می 2024
چشمانداز اقتصادی افغانستان، یک ابتکار خلاقانه از موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان (AELSO) است که مهمترین و آخرین رویدادهای اقتصادی افغانستان را در یک ماه اخیر، منعکس میکند.
با مطالعه این ماهنامه اقتصادی که به سه زبان (پشتو، دری و انگلیسی) تهیه و ترتیب شده است، شما میتوانید دید گستردهتری از اقتصاد افغانستان داشته باشید.
برخی رسانههای قرقیزستانی به نقل از رییس مرکز تجارت روسیه نوشتهاند که چندین شرکت روسی تصمیم دارند که زمینهای نزدیک کانال قوش تیپه را به اجاره بگیرند.
کانال قوش تیپه که کار آن در دوران جمهوریت آغاز شده بود، اکنون برای نخستین بار شرکتهای روسی میخواهند در این کانال سرمایهگذاری کنند و با گرفتن اجاره زمینهای اطراف این کانال سود بیشتر از بخش کشاورزی بدست بیاورند.
رییس مرکز تجارت روسیه در افغانستان به خبرگزاری «اکیپرس» گفته است که شرکتهای روسی علاقه زیاد به سرمایهگذاری در کانال قوش تیپه دارند.
رستم حبیب بولین، رییس مرکز تجارت روسیه در افغانستان گفته است: «ساخت کانال قوش تیپه از اهمیت بالایی برخوردار است. چندین شرکت روسی زمینهای نزدیک کانال را برای هدفهای کشاورزی اجاره می کنند.»
مطالعات امکان سنجی کانال قوش تیپه که ظرفیت انتقال ده میلیارد متر مکعب آب از دریای آمو را دارد در سال ۲۰۱۸ آغاز شد.
این کانال با درازی ۲۸۵ کیلو متر، پهنای ۱۵۲ متر و عمق تا ۱۲.۵ متر از ولایت بلخ آغاز و با گذر از جوزجان به فاریاب میرسد.
سید هارون امینی.،آگاه مسایل اقتصادی در این باره گفت: «شمال افغانستان اهمیت جیوپولیتیک و جیوایکونومیک به خصوص خودرا برای روسها دارد و دوم اینکه روسها در یک انزوای اقتصادی در دنیا قرار گرفتند و سرمایهگذاری روی کشاورزی و روی زراعت در اطراف بیشتر از هفتاد هزار هکتار زمین، میتواند یک تاثیر مثبت در ایجاد مصونیت غذایی در منطقه و در خاور میانه داشته باشد و روسها این را یک فرصت میشمارند.»
طالبان در اکتبر سال ۲۰۲۳ مراسم پایان کار فاز نخست آن را که ۱۰۸ کیلو متر بود، جشن گرفتند.
برخی از آگاهان مسایل اقتصادی به این باوراند، در صورتی که پروژه کانال قوش تیپه درست مدیرت شود، اقتصاد افغانستان رشد خواهد کرد.
روسیه که با طالبان روابط نزدیک دارد، اکنون شرکتهای این کشور در تلاش سودجویی از کانال قوش تیپه هستند.
وزارت صنعت و تجارت طالبان نیز در تازه ترین مورد در سفرش به تاتارستان اعلام کرده است که از صنعت کشاورزی و چوپ روسیه در میکانیزه شدن کشاورزی در کانال قوش تیپه استفاده خواهد کرد.
وزارت صنعت و تجارت طالبان میگوید که در این نمایشگاه، صنعتکاران و متشبثان در هشتصد غُرفه فرآوردههای شان را به نمایش گذاشتهاند.
معاون اداری رییسوزیران طالبان در مراسم گشایش این نمایشگاه، رشد صنعت را در اقتصاد کشور مهم خوانده است؛ اما اتاق صنایع و معادن از توزیع نشدن زمین به صنعت کاران انتقاد میکند.
صنعت کاران از ولایتهای مختلف در هشتصد غُرفه و در سکتورهای صنایع غذایی، ساختمانی و بهداشتی این نمایشگاه، صنایع شان را برای بازاریابی به دید همگان قرار دادهاند.
