چشم انداز اقتصادی افغانستان
جون 2025
چشم‌انداز اقتصادی افغانستان، یک ابتکار خلاقانه از موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان (AELSO) است که مهم‌ترین و آخرین رویدادهای اقتصادی افغانستان را در یک ماه اخیر، منعکس می‌کند.
با مطالعه این ماهنامه اقتصادی که به سه زبان (پشتو، دری و انگلیسی) تهیه و ترتیب شده است، شما می‌توانید دید گسترده‌تری از اقتصاد افغانستان داشته باشید.
از کابل تا بدخشان؛ استعدادهای برتر کارآفرینی افغانستان در کمپ ۲۰۲۵
کابل – موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان (AELSO) با همکاری موسسه تحصیلات عالی استقلال، «کمپ کارآفرینی ۲۰۲۵» را با حضور ده‌ها تیم نوآور از سراسر کشور در کابل برگزار کرد.
در این برنامه ملی، از میان ۱۱۸ تیم کارآفرین جوان که شامل زنان و مردان از ولایات مختلف افغانستان بودند، ۹۴ تیم واجد شرایط وارد مرحله ارزیابی داوران شدند. پس از رقابت‌های فشرده، ۶ تیم برتر به مرحله نهایی راه یافتند.
در پایان کمپ، تیم DOT از ولایت کابل مقام نخست را به دست آورد. تیم “رویش سبز بامیان” از ولایت بامیان در جایگاه دوم ایستاد و تیم “دیدبان بینایی” از بدخشان مقام سوم را کسب کرد. این سه تیم، واجد شرایط دریافت حمایت مالی از سوی برگزارکنندگان شدند.
مراسم اختتامیه کمپ با اهدای جوایز ویژه به تیم‌های برنده، لوح تقدیر و کتاب برای هیئت داوران، تقدیرنامه برای تیم‌های نایب قهرمان و تصدیق‌نامه برای تمامی شرکت‌کنندگان پایان یافت.
اتحادیه‌ی اروپا: کسب‌وکارهای کوچک ستون رشد اقتصاد افغانستان است
همزمان با روز جهانی کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، اتحادیه‌ی اروپا گفته که از توسعه و تقویت این نوع تجارت‌ها در افغانستان پشتیبانی می‌کند. به باور این نهاد، کسب‌وکارهای کوچک نه تنها محرک رشد اقتصادی؛ بل ستون تاب‌آوری معیشتی در این کشور به شمار می‌روند.
اتحادیه‌ی اروپا، (جمعه، ۶ سرطان)، در خبرنامه‌ای گفته که با همکاری شریک‌های خود، برای فعالان کسب‌وکارهای کوچک و متوسط آموزش‌های تخصصی، سرمایه‌ی اولیه، ابزار کار و زمینه‌ی دسترسی به بازار را فراهم می‌کند.
اتحادیه‌ی اروپا، تأکید کرده که پشتیبانی از تجارت‌های کوچک به معنای تقویت اقتصاد محلی، گسترش فراگیری و زمینه‌سازی برای بازسازی اقتصاد افغانستان است.
در بخشی از این خبرنامه آمده که نقش زنان در پیش‌برد و رهبری کسب‌وکارها کوچک و متوسط برای توسعه‌ی فراگیر و عدالت‌محور اقتصاد در افغانستان «حیاتی» است.
به گفته‌ی این اتحادیه، از هرات تا بدخشان، برنامه‌های مشترک با نهادهای بین‌المللی، فرصت‌های آموزشی، پشتیبانی‌های مالی و خدمات مشاوره‌ای را در اختیار زنان قرار می‌دهد تا آن‌ها بتوانند به استقلال اقتصادی دست یابند.
بخشی از این ابتکارها، همچنان بر ایجاد فرصت‌های کاری برای بازگشت‌کنندگان افغان متمرکز است؛ گروهی که پس از اخراج از کشورهای میزبان، نیازمند راه‌اندازی دوباره‌ی زندگی و معیشت اند.
اتحادیه‌ی اروپا، با همکاری سازمان جهانی مهاجرت و کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، تلاش دارد تا زمینه‌ی راه‌اندازی تجارت‌های کوچک و بازیابی معیشت را برای بازگشت‌کنندگان فراهم کند.
