اپریل 2024
چشمانداز اقتصادی افغانستان، یک ابتکار خلاقانه از موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان (AELSO) است که مهمترین و آخرین رویدادهای اقتصادی افغانستان را در یک ماه اخیر، منعکس میکند.
با مطالعه این ماهنامه اقتصادی که به سه زبان (پشتو، دری و انگلیسی) تهیه و ترتیب شده است، شما میتوانید دید گستردهتری از اقتصاد افغانستان داشته باشید.
وزارت صنعت و تجارت آمار میدهد که در سال ۱۴۰۲ خورشیدی، بیش از ۲۵۰۰ تُن جلغوزه را به ارزش ۲۷ میلیون دالر به بیرون از کشور صادر کردهاند.
مسئولان این وزارت میگوید که بیشترین صادرات جلغوزه به کشورهای چین، هند، پاکستان، امارات متحده عربی و امریکا بوده است.
در همین حال، اتاق صنایع و معادن افغانستان تاکید میورزد که برای افزایش صادرات جلغوزه به بیرون از کشور، نیاز است تا سهولتهای بیشتر در بخش دهلیزهای هوایی فراهم شود.
جلغوزه افغانستان با داشتن کیفیت بهتر، تقاضای بیشتری در کشورهای دیگر از جمله چین دارد؛ اما شماری از کشاورزان میگویند که در سال ۱۴۰۲ خورشیدی میزان حاصلات جلغوزه کاهش یافته است.
اتاق زراعت و مالداری میگوید که خشکسالیهای پیهم سبب شده تا حاصلات جلغوزه به مراتب کاهش پیدا کند و آنان را با مشکلات فراوان روبهرو ساخته است.
بر بنیاد آمارهای وزارت صنعت و تجارت، در سال ۱۴۰۱ هجری خورشیدی، به ارزش ۴۹ میلیون دالر جلغوزه افغانستان به بیرون از کشور صادر شد که بیشترین صادرات به پاکستان، چین و هند انجام شد.
وزارت کار و امور اجتماعی آمار میدهد که در سال پار برای نزدیک به ۳۰ هزار زن جواز فعالیت توزیع شده است.
به گفتهی مسئولان وزارت کار، زنانی که جواز فعالیت دریافت کردند در حال حاضر در بخشهای گوناگون در ادارههای دولتی و خصوصی سرگرم کار هستند.
به اساس گفتههای مسئولان این وزارت “جواز کار به زنان در بخشهای که برای زنان نیاز است و میتوانند به زنان دیگر ارایه خدمات کنند، توزیع شده است.”
رویا که مسوول یکی کارگاههای خیاطی در پایتخت است، میگوید این کارگاه را به هدف پشتیبانی از زنانی که سرپرستی خانوادههای خود را به عهده دارند، ایجاد کرده است. نزدیک به ۳۰ زن و دختر در این کارگاه سرگرم کار اند.
روبینای پانزده ساله که در این کارگاه لباسهای افغانی را با دستگاه خیاطی میدوزد، میگوید که از بهر چالشهای اقتصادی و کمک به خانوادهاش در این کارگاه کار میکند. روبینا از حکومت سرپرست خواستار فراهمسازی سهولتهای بیشتر برای زنان در کشور است.
با این حال اتاق تجارت و سرمایهگذاری فعالیت زنان را در بخشهای گوناگون در رشد اقتصادی خانوادهها و فراهمسازی زمینههای کاری سودمند میداند.
بر بنیاد اطلاعات اتاق تجارت و صنایع زنان، بیش از نُههزار بانو در حال حاضر در سراسر افغانستان در بخشهای کشاورزی، بهداشت، مالداری، صنایعدستی و قالینبافی با داشتن جواز فعالیت میکنند.
وزارت ترانسپورت و هوانوردی میگوید که در آینده نزدیک ترکیش ایرلاین نیز پروازهایش را به افغانستان از سر خواهد گرفت.
مسئولان این وزارت اطمینان میدهد که تمامی سهولتها را برای شرکتهای بینالمللی فراهم ساختهاند تا از میدانهای هوایی کشور پرواز داشته باشند.
بر بنیاد اطلاعات وزارت ترانسپورت و هوانوردی، در یک سال گذشته حدود ۸۱۰ هزار نفر از میدان هوایی کابل پرواز داشته اند که از این میان حدود ۱۲۰ هزار نفر آن اتباع خارجی میباشند.
در همین حال، اتاق تجارت و سرمایهگذاری میگوید که به دلیل مشکلات در گرفتن ویزه دیگر کشورها پروازها از طریق میدانهای کشور کاهش یافته است.
