چشم انداز اقتصادی افغانستان
فبروری 2024
چشم‌انداز اقتصادی افغانستان، یک ابتکار خلاقانه از موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان (AELSO) است که مهمترین و آخرین رویدادهای اقتصادی افغانستان را در یک ماه اخیر، منعکس می‌کند.
با مطالعه این ماهنامه اقتصادی که به سه زبان (پشتو، دری و انگلیسی) تهیه و ترتیب شده است، شما می‌توانید دید گسترده‌تری از اقتصاد افغانستان داشته باشید.
آمادگی سرمایه‌گذاران ترکی برای سرمایه‌گذاری در افغانستان
وزارت صنعت و تجارت از آمادگی سرمایه‌گذاران ترکی در بخش تولید برق، میدان‌های هوایی و پارک‌های صنعتی در کشور خبر داده است.
قدرت‌الله جمال معین این وزارت در دیدار با سرمایه‌گذاران ترکی گفته که باید تجارت و صنعت قربانی سیاست نشود و هم‌چنان سرمایه‌گذاری ترکیه را در تقویت روابط بازرگانی میان دو کشور مهم خوانده است.
عبدالسلام جواد سخنگوی وزارت صنعت و تجارت گفت: «در این دیدار سرمایه‌گذاران جمهوری ترکیه آمادگی شان را به سرمایه‌گذاری در میدان‌های هوایی افغانستان، تولید برق، پارک‌های صنعتی و شهرک‌های تجارتی اعلام داشتند.»
برخی از آگاهان مسایل اقتصادی به رسمیت شناسی و تعامل کشورهای جهان با حکومت سرپرست را در جلب و جذب سرمایه‌گذاری و عملی‌سازی پروژه‌های توسعه‌ای و زیربنایی در کشور سودمند می‌دانند.
عبدالنصیر رشتیا آگاه مسایل اقتصادی گفت: «یک چالش بسیار کلانی که متاسفانه مانع سرمایه‌گذاری در افغانستان شده بحث به رسمیت شناختن افغانستان است. من فکر می‌کنم هر قدر که تعاملات سیاسی ما با دنیا بیشتر می‌شود و افغانستان از طرف دنیا به‌رسمیت شناخته می‌شود به همان پیمانه ما شاهد سرمایه‌گذاری‌ها در افغانستان خواهیم بود به دلیل این که منابع زیر زمینی افغانستان و فرصت‌ها و امکانات که در افغانستان وجود دارد یک منبع خوب جذب سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود.»
از سویی هم، اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری می‌گوید که برای گسترش روابط تجارتی افغانستان با کشورهای اروپایی، نیاز است تا میزان داد و ستد با ترکیه نیز افزایش یابد.
میرویس هوتک رییس هیات عامل اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری گفت: «ما باید روی این بحث بکنیم که چگونه مشکلات ترانزیتی و ترانسپورتی حل شود، بعدا ما می‌توانیم که به ترکیه و اروپا وصل شویم.»
پیش از این، وزارت صنعت و تجارت گفته بود که در سال ۲۰۲۳ میلادی به ۱۰۰ میلیون دالر داد و ستد با ترکیه انجام شده که از این میان ۲۳ میلیون دالر آن را صادرات تشکیل می‌دهد.
ایجاد سهولت‌ها برای موترهای ترانزیتی کشورهای منطقه
حکومت سرپرست می‌گوید که برای موترهای ترانزیتی کشورهای همسایه و منطقه، سهولت‌های ویژه‌ای به میان آمده است.
ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی حکومت سرپرست به رسانه‌ها گفته است که تامین امنیت، فراهم‌شدن سهولت‌ها در گمرکات و شاهراه‌های کشور از مهمترین بخش‌های‌اند که موترهای ترانزیتی به راحتی رفت‌وآمد می‌کنند.
آقای مجاهد گفت: «تمام راه‌های که افغانستان را با منطقه وصل می‌کند، امنیت تامین است و موترهای ترانزیتی به راحتی به مقصد می‌رسند. دوم، این‌که در دروازه‌های کشور و گمرکات کشور با این موترهای ترانزیتی این موارد رعایت شده و تسهیلات رسیدن نوبت هم فراهم شده است. سوم، این‌که در زمانی که بیروبار باشد، تیم‌های رسیدگی وجود دارند که برای موترها راه‌ها را باز کنند. اکنون افغانستان یک مسیر خوب برای ترانزیت کشورها است.»