فروش سنگ‌های قیمتی نورستان به ارزش بیش از ۴۲ میلیون افغانی
وزارت معادن و پترولیم می‌گوید در داوطلبی فروش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی نورستان، سنگ‌های کونزیت و بیروج معدن ماوی در ولسوالی دوآب این ولایت به ارزش بیش از ۴۲ میلیون افغانی به فروش رسیده است.
بر بنیاد خبرنامه این وزارت، سهم حکومت سرپرست از این داوطلبی بیش از چهارمیلیون و ۲۸۱هزار افغانی است.
سنگ‌های کونزیت و بیروج معدن ماوی به ارزش مجموعی ۴۲میلیون و ۸۱۴هزار و ۵۰۰ افغانی به فروش رسیده است.
قطب‌الدین یعقوبی آگاه مسایل اقتصادی به طلوع‌نیوز گفت: «به شکلی که جهان توقع دارد، باید استخراج، پروسس و بسته‌بندی شود. اگر ما این گوهر بسیار قیمتی را به شکل درست استخراج، پروسس و بسته‌بندی نکنیم، مطمین هستم که دنیا خریدار این قسم سنگ نیست.»
برخی دیگر از آگاهان با اشاره به اهمیت سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی افغانستان، بر ایجاد کارخانه‌های پروسس در داخل کشور تاکید می‌ورزند.
احمد فردوس بهگزین یکی از آگاهان مسایل اقتصادی در این باره به طلوع‌نیوز گفت: «قوانینی که در بهبود استخراج سنگ‌های معدنی افغانستان کمک می‌کند، باید ایجاد شود و بر علاوه، نظارت جدی در راستای جلوگیری از استخراج غیرقانونی و قاچاق آن صورت گیرد تا ما بتوانیم شاهد تغییرات در این سکتور باشیم.»
گفتنی‌ست که سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی افغانستان به دلیل کیفیت بهتر، از شهرت جهانی برخوردار است و در این اواخر، برخی از سرمایه‌گذاران خارجی نیز علاقه‌مند سرمایه‌گذاری در این زمینه شده‌اند.
گیلاس پنجشیر به روسیه و کشورهای آسیای میانه صادر خواهد شد
مسوولان محلی پنجشیر گفتهاند که حدود ۱۰۰ تُن فرآورده‌های گیلاس از این ولایت به برخی از کشورهای آسیای میانه و روسیه صادر خواهد شد.
به گفته مسوولان، قرار است که برخی از بازرگان اوزبیکستانی و قرغیزستانی، افزون بر خریداری فرآورده‌های گیلاس، سیب و انگور را نیز خریداری و به کشورهای آسیای میانه انتقال کنند.
پیش از این فرآورده‌های گیلاس از پنجشیر و ولایت‌های دیگر به هند و پاکستان صادر می‌شد که به گفته مسوولان محلی پنجشیر، در سال روان این صادرات به دلایلی، متوقف شده است.
دو بازرگان از اوزبیکستان و قرغیزستان به افغانستان و آمده‌اند و در دیدار با مسوولان محلی ولایت پنجشیر، گفتهاند که قرار است حدود ۱۰۰ تُن از فرآورده‌های گیلاس این ولایت را خریداری و به برخی کشورهای آسیای میانه و روسیه ببرند. این بازرگانان همچنان گفتهاند که افزون بر فرآورده‌های گیلاس، سیب و انگور را نیز خریداری و به کشورهای آسیای میانه صادر خواهند کرد.
عبدالباسط، باشنده پنجشیر درباره صادرات گیلاس گفت: «در گذشته گیلاس به قیمت بالا فروخته نمی‌شد اکنون خوشبختانه مردم از خارج میایند و گیلاس را به بیرون از افغانستان می‌برند که خوشبختانه، بازارها را خوب‌تر ساخته‌اند.»
این در حالی‌ست که به گفته مسوولان محلی پنجشیر، شماری از باغ‌دران این ولایت، سال پار به ارزش بیش از ۳۶۰ میلیون افغانی از رهگذر فروش فرآورده‌های گیلاس بدست آورده بودند.
تأکید بر توسعه پروژه افغان-ترانس در نشست وزیران خارجه آسیای مرکزی و هند
در نشست وزیران خارجه پنج کشور آسیای مرکزی به میزبانی هند، بر توسعه پروژه‌های منطقه‌ای حمل ونقل از جمله افغان ترانس تأکید شده است.
بختیار سعیدوف وزیر خارجه اوزبیکستان، در این نشست گفته که پروژه افغان-ترانس با دسترسی به اقیانوس هند، ظرفیت بزرگی برای این کشور دارد.