معاون اداری رییسوزیران طالبان در این نمایشگاه، صنعت را برای توسعه اقتصادی کشور مهم میخواند
در این مراسم، اتاق صنایع و معادن نبود زمین را از چالشهای جدی در برابر صنعت در کشور میداند و تاکید میورزد که تا هنوز در این بخش توجه نشده است.
در نمایشگاه ملی و بینالمللی هفته صنعت، صنعت کاران و بازرگانان ایرانی نیز به هدف بازاریابی شرکت کردهاند، پانزده غُرفه برای ایرانیان در نظر گرفته شده است.
وزارت صنعت و تجارت طالبان بر سرمایهگذاریهای بیشتر در افغانستان تاکید میورزد.
نمایشگاه ملی و بین المللی هفته صنعت که زنان متشبث نیز از ولایت های مختلف در آن شرکت دارند، برای هفت روز به روی مردم باز خواهد بود.
وزارت صنعت و تجارت طالبان میگوید که در نشست روسیه-جهان اسلام در مورد ظرفیتهای اقتصادی افغانستان و روسیه، صادرات و واردات دو کشور، سرمایه گذاری در بخشهای معادن افغانستان و روی افزایش تجاری میان افغانستان و روسیه بحث شده است.
پیش از این وزارت صنعت و تجارت طالبان اعلام کرده بود که یک هیئت بلندپایه آنان به هدف اشتراک در پانزدهمین نشست بینالمللی اقتصاد روسیه و جهان اسلام به جمهوری تاتارستان روسیه رفته است.
در خبرنامه طالبان آمده است که در این نشست مقامهای روسیه و طالبان به شمول نورالدین عزیزی، وزیر صنعت و تجارت طالبان، اولگ کوروبچنکو وزیر تجارت جمهوری تاتارستان، رستم خبیبولین رییس خانه تجارت روسیه در افغانستان و جمال ناصر غروال، سفیر طالبان در مسکو نیز حضور داشتهاند.
با این همه در خبرنامه به نقل از مقامهای روسی آمده است که مه روسیه علاقمند است تا در بخش پروژه های آبی در افغانستان سرمایهگذاری کنند.
پانزدهمین نشست بینالمللی اقتصاد روسیه و جهان اسلام قرار است تا ۱۹ماه می سال روان میلادی در شهر کازان تاتارستان برگزار شود.
وزارت صنعت و تجارت از افزایش پنجاه و سه درصدی داد و ستد با ترکیه در سال ۱۴۰۲ خورشیدی خبر میدهد.
بربنیاد اطلاعات این وزارت سال پار به ارزش بیش صد میلیون دالر تجارت با ترکیه انجام شده که ۲۷ میلیون دالر آن را صادرات تشکیل میدهد.
مسئولان این وزارت میافزاید که در جریان سال ۱۴۰۲ در حدود ۱۰۷ میلیون دالر بوده که از این میان ۲۷ میلیون دالر آن را صادرات و ۸۰ میلیون دالر آن واردات است نظر به سال ۱۴۰۱ افزایش ۵۳ درصدی را نشان میدهد
اتاق صنایع و معادن نیز تاکید میکند که در کنار داد و ستد با ترکیه در زمینه سرمایهگذاریهای این کشور در افغانستان نیز توجه شود.
پیش از این هیات اقتصادی حکومت سرپرست به ترکیه سفر کرده و درباره گسترش روابط تجارتی و اقتصادی با مقامهای ترکی گفتوگو کرد.
هیات ازبیکستانی در دیدار با مولوی معاون سیاسی رییسالوزرا گفته است که میزان همکاریهای حملونقل و داد و ستد بازرگانی کابل – تاشکند هفت برابر افزایش یافته است.
این هیات در دیدار با معاون سیاسی ریاستالوزرا در باره هدف سفر به کابل گفته است که گسترش روابط بازرگانی افغانستان و ازبیکستان، آغاز کارهای عملی توافقنامههای انجام شده، سرمایهگذاری جدید سکتور خصوصی و حکومت ازبیکستان در افغانستان و امضای توافقنامههای جدید از اهداف سفر به کابل اند.
این هیات در دیدار با سرپرست وزارت معادن و پترولیم همچنان بر سرمایهگذاری روی معادن بهویژه زغال سنگ، تولید برق و تولید سمنت گفتوگو کرده است.