از سوی دیگر، اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری می‌گوید که به علت راه نداشتن افغانستان به بحر و نبود راه‌های وسیع خط آهن در کشور، بازرگانان با بهای بلند اموال خود را انتقال می‌دهند.
خانجان الکوزی عضو هیئت مدیره این اتاق به طلوعنیوز می‌گوید که مشکلات موجود در بندر کراچی پاکستان نیز به یک چالش بزرگ فراراه انتقال اموال بازرگانی از طریق ترانزیت تبدیل شده است.
آقای الکوزی افزود: «وضعیت ترانزیت ما قیمت‌ترین انتقالات هستند که بازرگانان انجام می‌دهند. اگر از شمال ترانزیت می‌کنند، فرضن اموال شان را از چین و روسیه از راه قزاقستان، ازبیکستان، ترکمنستان وغیره کشورها می‌آورند، مصرف شان بسیار زیاد است؛ اگر از راه بندر عباس و چابهار می‌آورند هم مشکلات بسیار زیاد است. کراچی را حتی ما ترانزیت گفته نمی‌توانیم.»
از سویی هم، وزارت مالیه می‌گوید که ترانزیت یکی از بخش‌های مهم عایداتی حکومت حکومت سرپرست است که عواید مستقیم و غیرمستقیم را به کشور وارد می‌کند.
احمد ولی حقمل سخنگوی وزارت مالیه گفت: «ترانزیت یکی از بخش‌های مهم تجارت افغانستان است که نه‌تنها عواید مستقیم به خزانه حکومت واریز می‌کند بل‌که با خود چند برابر عواید غیرمستقیم هم می‌آورد. اشتغال‌زایی می‌کند، چون موتر به کار می‌افتد، تیل فروش به کار می‌افتد، عواید زیادی بدست می‌آید و کشور ما به یک نقطه وصل تبدیل می‌شود.
تلاش‌های وزارت ترانسپورت برای معیاری ساختن میدان‌های هوایی
امام‌الدین احمدی سخنگوی وزارت ترانسپورت و هوانوردی گفته است که تلاش می‌شود تا تمامی میدان‌های هوایی کشور با معیارهای جهانی برابر شوند.
آقای احمدی با بیان این‌که ۲۷ میدان هوایی در کشور فعال‌اند، افزوده است که از پنج میدان هوایی کشور پروازهای بین‌المللی انجام می‌شود.
به گفته‌ی سخنگوی وزارت ترانسپورت و هوانوردی، بسیاری از میدان‌های هوایی به‌شمول میدان هوایی کابل پس از تحول در کشور تخریب شده بودند که در جریان حاکمیت حکومت سرپرست دوباره بازسازی و آماده پرواز شدند.
آقای احمدی گفت: «بعد از خروج قوای ناتو و امریکا بخش هوایی مکمل فلج شده بود، تمام میدان‌های هوایی کشور تخریب شده بود، تجهیزاتش خراب بود که ما توانستیم به زودترین فرصت میدان‌ها را با تجهیزات اکمال کنیم.»
امام‌الدین وریماچ معین پیشین وزارت ترانسپورت و هوانوردی گفته است که برای از سرگیری پروازهای شرکت‌های بزرگ هوانوردی نیاز است تا میدان‌های هوایی با معیارهای جهانی برابر باشند.
آقای وریماچ گفت: «زیرساخت‌ها مخصوصا در بخش هوانوردی بسیار مهم است. داشتن میدان‌های هوایی معیاری در تمام ولایت‌های افغانستان یکی از ضرورت‌ها است مخصوصا در ولایت‌های بزرگ.»
از سویی‌هم اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری می‌گوید که برای از سرگیری پروازهای شرکت‌های هوانوردی نیاز است تا مشکلات ویزا حل شود.
خان جان الکوزی عضوهیات مدیره اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری گفت: «هند به ما ویزا نمی‌دهد، چین و بعضی از کشورهای آسیای میانه، روسیه و امارات هم ویزا نمی‌دهد و بسیار زیاد تاجران داریم که باید رفت و آمد بکنند
پیش از این برخی شرکت‌های هوانوردی خارجی به‌شمول فلای دبی و ایر عربیه پروازهای خود را در افغانستان از سر گرفتند.