او تاکید کرده که این دهلیز می‌تواند به کوتاه‌ترین مسیر حمل‌ونقل میان آسیای مرکزی و جنوبی مبدل شود؛ مسیری که به گفته او، زمینه‌ساز توسعه تجارت و مبادلات اقتصادی منطقه خواهد شد.
.
محمد اشرف حق‌شناس سخن‌گوی وزارت فواید عامه گفت: «وزارت فواید عامه به‌عنوان عضو فعال این پروژه در جلسات و نشست‌های گذشته که بخاطر عملی‌سازی این پروژه در کشورهای مختلف تدویر گردیده بود اشتراک نموده است و در نشست‌هایی‌که قرار است در آینده برگزار شود نیز اشتراک می‌نماید.»
آگاهان اقتصادی نیز آغاز پروژه افغان-ترانس را در افزایش تجارت، ترانزیت و توسعه همکاری‌های بین‌منطقه‌‌ای حیاتی می‌دانند.
میر شاکر یعقوبی آگاه مسایل اقتصادی گفت: «پروژه افغان-ترانس در کنار اینکه جایگاه ترانزیتی افغانستان را بیشتر از گذشته در منطقه تثبیت می‌کند و سطح روابط اقتصادی و تجاری افغانستان را با کشورهای همسایه و منطقه بالا می‌برد بلکه وابستگی افغانستان را به چندتا بندر محدود کشورهای همسایه کاهش می‌دهد و دسترسی افغانستان را به بازارهای کلان تجارتی و مقاصد کلان میسر می‌سازد.»
هدف این پروژه، حمل ونقل کالا میان کشورهای آسیای مرکزی، جنوب آسیا و بخش‌های دیگر مناطق جهان است که هزینه ساخت آن بین ۴.۸ تا ۷ میلیارد دالر تخمین زده شده و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۷ میلادی تکمیل شود.
افزایش قیمت مواد خوراکی؛ نگرانی مردم از نوسانات بازار و تنش‌های منطقه‌ای
افزایش چشمگیر بهای مواد خوراکی در کابل، به‌ویژه آرد، برنج و روغن، نگرانی‌های گسترده‌ای را در میان باشندگان پایتخت به‌وجود آورده است.
شماری از باشندگان پایتخت بار دیگر از افزایش بهای مواد اولیه خوراکی به تناسب هفته گذشته نگرانی دارند.
در حالی‌که واردات مواد اولیه بیشتر از کشورهای آسیای میانه، پاکستان و مالیزیا انجام می‌شود، نوسانات بازار و تنش‌های منطقه‌ای یکی از عوامل اصلی افزایش قیمتها گفته می‌شود.
شیرزاد، باشنده دیگر کابل، می‌گوید: «یک هفته پیش می‌آمدی یک بوجی آرد بود ۱۳۵۰ افغانی حالا ۱۴ونیم الی ۱۵۰۰ شده، اقتصاد مردم بسیار ضعیف است. امنیت خوب است کار و بار نیست مردم بیکار است و اقتصاد ضعیف است.»
جمیل، باشنده کابل، نیز گفت: «کسانی‌که مواد عمده میاورند آن‌ها را کنترول کنند، پرچون‌فروش را کنترول کنند، که نرخ و نوا تاثیراتش کمتر باشد چون مردم اقتصادش ضعیف است و کار نیست.»
برخی از دکانداران در پایتخت نیز از افزایش ۱۵۰ تا ۳۰۰ افغانی در بهای این مواد خوراکی سخن می‌زنند و آن‌را به آغاز درگیری‌ها در ایران ربط می‌دهند.
اما، یافته‌های جدید طلوع‌نیوز نمایان‌گر این است که ارزش واردات مواد اولیه چون روغن، آرد و برنج در سال گذشته به تناسب ایران از کشورهای آسیایی میانه، پاکستان و مالیزیا بیشتر بوده است.
با آنکه بازارهای پایتخت گواه ۳۰۰ افغانی افزایش در نرخ یک بوری برنج است اما واردات برنج از ایران در رده سوم قرار داشت، پاکستان و کازاخستان در رده نخست بودند.
