرد.

این در حالی است که شماری از شهروندان کشور از نبود شفافیت در درآمدهای معادن زیر اداره طالبان انتقاد کرده‌ و گفته‌اند که درآمدهای معادن کشور به عنوان سرمایه ملی باید در جهت منافع عمومی هزینه شوند.

سومین نمایشگاه ابوحنیفه در کابل افتتاح شد

سومین «نمایشگاه بین‌المللی ابوحنیفه» با حضور حدود ۷۰۰ غرفه که محصولات داخلی و بین‌المللی را برای هفت روز به نمایش می‌گذارد، روز یکشنبه (۱۵ میزان) در کابل افتتاح شد.

این نمایشگاه توسط اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان با هدف ترویج کالاهای ساخت کشور، جذب سرمایه‌گذاری ملی و تقویت ارتباطات بین تاجران داخلی و بین‌المللی برگزار شده است.

عبدالغنی برادر معاون نخست وزیر طالبان در این مراسم گفت که محیط افغانستان برای سرمایه‌گذاری و تجارت «بسیار مناسب» است.

این نمایشگاه به عنوان یک پلتفورم برای بازاریابی محصولات افغانستان و معرفی آن‌ها به مخاطبان بیش‌تر در نظر گرفته شده است.

این نمایشگاه شامل طیف گسترده‌ای از محصولات به‌شمول فرآورده‌های کشاورزی، مواد ساختمانی، صنایع دستی، تجهیزات پزشکی و دارویی است که همگی در صدها غرفه به نمایش گذاشته شده‌اند.

به گفته مقام‌های طالبان، از میان ۷۰۰ غرفه در این نمایشگاه، حداقل ۲۰۰ غرفه از آن توسط شرکت‌های خارجی اداره می‌شوند.

افغانستان در شش ماه ۶۳۵ تُن زعفران و هینگ صادرات داشته است

افغانستان در شش ماه گذشته ۶۳۵ تُن زعفران و آنغوزه یا هینگ به بیرون صادرات داشته است.

گلوبل تایمز ارزش مجموعی این صادرات را ۷۷.۵ میلیون دالر گفته است.

این روزنامه به نقل از جواد آخندزاده سخنگوی وزارت صنعت و تجارت زیر اداره طالبان گزارش داده است که در این دوره زمانی، افغانستان ۱۸ تُن زعفران به ارزش ۲۰.۵ میلیون دالر و ۶۱۷ تُن آنغوزه به ارزش ۵۷ میلیون دالر را به کشورهای دیگر صادر کرده است.

بر بنیاد این گزارش، این صادرات عمدتاً به بازارهای چین، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، هند، اسپانیا، آلمان، ازبیکستان، اندونزیا، ایالات متحده و بریتانیا صورت گرفته است.

گفتنی است که گیاه آنغوزه یا هینگ با گل‌های زرد و ریشه بزرگ، یک گیاه بومی آسیای مرکزی و شرق ایران است و در حال حاضر عمدتاً در افغانستان کشت می‌شود. از طرفی هم زعفران افغانستان نیز از جمله بهترین زعفران‌های دنیا شناخته می‌شود.

نزدیک به ۱۰هزار تُن پیاز قندهار به بیرون از افغانستان صادر شد

ریاست اطلاعات و فرهنگ زیر اداره طالبان در قندهار، در خبرنامه‌ای گفته است که ۹هزارو۹۵۰ تُن پیاز این ولایت به بیرون از افغانستان صادر شده است.

بر بنیاد این خبرنامه، این صادرات در دو ماه گذشته انجام شده است.

بر اساس این خبرنامه، ارزش مجموعی این صادرات به دو میلیون دالر می‌رسد.

این ریاست زیر اداره طالبان می‌افزاید که این صادرات به کشورهای هند و پاکستان صورت گرفته است.