بانک جهانی وجوه ۳۰۰ میلیون دالری برای کمک به افغانستان را تصویب کرد
بانک جهانی، وجوه ۳۰۰ میلیون دالری را از طریق انجمن توسعه بین‌المللی برای کمک‌های بشردوستانه به مردم افغانستان تصویب کرد.
این بودجه از طریق نهادهای سازمان ملل متحد و نهادهای جهانی دیگر به افغانستان ارسال خواهد شد.
بانک جهانی گفته است که این پول در دسترس طالبان نخواهد بود و از خدمات حیاتی مانند غذا، آب، صحت، آموزش و ایجاد فرصت‌های کاری در این کشور پشتیبانی خواهد کرد.
پس از تسلط طالبان بر افغانستان، این نخستین بسته کمکی از بودجه بانک جهانی به این کشور است.
هرچند این بانک از طریق صندوق وجهی بازسازی افغانستان در بانک جهانی ۱.۵ میلیارد دالر را از بهر پشتیبانی 25 میلیون تن در افغانستان تاکنون کمک کرده است.
کمک تازه بانک جهانی از خدمات اساسی در مقیاس بزرگ، حمایت از ایجاد فرصت‌های کاری از طریق فعالیت‌های عایداتی و کمک در بخش‌های سکتوری را فراهم خواهد کرد.
با توجه به محدودیت‌های طالبان بر حقوق اساسی زنان از جمله آموزش، بانک جهانی گفته است که پروژه های که برای پشتیبانی زنان هستند، در اولویت قرار داده است.
یک سخنگوی بانک جهانی گفته است که این پول تا ۱5 ماه آینده در دسترس خواهد بود.
شورای فدرال دولت سویس توافقنامه مصئونیت با صندوق امانی افغانستان را امضا کرد
شورای فدرال دولت سویس اعلام کرده است که مقام‌های این کشور با صندوق امانی افغانستان در سویس توافقنامهی «امتیازات و مصئونیت‌ها» را امضا کرده‌اند.
دولت سویس با نشر یک خبرنامه‌ی گفته است: «شورای فدرال اهمیت بین‌المللی صندوق افغان را درک کرده و حفظ دارایی‌های این صندوق در سویس را تضمین می‌کند.»
توافقنامهی «امتیازات و مصئونیت‌ها» میان شورای فدرال و صندوق افغانستان در ۱۵ دیسامبر سال ۲۰۲۳ میلادی توسط شورای فدرال تصویب شد، که بعد از یازدهم دلو 1402پس از امضای هر دو طرف لازم الاجرا شد.
صندوق امانی افغانستان در سپتامبر ۲۰۲۲ بر‌اساس قوانین سویس تأسیس شد و وظیفه حفظ ۳.۶ میلیارد دالر دارایی‌های افغانستان را به سود مردم این کشور برعهده دارد.
اکنون طبق این توافق، هیئت اداری این صندوق مسئول است برای مردم افغانستان پرداخت‌های مشخصی از جمله پرداخت برای واردات ضروری مانند انرژی، برای رفع نیازهای اساسی و ارتقای ثبات اقتصادی در افغانستان انجام بدهد.
این صندوق به عنوان یک ابزار بین‌المللی برای کمک به کاهش بحران اقتصادی افغانستان با هدف میان مدت تا درازمدت، برای بازگرداندن دارایی‌های باقی مانده به بانک مرکزی افغانستان عمل می‌کند.
بر بنیاد این توافق، هیئت اداری این صندوق تضمین کرده است که وجوه فقط در صورتی به بانک مرکزی افغانستان زیر اداره طالبان منتقل می‌شود که این بانک بتواند استقلال خود را از نفوذ سیاسی نشان داده و بانک مرکزی افغانستان زیر اداره طالبان باید تضمین کند که اقدامات مناسب را برای مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی هراس‌افگنی اتخاذ کرده است.
در خبرنامه‌ی دولت سویس آمده است که سوییس به عنوان یکی از اعضای هیئت صندوق امانی از زمان تأسیس نقش کلیدی در دریافت اطمینان از اجرای درست اهداف بنیاد توسط هیئت مدیره را ایفا کرده است.