خانجان الکوزی، عضو هیأت‌مدیره اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری، در این مورد می‌گوید: «کمیسیونی که از نرخ‌نامه وجود دارد عینیت‌های جامعه را عینیت‌های دنیا را در نظر گرفته و نرخ باید تعین کند. در این هیچ شکی نیست که یک تعداد اشخاص فرصت‌طلب شاید این کار را کند. روغن در مجموع از ایران این‌قدر نمی‌آوردیم که روغن قیمت شود، برنج از ایران این‌قدر نمی‌آوردیم که قیمت شود، گندم و آرد این‌قدر از این طرف نمی‌آوردیم که این‌قدر در بازار قیمت شود.»
با آنکه شهرداری کابل همواره از نظارت جدی در راستای کنترول قیمتها در پایتخت سخن می‌زند اما، نوسانات بازارهای کشور و افزایش قیمتها از چالش‌هایی‌اند که شهروندان به‌ویژه پایتخت‌نشینان کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
نگرانی از تأثیر درگیری‌های منطقه بر تجارت خارجی افغانستان
با افزایش تنش‌ها میان اسراییل و ایران، نگرانی‌ها از آسیب‌های احتمالی این درگیری‌ها بر تجارت خارجی افغانستان نیز افزایش یافته است.
اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان هشدار می‌دهد که تداوم جنگ در منطقه می‌تواند روابط تجاری کشور را با چالش‌های جدی روبه‌رو کند.
مسوولان این نهاد می‌گویند که پاکستان باید در شرایط حساس کنونی نقش تسهیل‌کننده در تجارت با افغانستان را ایفا کند.
خانجان الکوزی عضو هیأت مدیره اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری گفت: «این یک مشکل بسیار جدی است، به‌ویژه در فصل میوه. امیدوار هستیم که در برخی موارد، کشور دوست ما پاکستان با دست باز به ما کمک کند. از سوی دیگر، مشکلی که در ایران به وجود آمده، هم بر ما تأثیر گذاشته و هم بر پاکستان.»
همزمان، اتاق زراعت و مالداری نسبت به توقف احتمالی بنادر کلیدی مانند چابهار و بندرعباس ابراز نگرانی کرده است؛ توقفی که می‌تواند صادرات افغانستان را به‌شدت مختل سازد.
بازرگانان نیز از دولت می‌خواهند تا از طریق گفت‌وگو با کشورهای آسیای میانه و اروپا، مسیرهای تجاری بدیل را ارزیابی و بازگشایی کند.
در حالی که وزارت صنعت و تجارت اعلام کرده که تجارت خارجی باوجود درگیری‌ها در منطقه به‌گونه عادی جریان دارد؛ اما کارشناسان اقتصادی خواستار برنامه‌ریزی دقیق برای جلوگیری از افزایش قیمتها در داخل کشور شده‌اند..
اتحادیه زنبورداران: افغانستان در تولید عسل به خودکفایی رسیده است
اتحادیه زنبورداران می‌گوید که افغانستان در حال حاضر در بخش تولید عسل به خودکفایی رسیده است.
اعضای این اتحادیه در یک نشست در ولایت پکتیا از مسوولان در حکومت سرپرست خواسته‌اند که زمینه بازاریابی را برای عسل افغانستان فراهم کرده و تسهیلات ضروری را برای افزایش تولید عسل نیز مهیا سازند.
به گفته آنان، اکنون هشت هزار فارم زنبورعسل در سراسر کشور فعالیت می‌کنند.
شاه‌جهان مبارز رییس اتحادیه زنبورداران در این باره گفته است: «اگر واردات عسل خارجی را توقف دهیم، ان‌شاءالله افغانستان در این بخش خودکفا است. دلیل متوقف نشدن ورد عسل خارجی این است که ما این موضوع را به حکومت گزارش ندادیم.»
اما مسوولان محلی در ولایت پکتیا اطمینان داده‌اند که به چالش‌های زنبورداران رسیدگی خواهند کرد.
بر بنیاد آمار ریاست زراعت و آبیاری پکتیا، در این ولایت ۲۷۶ فارم پرورش زنبورعسل وجود دارد که در سال گذشته خورشیدی از آن، ۲۵۰ تُن عسل بدست آمده بود.
بانک مرکزی از گسترش روابط بانکی با اتاق تجارت افغانستان و امریکا خبر داد
صدیق‌الله خالد، معاون اول د افغانستان بانک و جیفری گریکو، رئیس اتاق مشترک تجارت افغانستان و امریکا، در مورد تقویت سکتور خصوصی، افزایش سطح تجارت، گسترش ارتباطات بانکی متقابل، همکاری‌های مشترک گفتگو کرده‌اند.