این در حالی است که برخی از بازرگانان کشور می‌گویند با چالش‌های متعددی در زمینه صادرات مواجه هستند.

این تاجران نبود سردخانه‌های کافی، افزایش تعرفه‌های گمرکی، مشکلات در دریافت ویزه، و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های جهانی که انتقال پول از طریق بانک‌ها را دشوار کرده، از جمله مشکلات عمده خود عنوان کرده‌اند.

صادرات بیش از ۶ هزار تُن انار قندهار به بیرون از افغانستان

ریاست اطلاعات و فرهنگ زیر اداره طالبان در قندهار می‌گوید که در سال روان ۶هزار و ۱۵ تُن انار از این ولایت به بیرون از کشور صادر شده است.

این ریاست با انتشار خبرنامه‌ای گفته است که ارزش مجموعی این صادرات به ۳ میلیون و ۸۶۸ هزار دالر می‌رسد.

به گفته این خبرنامه، انار قندهار به امارات متحده عربی، هند، بریتانیا، قرغیزستان، لبنان، و پاکستان صادر شده‌ است.

این در حالی است که برخی از بازرگانان کشور می‌گویند با چالش‌های متعددی در زمینه صادرات مواجه هستند.

این تاجران نبود سردخانه‌های کافی، افزایش تعرفه‌های گمرکی، مشکلات در دریافت ویزه، و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های جهانی که انتقال پول از طریق بانک‌ها را دشوار کرده، از جمله مشکلات عمده خود عنوان کرده‌اند.

گشایش سی‌ویکمین نمایشگاه محصولات زراعتی و مالداری در کابل

سی‌ویکمین نمایشگاه محصولات زراعتی و مالداری روز چهارشنبه در بادام‌باغ کابل گشایش یافت.

این نمایشگاه چهار روزه شامل محصولات زراعتی، باغداری، مالداری، ماشین‌آلات زراعتی، زعفران، گیاهان طبی، تجهیزات آبیاری، نهال‌های مثمر و غیر مثمر، دستگاه‌های تولید برق آفتابی، فعالیت‌های زراعتی و صنایع دستی است که برای بازدید عموم به نمایش گذاشته شده‌اند.

عبدالغنی برادر، معاون رئیس‌الوزرای طالبان، در مراسم افتتاحیه گفت که برای مکانیزه ساختن بخش زراعت در افغانستان برنامه‌های مهمی در نظر گرفته شده‌اند.

این در حالی است که کشاورزان در ولایت‌های مختلف کشور از نبود سردخانه‌ها برای نگهداشت محصولات شان انتقاد کرده‌اند.

به تازگی کشاورزان در هرات در گفتگو با آمو گفته‌اند که به دلیل عدم پشتیبانی‌های داخلی و نهاد‌های مدد رسان، ناگزیر اند تا محصولات پیاز را به بهای ناچیز به فروش برسانند.

آنان می‌گویند که نبود آب بسنده و کود کیمیاوی یکی دیگر از چالش‌هایی هستند که همواره با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

چین تعرفه گمرکی بر کالاهای افغانستان را معاف کرد

چین تعرفه‌های گمرکی بر صادارت کالاهای افغانستان به این کشور را معاف کرده است.

بر اساس خبرنامه سفارت افغانستان در چین، لیو جین سونک رئیس بخش آسیایی وزارت خارجه چین این موضوع را در دیدارش با بلال کریمی سفیر معرفی‌شده طالبان در این کشور بیان کرده است.

در این خبرنامه آمده است که چین به‌شمول افغانستان، تعرفه‌های گمرکی بر کالاهای ۴۰ کشور را معاف کرده است.

این در حالی است که شماری از تاجران کشور می‌گویند که آنان در بخش صادرات کالاها، با چالش‌های مختلفی از جمله مشکلات بانکی، نبود سردخانه‌ها در بنادر و افزایش تعرفه‌ها مواجه هستند.