وزیر ترانسپورت ازبیکستان در دیدار با سرپرست وزارتهای ترانسپورت و هوانوردی و صنعت و تجارت در باره کاهش هزینههای حمل و نقل میان دو کشور، خدمات ۲۴ ساعته در بندر حیرتان، تسهیل صدور ویزا برای رانندههای افغان و اجرای پروژه افغان – ترانس گفتوگو کرده است. همچنان هیات ازبیکستانی از نمایشگاه ملی و بینالمللی هفته صنعت در کابل نیز دیدار کرده است.
از سوی دیگر اتاق تجارت و سرمایهگذاری، آمدن هیاتی از ازبیکستان را در گسترش روابط بازرگانی، ترانزیتی و جلب سرمایهگذاریها در کشور مهم میداند.
پیش از این نیز نمایندههای کشورهای منطقه بهشمول ازبیکستان، قزاقستان، ترکمنستان، ایران و پاکستان به افغانستان آمده و در باره توسعه تجارت و ترانزیت با مسئولان حکومت سرپرست گفتوگو داشتهاند.
الکسی اورچوک، معاون نخست وزیر روسیه، میگوید که آنان علاقهمند صادرات محصولات کشاورزی افغانستان به بازارهای آن کشور هستند.
بربنیاد گزارش خبرگزاری تاس، اورچوک این اظهارات را روز جمعه، ۲۸ ثور، در حاشیه نشست «کازان» مطرح کرده است.
او در یک نشست خبری گفته که افغانستان سال گذشته صادرات انگور و میوه خشک به روسیه را آغاز کرد و بازار روسیه به فرآوردههای افغانستان علاقهمند است.
پانزدهمین مجمع اقتصادی روسیه و جهان اسلام از ۲۵ تا ۳۰ ثور در کازان روسیه آغاز شده است.
این نشست همهساله برای تقویت روابط تجاری و اقتصادی، علمی و فنی، اجتماعی و فرهنگی میان مناطق روسیه و کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی و همچنان ارتقای توسعه نهادهای نظام مالی اسلامی برگزار میشود.
در این نشست نورالدین عزیزی، وزیر صنعت و تجارت طالبان از مقامهای روسی خواسته است تا بهای صادرات غله روسیه به افغانستان کاهش یابد.
وزارت صنعت و تجارت آمار داده است که در جریان چهار ماه نخست سال روان میلادی به ارزش ۸۰۲ میلیون دالر داد و ستد با پاکستان انجام شده است.
مسئولان وزارت صنعت و تجارت افزوده است که ۲۵۴ میلیون دالر آن را صادرات تشکیل میدهد. اقلام صادراتی افغانستان را میوه تازه، سبزی، زغالسنگ، پنبه و قالین تشکیل میدهند.
همزمان با این شهباز شریف نخستوزیر پاکستان نیز در یک نشست اقتصادی از آمادگی اسلامآباد در باره گفتوگوهای تجارت ترجیحی با افغانستان و آذربایجان خبر داده است. نخستوزیر پاکستان در مورد تجارت ترجیحی جزییات ارایه نکرده است.
محبوبالله محمدی بازرگان افغان به رسانهها گفت: «تمام برنامهها باید طبق طرزالعملهای عمل و عکسالعمل با این تفاهمنامه ترسیم گردد تا هردو کشور تمام راهبردهای را در آینده بخاطر این تفاهمنامه روبهرو میشوند باید تمام شرایط واضح در آن ترسیم گردد.»
اما به باور برخی آگاهان، این نوع موافقتنامهها معمولا اهداف اقتصادی و بازرگانی دارد که شامل توسعه بازار داخلی، جذب سرمایهگذاری، تخصصگرایی در سطح منطقه و توسعه رقابت، حضور در مذاکرات جدیتر تجاری در سطح چندجانبه میشود. برخی اهداف سیاسی و امنیتی نیز در این موافقتنامهها دنبال میشود که از آن میان میتوان به افزایش ثبات سیاسی منطقهای اشاره کرد.
اتاق تجارت مشترک افغانستان – پاکستان نیز امضای موافقتنامههای تجارتی را در افزایش روابط بازرگانی کشورها اثرگذار دانسته و بر رفع چالشهای بازرگانی افغانستان با کشورهای منطقه بهویژه پاکستان از طریق گفتوگو تاکید میکند.