د افغانستان بانک با نشر اعلامیه‌ای امروز (شنبه) از این دیدار خبر داده است.
در این نشست، بانک مرکزی به نقل از آقای گریکو نوشته که او گفته است طی سه سال گذشته، شاهد تغییرات مثبت در بخش اقتصادی و سکتور بانکی افغانستان بوده است.
گریکو همچنان از برگزاری یک کنفرانس در ماه آگست سال جاری میلادی با هدف گسترش ارتباطات بانکی خبر داد و از د افغانستان بانک برای اشتراک و سخنرانی در این کنفرانس دعوت کرد.
در این دیدار، آقای خالد نیز ضمن تأکید بر اهمیت سکتورهای بانکی و مالی در رشد اقتصادی کشور، اظهار داشت که د افغانستان بانک متعهد است در راستای توسعه اقتصادی کشور، از هیچ‌گونه تلاش دریغ نورزد.
او به تقویت برنامه‌های جلوگیری از پول‌شویی و عواید ناشی از جرایم، میکانیزه سازی فعالیت‌های صرافان و عرضه‌کنندگان خدمات پولی و نیز حفظ تورم در سطح مطلوب اطمینان داده است.
وی افزود که در سه سال گذشته، سکتور بانکی افغانستان در زمینه روابط بانکی متقابل به پیشرفت‌های چشمگیر نایل شده و میزان تمویلات مالی ارائه شده به مردم از سوی سکتور بانکی در مقایسه با سال گذشته، ۷۱ درصد افزایش داشته است.
به گفته خالد، تنها در سه ماه اخیر سقف سپرده‌ها در سکتور بانکی ۷.۹ میلیارد افغانی افزایش یافته و بخش زیادی از مشکلات مربوط به انتقالات بین‌المللی پول نیز حل شده است.
توقف بیش از ۱۲۰۰ کانتینر بازرگانی افغانستان در بندر کراچی
بیش از یک‌هزار و ۲۰۰ کانتینر حامل اموال بازرگانی افغانستان در بندر کراچی پاکستان متوقف شده‌اند.
اتاق مشترک تجارت افغانستان-پاکستان می‌گوید این کانتینرها شامل مواد خوراکی وارداتی هستند که به‌دلیل کندی در روند بررسی کالاها و تردد موترها، در این بندر متوقف مانده‌اند.
خانجان الکوزی رییس اتاق مشترک تجارت افغانستان-پاکستان گفت: «مشکل بسیار جدی که اکنون در بندر کراچی داریم، این است که بیش از ۱۲۰۰ کانتینر مواد غذایی به‌ویژه بوره و روغن در این بندر متوقف شده است. تقاضای ما از دولت پاکستان این است که وزارت خارجه‌شان همان‌طور که وعده داده بود، روند بررسی این کانتینرها را تسریع کند.»
همزمان با بالا گرفتن تنش‌ها میان هند و پاکستان و نیز افزایش تردد موترها در پی درگیری‌های اخیر میان ایران و اسراییل، روند بررسی موترهای باربری در مسیر کراچی کند شده و این موضوع، نگرانی‌های تازه‌ای برای بازرگانان افغان ایجاد کرده است.
زلمی عظیمی بازرگان افغان گفت: «وزارت صنعت و تجارت پاکستان محدودیت‌هایی را بر کالاهای ترانزیتی افغانستان وضع کرده است. این محدودیت‌ها که در گذشته بررسی ۵ تا ۱۰ درصدی داشتند، اکنون به ۳۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یافته است. به همین دلیل هزاران کانتینر در بندر کراچی متوقف شده که در میان آن‌ها، حدود ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ کانتینر حاوی مواد خوراکی هستند و بقیه کالاهای متفرقه است.»
در کنار این چالش، حکومت پاکستان به رانندگان افغان هشدار داده که پس از پایان ماه جون، تنها با ویزا و پاسپورت اجازه ورود به این کشور را خواهند داشت.
با این حال، شماری از بازرگانان افغان این تصمیم را چالشی جدی در برابر تجارت خود عنوان کرده‌اند.
در سال‌های اخیر، تنش‌های سیاسی میان افغانستان و پاکستان باعث کاهش سطح روابط تجاری میان دو کشور شده و کارشناسان اقتصادی همواره بر ایجاد بازارهای بدیل برای کاهش وابستگی افغانستان به یک مسیر تجاری تأکید کرده‌اند.