این تاجران کشور می‌‌افزایند که تحریم‌های جهانی بر بانک‌های افغانستانِ زیر اداره طالبان، آنان را در انتقال پول با مشکلات جدی مواجه ساخته است.

نمایشگاه تولیدات افغانستان در قزاقستان گشایش یافت

نمایشگاه محصولات و تولیدات افغانستان در شهر آلماتی قزاقستان با حضور نمایندگان سکتور خصوصی و بازرگانان کشور گشایش یافت.

تولیدات افغانستان در این نمایشگاه به مدت سه روز در ۷۰ غرفه به نمایش گذاشته خواهند شد.

وزارت صنعت و تجارت زیر اداره طالبان در خبرنامه‌ای گفته است که نورالدین عزیزی وزیر صنعت و تجارت آنان در مراسم گشایش این نمایشگاه گفته است که چنین نمایشگاه‌هایی برای توسعه روابط تجاری میان دو کشور مهم است.

بر اساس این خبرنامه، معاون نخست‌وزیر قزاقستان در این مراسم گفته است که آستانه خواهان گسترش روابط تجاری، اقتصادی، حمل‌ونقل، لجستیکی و انرژی با افغانستانِ زیر اداره طالبان است.

این در حالی است که شماری از بازرگانان و صنعت‌کاران کشور از مشکلات در تجارت و تولیدات داخلی شکایت دارند.

این بازرگانان و صنعت‌کاران کشور، مشکلات بانکی ناشی از تحریم‌های جهانی در انتقال پول، نبود مکان‌های مناسب در بنادر کشور جهت صادرات و همچنین کمبود مواد خام در داخل افغانستان و واردات آن‌ها با هزینه‌های بلند را از چالش‌های عمده شان عنوان می‌کنند.

به ارزش ۲۵۷ میلیون دالر میوه خشک در ۹ ماه گذشته صادر شده است

در ۹ ماه نخست سال جاری میلادی، حدود ۲۵۷ میلیون دالر میوه خشک به خارج از کشور صادر شده است.

آخندزاده عبدالسلام جواد سخن‌گوی وزارت صنعت و تجارت، می‌گوید کشمش، انجیر، مغز پسته، مغز بادام و جلغوزه از جمله میوه‌های خشکی بوده‌اند که به هند، پاکستان، امارات متحده عربی، چین و روسیه صادر شده‌اند.

آقای جواد گفت: «صادرات میوه خشک افغانستان در ۹ ماه گذشته به کشورهای هند، پاکستان، امارات متحده عربی، روسیه، چین، انگلستان، آلمان، کانادا، ایتالیا و دیگر کشورها صورت گرفته که وزن مجموعی ۹۶ هزار و ۳۰۰ تُن به ارزش حدود ۲۵۷ میلیون دالر بوده است.»

از سوی دیگر، برخی از بازرگانان میوه خشک می‌گویند که برای افزایش صادرات میوه خشک، نیاز به افزایش پروازها از طریق دهلیزهای هوایی وجود دارد.

نثار احمد بازرگان دیگر گفت: «یکی از مشکلات اصلی ما اخذ ویزا است؛ زیرا حدود ۹۰ درصد صادرات میوه خشک افغانستان به هند است و طی سه سال اخیر، هند به افغان‌ها ویزا نمی‌دهد.»

اطلاعات وزارت صنعت و تجارت نشان می‌دهد که بیشتر صادرات میوه خشک به کشورهای هند، پاکستان، امارات متحده عربی، روسیه، چین، بریتانیا، آلمان، کانادا و ازبیکستان انجام شده است.

عضو ماهنامه شوید

توسعه اندیشه‌ها برای یک افغانستان صلح آمیز و مرفه

چشم‌انداز اقتصادی افغانستان

درباره این ماهنامه

در مورد چشم‌انداز اقتصادی افغانستان بیشتر بخوانید.

منابع

منابع این ماهنامه را مشاهده کنید.