چندی پیش سرپرست وزارت صنعت و تجارت از تلاشها در راستای رفع چالشهای فراراه بازرگانی با پاکستان خبر داده و گفته بود که با پاکستان به توافق رسیدهاند تا رفتوآمد موترها و تجارت با این کشور در سال روان خورشیدی بهگونهی عادی جریان داشته باشد.
۸صبح، کابل: وزارت ترانسپورت و هوانوردی طالبان اعلام کرده که شرکت هوایی ترکش (Turkish Airline) پروازهایش به افغانستان را پس از حدود سه سال از سر گرفته است.
پس از این قرار است شرکت هوایی ترکش هر هفته چهار پرواز از کابل به استانبول انجام دهد.
مقامهای وزارت ترانسپورت طالبان میگویند که با از سرگیری فعالیت این شرکت هوایی به مسافران زمینه سفر آسان مساعد میشود و برای تقویت روابط ترانزیتی و تجاری ترکیه و افغانستان نیز پراهمیت است
ترکش ایرلاین پس از برگشت دوباره طالبان در آگست ۲۰۲۱ پروازهایش به افغانستان را به حالت تعلیق درآورده بود.
نارندرا مودی نخستوزیر هند بر اتصال این کشور از طریق بندر چابهار به افغانستان و آسیای مرکزی تاکید ورزیده است.
رسانههای هندی گزارش میدهند که نارندرا مودی بر گسترش مبادلات بازرگانی میان هند و کشورهای آسیای مرکزی و بر عملیسازی قرارداد ده ساله توسعه بندر چابهار نیز سخن گفته است.
نخستوزیر هند در این باره افزود: «هند تلاش خواهد کرد تا اطمینان حاصل شود که تلاشهای ما، ارتباط و تجارت منطقهیی از جمله به افغانستان محصور در خشکه و منطقه آسیای مرکزی را ارتقا میدهد. این مسئله همچنین در چشم انداز ما، برای ارتقای اتصال از طریق کریدور حملونقل بین المللی شمال، جنوب و همچنین دهلیزهوایی اقتصادی هند-خاورمیانه و اروپا گنجانده شده است.»
با این حال مسوولان در حکومت سرپرست نیز توسعه بندر چابهار را به سود کشور های منطقه میدانند.
ذبیحالله مجاهد گفت: «ما طرفدار روابط بهتر اقتصادی با همهای کشورهای هستیم و بندر چابهار باید گسترش پیدا کند هرقدر که فعالیت در بندر چابهار ایران زیاد شود ثبات اقتصادی در منطقه تقویت میشود و افغانستان هم از آن بهره میبرد و ما از آن حمایت میکنیم.»
مسئولان وزارت صنعت و تجارت گفت: « تجارت افغانستان و هند در سال ۲۰۲۳ به ارزش ۷۷۳ میلیون دالر بود که از آن جمله ۵۷۹ میلیون دالر صادرات و ۲۰۰ میلیون دالر واردات است.»
اتاق صنایع و معادن افغانستان نیز توسعه بندر چابهار را به سود فعالیتهای بازرگانی و ترانزیتی میان کشورهای منطقه به ویژه افغانستان و هند عنوان میکند.
سخی احمد پیمان معاون اول اتاق صنایع و معادن گفت: «درصورتی که سرمایهگذاری در بندر چابهار زیاد میشود و توسعه پیدا میکند این به افغانستان این فرصت را میدهد که از یک طرف بتواند سطح ترانزیت و عواید را بلند ببرد و از سمت دیگر ما را از استفاده یک مسیر نجات دهد.»
چندی پیش، وزارت صنعت و تجارت از فراهم سازی زمین و ایجاد یک منطقه خاص در بندر چابهار ایران برای بازرگانان کشور خبر داده و گفته بود که این منطقه توانسته، است تا سهولتهای صادرات و واردات را برای بازرگانان کشور به میان بیاورد.
در مورد چشمانداز اقتصادی افغانستان بیشتر بخوانید.
منابع این ماهنامه را مشاهده کنید.
© 2024 حق نشر برای موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان محفوظ است.