سازمان ملل هشدار داد؛ کابل در آستانه تبدیل شدن به نخستین پایتخت بدون آب جهان
جویس مسویا، معاون سرمنشی سازمان ملل در امور بشردوستانه، در نشست اخیر شورای امنیت نسبت به فاجعه‌بارترین بحران انسانی در افغانستان هشدار داد. وی تأکید کرد: کاهش ۳۰ متری سطح آب‌های زیرزمینی کابل، این شهر را در معرض تبدیل شدن به نخستین پایتخت خشک جهان قرار داده است، درحالی‌که ۲۰ فیصد جمعیت با گرسنگی شدید و ۳.۷ ملیون طفل با محرومیت تحصیلی مواجه‌اند.
جویس مسویا، معاون هماهنگ‌کننده امداد اضطراری سازمان ملل، در نشست شورای امنیت هشدار داد که افغانستان با بحران بشردوستانه بی‌سابقه‌ای مواجه است. ترکیب دهه‌ها جنگ، تحریم‌ها، تغییرات اقلیمی و محدودیت‌های گسترده علیه زنان، کشور را در آستانه یک فاجعه انسانی قرار داده است.
جویس مسویا در سخنان خود تأکید کرد که دهه‌ها درگیری نظامی، فقر ساختاری، بحران‌های اقلیمی، محدودیت‌های شدید علیه زنان و دختران، و کاهش چشمگیر کمک‌های بین‌المللی، شرایط را به مرز فروپاشی کشانده است.
به گفته معاون هماهنگ‌کننده امداد اضطراری سازمان ملل، از هر ۵ افغان، ۱ نفر با گرسنگی حاد دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. همچنین حدود ۳.۷ ملیون طفل از تحصیل محروم هستند که ۲.۲ ملیون نفر از آنان دختران بالای ۱۱ سال هستند. وی تصریح کرد محرومیت تحصیلی دختران نتیجه مستقیم سیاست‌های محدودکننده طالبان است.
مسویا همچنین به بحران صحت مادران اشاره کرد: نرخ مرگ‌ومیر مادران در افغانستان ۲.۵ برابر میانگین جهانی است. همزمان، خشکسالی گسترده در حال نابودی بخش‌های وسیعی از کشور است و امنیت غذایی را بیش از پیش تهدید می‌کند.
این مقام ارشد سازمان ملل هشدار داد کابل ممکن است به نخستین پایتخت جهان در عصر مدرن تبدیل شود که با فاجعه کم‌آبی مطلق روبرو می‌شود.
بر اساس داده‌های ارایه‌شده: سطح آب‌های زیرزمینی پایتخت تا ۳۰ متر کاهش یافته است و نزدیک به نیمی از چاه‌های آب کابل خشک شده‌اند.
مسویا با تأکید بر اینکه افغانستان نیازمند کمک‌های فوری و بی‌وقفه جامعه جهانی است، خواستار اقدام عملی شورای امنیت برای جلوگیری از فاجعه انسانی شد. وی هشدار داد بدون مداخله سریع، افغانستان با مرگ‌ومیر گسترده غیرقابل تصور روبرو خواهد شد.
زنی در غور با ایجاد کارگاه قالین‌بافی برای زنان زمینه کار فراهم کرده است
یک زن در ولایت غور با ایجاد یک کارگاه قالین‌بافی زمینه کار را برای شماری از زنان فراهم کرده است. اقلیما می‌گوید که در شرایط کنونی نیاز است از اندک‌ترین تلاش زنان در بخش اقتصاد به‌گونه همه‌جانبه پشتیبانی شود.
او می‌گوید: «ما سه نفر در این کارگاه کار می‌کنیم. به ما نمی‌صرفد، متر ۷۰۰ افغانی به ما پول می‌دهد، قالین‌های دست باف را بسیار می‌بافیم اما به ما نمی‌صرفد.»
برخی زنان که در حال‌حاضر سرگرم قالین‌بافی اند، تاکید دارند که هر کدام چندین سال تجربه قالین‌بافی را نیز دارند. اما اکنون فرصت کار قالین‌بافی هم اندک شده و از روی ناگزیزی، فرش‌بافی می‌کنند.
آنان می‌گویند که فرصت‌های کاری در این بخش غور هم برای زنان و هم برای مردان، به‌شدت کمتر شده است.