آمادگی روسیه به تولید برق از طریق زباله در افغانستان
یک سرمایه‌گذار روسیه در دیدار با سرپرست وزارت معادن و پترولیم آماده‌گی شرکت‌اش را جهت تولید برق از طریق زباله در افغانستان اعلام کرد.
وزارت معادن و پترولیم حکومت سرپرست با نشر اعلامیه‌ای گفته است که سخنان در دیدار شهاب الدین دلاور، سرپرست این وزاتخانه با تعدادی از سرمایه‌گذاران روسیه مطرح شده است.
گفتنی‌ست که سرمایه‌گذاران روسیه طی این دیدار به سرمایه گذاری تولید ۱۵۰ مگاوات برق از زباله در افغانستان و حل مشکل افزایش ضایعات اعلام آمادگی کردند.
سرمایه‌گذاران روسی درحالی برای تولید برق از طریق ذباله در افغانستان اعلام آمدگی کردند که افغانستان نیازهای برق خود را از طریق واردات تامین می‌کند.
این درحالی است که به تازگی شرکت برق‌رسانی افغانستان (برشنا) اعلام کرده که برق وارداتی اوزبکستان به افغانستان به دلیل مشکلات تخنیکی ۵۰ درصد کاهش یافته است.
داد و ستد با تهران به ارزش بیش از ۱.۸ میلیارد دالر
وزارت صنعت و تجارت می‌گوید که در یازده ماه سال جاری خورشیدی، به ارزش ۱میلیارد و ۸۰۱ میلیون دالر داد و ستد با ایران انجام شده است.
مسوولان این وزارت آمار می‌دهند که از این میان تنها نزدیک به ۳۰ میلیون دالر آن را صادرات تشکیل می‌دهد و متباقی واردات از این کشور است.
به گفته‌ی آنان، بیش‌ترین اقلام صادراتی را پنبه، کشمش، مغز بادام، کنجد و تخم تربوز تشکیل می‌دهد.
نورالدین عزیزی سرپرت وزارت صنعت و تجارت نیز در دیدار با معاون هماهنگی امور اقتصادی ولایت خراسان رضوی ایران، درباره گسترش روابط تجاری میان دو کشور گفت‌وگو کرده است.
آخندزاده عبدالسلام جواد سخنگوی وزارت صنعت و تجارت گفت: «در این ملاقات آقای ابوالفضل چمندی، معاون هماهنگی امور اقتصادی ولایت خراسان رضوی گفت ما برای ارایه معلومات پیشرفت فعالیت در مورد توافقات که میان دو کشور در سفر اخیر عبدالغنی برادر معاون اقتصادی ریاست‌الوزرای طالبان و رهبری وزارت صنعت و تجارت این کشور صورت گرفته بود، آمده‌ایم و ما گام به گام به تطبیق توافقات حرکت می‌کنیم. معاون هماهنگی امور اقتصادی ولایت خراسان رضوی ایران روابط تجاری دو کشور را رو به رشد دانسته است.»
هم‌زمان، اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری می‌گوید که بلندبودن تعرفه های گمرکی ایران از علت‌های‌ست که صادرات به این کشور را اندک ساخته و نیار است تا در این زمینه توجه شود.
میرویس هوتک رییس هیات عامل اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری در این باره گفت: «اگر ما بخواهیم که یک تفاه‌نامه با آن‌ها داشته باشیم و تعرفه ترجیحی مدنظر گرفته شود و در کنار از آن مشکلاتی که در ترانزیت داریم، در ترانسپورت و در گمرک داریم در تفاهم‌نامه ذکر شود، معلوم‌دار است که صادرات ما به ایران بیشتر می‌شود.»
با این حال، شماری از بازرگانان می‌گویند که در کنار افزایش داد و ستد با ایران، نیاز است تا سهولت‌ها در بخش ترانزیت از مسیر ایران نیز به میان آید تا بازرگانان از طریق بندر چابهار با هند و چین تجارت شان را توسعه دهند.
از سویی هم، سرپرست وزارت زراعت، آبیاری و مالداری در دیدار با معاون سفارت ایران در کابل، و معاون هماهنگی امور اقتصادی ولایت خراسان رضوی، درباره سرمایه‌گذاری‌های ایران در بخش‌های مالداری، کشاورزی، آبیاری و باغداری گفت‌وگو کرده است.