سامعه، باشنده غور، می‌گوید: «قالین باقی یاد داریم اما اگر برای ما کار فراهم شود که خوب است.»
بصیره، باشنده غور، می‌گوید: «برای ما زمینه کار فراهم نیست مردان هم در خانواده ما بیکار اند اگر به ما زمینه کار فراهم باشد که خیلی خوب می‌شود.»
با این‌همه، منابع محلی در غور می‌گویند که صنعت قالین‌بافی در غور که در گذشته جایگاه خوبی در بازارهای منطقه و حتا در اروپا داشت اکنون به‌دلیل کم‌بود پشتیبانی رونق گذشته خود را ندارد.
برنامه جهانی غذا: افزایش قیمتها امنیت غذایی میلیون‌ها تن را در افغانستان را به خطر انداخته است
برنامه جهانی غذا در تازه‌ترین گزارش هفتگی خود درباره وضعیت بازار افغانستان هشدار داده است که افزایش مستمر قیمت مواد غذایی و سوخت، به‌ویژه پس از آغاز درگیری بین ایران و اسرائیل، امنیت غذایی میلیون‌ها شهروند افغانستان را به‌شدت تهدید می‌کند.
بر اساس این گزارش، میانگین قیمت ملی اقلام اساسی غذایی در هفته چهارم ماه جون، پس از جهش شدید هفته سوم، همچنان با روندی افزایشی ادامه یافته است.
طبق این گزارش افزایش قیمتها عمدتاً به دلیل اختلال در مسیرهای تجاری با ایران و کاهش واردات سوخت و مواد غذایی از این کشور بوده است.
در این گزارش آمده که در مقایسه با هفته گذشته، بیشترین افزایش قیمت مربوط به آرد گندم، برنج و روغن پخت‌وپز بوده است.
همچنین، مقایسه سالانه نشان می‌دهد که قیمت روغن و نمک به‌طور چشم‌گیری بالا رفته و همچنان بالاتر از سطوح پیش از سال ۲۰۲۱ باقی مانده‌اند.
براساس این گزارش میانگین قیمت دیزل در بازار افغانستان به ۶۸.۶ افغانی در هر لیتر رسیده که افزایشی ۲.۳ درصدی نسبت به هفته گذشته و ۱۵ درصدی نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد
این افزایش ناشی از کاهش واردات و نوسان در بازار جهانی نفت و به‌ویژه وابستگی بالا به ایران به‌عنوان تأمین‌کننده اصلی سوخت افغانستان عنوان شده است.
طبق داده‌های برنامه جهانی غذا، کارگران غیرماهر روزمزد به‌طور میانگین در هفته تنها ۲.۳ روز کاری فرصت شغلی داشته‌اند و میانگین دستمزد روزانه ۳۱۳ افغانی بوده است.
این در حالی است که افزایش هزینه‌های زندگی باعث کاهش قابل‌توجه قدرت خرید این گروه‌ها شده است.
برخلاف روند افزایشی اقلام اساسی، قیمت سبزیجاتی چون بادنجان رومی ، کچالو و پیاز به‌دلیل افزایش تولید داخلی کاهش یافته و بین ۵ تا ۱۳ درصد نسبت به هفته گذشته ارزان‌تر شده‌اند.
با این حال، اختلافات قیمت در ولایت‌ها به‌دلیل هزینه‌های متفاوت حمل‌ونقل همچنان بالا است.
در بخش غیرخوراکی، قیمت کود شیمیایی و خوراک دام تغییرات جزئی داشته است، اما در برخی ولایت‌ها مانند غور و فراه افزایش چشم‌گیری گزارش شده است؛ موضوعی که به احتکار و اختلال در مسیرهای تجاری از طریق ایران نسبت داده شده است.
برنامه جهانی غذا با اشاره به افزایش آسیب‌پذیری خانوارها، خواستار مداخلات فوری برای کاهش فشار بر اقشار آسیب‌پذیر شده و تأکید کرده است که ادامه این روند می‌تواند بحران امنیت غذایی را در افغانستان تشدید کند.
تازه ترین های چشم انداز اقتصادی افغانستان
عضو ماهنامه شوید
لینک های مفید
چشم‌انداز اقتصادی افغانستان
درباره این ماهنامه
در مورد چشم‌انداز اقتصادی افغانستان بیشتر بخوانید.
منابع
منابع این ماهنامه را مشاهده کنید.
© 2025 حق نشر برای موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان محفوظ است.