صادرات به ارزش نزدیک به ۱۵۰ میلیون دالر در ماه جدی سال ۱۴۰۲
اداره ملی احصائیه و معلومات، ارقام مربوط به صادرات و واردات کشور را در ماه جدی سال روان جمع‌آوری و تحلیل نموده است که مجموع ارزش صادرات کشور در این ماه به ۱۴۹,۹ میلیون دالر و ارزش واردات به ۷۸۵,۴ میلیون دالر می‌رسد.
این در حالیست که مجموع ارزش صادرات کشور در ماه جدی سال گذشته به ۱۴۸,۷ میلیون دالر می‌رسید؛ تحلیل ارقام افزایش ۱,۲ میلیون دالری را در صادرات کشور طی ماه جدی سال ۱۴۰۲ نسبت به همین ماه در سال گذشته نشان می‌دهد.
از سوی هم مجموع ارزش واردات کشور در ماه جدی سال ۱۴۰۱ به ۶۸۶,۷ میلیون دالر می‌رسید که در سال روان در ارزش واردات ۹۸,۷ میلیون دالر افزایش آمده است.
ارقام اداره ملی احصائیه نشان می‌دهد که بیش‌ترین صادرات در ماه جدی سال روان و سال گذشته به پاکستان، هندوستان و امارات متحده عربی بوده است.
هم‌چنان بیش‌ترین واردات در ماه جدی سال ۱۴۰۱ از کشورهای پاکستان، چین و ایران و در ماه جدی سال روان از کشورهای ایران، چین و پاکستان بوده است.
فراورده‌های افغانستان در نمایشگاه «گلفود» دبی به نمایش گذاشته شدند
شماری از بازرگانان افغانستان با اشتراک در نمایشگاه «گلفود» دبی فرآورده‌های کشور به ویژه میوه‌های خشک را به نمایش گذاشته‌اند.
اشتراک کنندگان این نمایشگاه می‌گویند که میوه‌های خشک افغانستان توجه شماری زیاد از بازدیدکنندگان را به خود جلب کرده‌اند.
همایون عزیز، مسئول شرکت قاسمی گروپ و یکی از اشتراک‌کنندگان این نمایشگاه می‌گوید که هدف شان از اشتراک در این نمایشگاه افزایش بازار جهانی برای صادرات میوه خشک افغانستان است.
وی می‌افزاید: «امروز روز چهارم است که خوشبختانه تعداد زیاد از علاقمند میوه خشک افغانستان از سراسر دنیا که در گلف‌فود اشتراک نمودند؛ ابراز علاقمندی نشان دادند تا بتوانیم از طریق همین پلاتفارم میوه خشک افغانستان را به سطح دنیا صادر نموده و سطح صادرات محصولات زراعتی افغانستان را و سطح زندگی دهاقین افغانستان را بلند ببریم.»
گلفود یکی از بزرگترین نمایشگاهها در سطح منطقه و جهان به شمار می‌رود.
وزارت صنعت و تجارت: به ارزش ۲ میلیون دالر صادرات سنگ‌های قیمتی داشتیم
وزارت صنعت و تجارت از صادرات سنگ‌های قیمتی به ارزش بیش از دو میلیون دالر در یک سال پسین به کشورهای همسایه خبر می‌دهد.
آخندزاده عبدالسلام جواد سخنگوی این وزارت می‌گوید که کشورهای پاکستان، چین، ازبیکستان، سویس، امارات متحده عربی و آلمان از خریداران مهم سنگ‌های قیمتی افغانستان بوده‌اند.
آقای جواد افزود: «افغانستان طی سه ربع سال ۱۴۰۲به ارزش بیشتر از دو میلیون دوصد هزار دالر سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی به کشورهای پاکستان، چین، قزاقستان، سویس، آلمان، امارات متحده عربی، تایلند، ایران، هندوستان و روسیه صادر کرده است.»
خالد که از پانزده سال به این‌سو در کوچه انتیک فروشی کابل سرگرم فروش سنگ‌های قیمتی است، می‌گوید که بیش از ۱۰۰ نوع سنگ‌های مختلف نزد او موجود است و این سنگ‌ها از معادن داخل و خارج کشور اند.
خالد به طلوعنیوز گفت: «بعضی سنگ‌های است که از کشور خودمان است بعضی سنگ‌های دیگر است از کشورهای همسایه مثل ایران، یمن، عراق، مصر از این‌جا وارد می‌کنیم هر کدام‌اش دوست‌دار‌های خود را دارد.»
هم‌زمان با این، شماری از فروشنده‌های سنگ‌های قیمتی از کم‌رنگ شدن بازار فروش شان ابراز نگرانی کرده و از حکومت سرپرست خواهان برگزاری نمایش‌گاه‌هایی سنگ‌های قیمتی هستند.
اکرام‌الدین فروشنده گفت: «خواست ما از حکومت سرپرست افغانستان این است که نمایشگاهها برگزار شود، تا کار‌های مردم ترویج پیدا کند و پیشرفت کند و فرصت‌های کاری برای ما فراهم شود، تا ما بتوانیم آزادانه لاجورد خود را صادر کنیم و دوباره وارد کنیم و کار‌های خود را ترویج دهیم.»
فرهاد احمدی فروشنده دیگر جواهر گفت: «فعلن فروش زیاد نداریم، اما در فصل گرما فروش ما خوب است در حدی»
سنگ‌های قیمتی افغانستان بازار خوبی در کشورهای مختلف دارد، اما پروسس این سنگ‌ها در کشور یکی از چالش‌های مهم تجارت به شمار می‌رود.
روزنامه هندی: چین نیازمند معدن‌های لیتیوم و مس افغانستان است
روزنامه هندی یوراشین تایمز در گزارشی از نیازمندی چین به معادن لیتیوم و مس افغانستان به هدف ساخت باتری موترهای برقی و تلفن‌های همراه خبر داده است.
بر بنیاد گزارش روزنامه یوراشین تایمز، چین با روی کار آمدن دوباره حکومت سرپرست در افغانستان، تعاملات مثبت سیاسی و اقتصادی با این کشور ایجاد کرده است.
وزارت معادن و پترولیم نیز می‌گوید که معادن لیتیوم و مس از معادن بسیار مهم و ستراتیژیک افغانستان به‌شمار می رود و افزون بر سرمایه‌گذاران چینی، کشورهای دیگر نیز علاقه‌مندی نشان داده‌اند تا این معادن را به قرارداد بگیرند.
همایون پیمان سخنگوی وزارت معادن و پترولیم در این باره گفت: «در بخش لیتیوم، به‌شمول شرکت چینی، شرکت‌های زیادی آمدند و علاقه‌مندی شان را در این بخش نشان دادند لیکن تا هنوز با هیچ کسی قرارداد صورت نگرفته است.»
از سویی‌هم مسوولان سکتور اقتصادی و تجارت کشور نیز روابط اقتصادی و بازرگانی میان چین و افغانستان را در حال توسعه می‌دانند.
عبداللطیف نظری معین مسلکی وزارت اقتصاد گفت: «حکومت سرپرست افغانستان بر اساس منافع ملی کشور مناسبات گسترده اقتصادی و تجاری با کشورها از جمله چین دارد. تلاش ما این است که رشد و توسعه اقتصادی کشور را در مناسبلت اقتصادی خود مدنظر قرار بدهیم.»
برخی آگاهان مسایل اقتصادی، معادن کشور را سرمایه ملی کشور عنوان می‌کنند. آگاهان می‌گویند که چین به معادن افغانستان به‌گونه جدی نیازمند است.
قطب‌الدین یعقوبی آگاه مسایل اقتصادی گفت: «چین به عنوان یک کشور بزرگ و نیرومند اقتصادی در دنیا با ظرفیت‌های کاری که برای خود دارد، در هر کشور و هر منطقه که وارد تعامل می‌شود، نقش بسیار بزرگی را در آن‌جا ایفا می‌کند.»
بر بنیاد اطلاعات، وزارت معادن و پترولیم در حال حاضر پیمان اکتشاف و استخراج سه معدن بزرگ نفت بلاک قشقری حوزه آمو دریا، معددن آهن هرات را با شرکت‌های خارجی امضا کرده است.
تازه ترین های چشم انداز اقتصادی افغانستان
عضو ماهنامه شوید
لینک های مفید
چشم‌انداز اقتصادی افغانستان
درباره این ماهنامه
در مورد چشم‌انداز اقتصادی افغانستان بیشتر بخوانید.
منابع
منابع این ماهنامه را مشاهده کنید.
© 2023 حق نشر برای موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان محفوظ است.