از سویی هم، شماری از آگاهان مسایل اقتصادی میگویند که از سرگیری پروازهای بینالمللی از میدانهای هوایی کشور در رشد اقتصادی افغانستان نقش مهم دارد.
پس از رویکارآمدن دوباره طالبان، برخی از شرکتهای هوانوردی بهشمول فلای دبی و ایر عربیه پروازهای شان را در افغانستان از سر گرفتهاند.
مقامهای طالبان در ولایت هرات گفتهاند که اتاق تجارت افغانستان-قزاقستان امروز از سوی مسئولان در هرات و علیمخان یسین گلدیف، سفیر قزاقستان در کابل و رییس اتاق تجارت این کشور، افتتاح شد.
به گزارش تلویزیون ملی زیر اداره طالبان، این اتاق به هدف «افزایش تسهیلات برای بازرگانان» دو کشور ایجاد شده است.
این در حالی است که آیبک اسمادیاروف سخنگوی وزارت امور خارجه قزاقستان گفته بود که مقامهای کشورش در دیدار با طالبان در کابل تصمیم گرفتهاند تا افغانستان اتاق تجارت ایجاد کنند.
پیش از این هیئتی از دولت قزاقستان به رهبری سریک جومانگارین، معاون نخستوزیر و وزیر تجارت این کشور برای دیدار با طالبان به کابل سفر کردند.
وزارت صنعت و تجارت میگوید که افغانستان در ۴۵ سکتور و در تولید ۱۳۳ قلم جنس به ظرفیت
خودکفایی رسیده است و این وزارت تلاش دارد تا افغانستان از یک کشور وارداتی به صادراتی تبدیل شود.
مسوولان این وزارت همچنان بر ادامه پشتیبانی از تولیدات داخلی و جذب سرمایهگذاری به این منظور تأکید دارند.
سخنگوی وزارت صنعت و تجارت بر افزایش استفاده کالاها و تولیدات داخلی در پروژههای دولتی و ملی تأکید کرده و افزوده است که تلاشها برای یافتن بازار برای محصولات داخلی در داخل و خارج از کشور نیز آغاز شده است.
در همین حال، اتاق صنایع و معادن نیز میگوید که در جریان دو و نیم سال گذشته به انکشاف تولیدات داخلی بیشتر توجه صورت گرفته و در حال گسترش است.
با این حال، مسوولان این اتاق بر گسترش فرهنگ استفاده از تولیدات داخلی در پروژههای دولتی تأکید میکنند.
از سویی هم، کارشناسان اقتصادی گفتهاند که اگر استفاده از تولیدات و محصولات داخلی در پروژههای دولتی افزایش یابد، افغانستان به سرعت به سوی استقلال اقتصادی پیش خواهد رفت.
شرکت ۷۷ ترکیه میخواهد که در پروژه سمنت منطقه یتیم تاق ولایت جوزجان سرمایهگذاری کند. مسوولان این شرکت در دیدار با سرپرست وزارت معادن و پترولیم خواهان همکاری شدهاند.
در همینحال، مسئولان این وزارت، ضمن وعده همکاری در امضای قرارداد پروژه سمنت یتیمتاق، خواهان ارایه طرح با تعهدات و تطبیق خدمات اجتماعی بهتر و محیطزیست از سوی این شرکت شده است.
شرکت ۷۷ ترکیه از چندین سال بدینسو در پروژههای تولید برق در افغانستان کار میکند. حالا این شرکت علاقهمند سرمایهگذاری در بخش معادن کشور نیز شده است.
شماری از صنعتکاران میگویند که هرگاه سرمایهگذاری بیشتر در بخش تولید سمنت صورت گیرد نهتنها که نیازمندی داخلی برآورده شده، بلکه سمنت کشور به بیرون نیز صادر خواهد شد.
در حال حاضر کار در ولایتهای کندهار، پروان و هرات در بخش تولید سمنت جریان دارد و کار تولید سمنت با سکتور خصوصی عقد گردیده است.
یک نمایشگاه سه روزه تولیدات داخلی با اشتراک برخی تجارتپیشهها از ولایتهای گوناگون کشور در پروان برگزار شده است.
مسوولان ریاست صنعت و تجارت میگویند که هدف از برگزاری این نمایشگاه پشتیبانی از تولیدات داخلی است و بانوان نیز در این نمایشگاه ساختههای دستی و محصولات شان را به نمایش گذاشتهاند.
مسوولان در ولایت پروان اطمینان میدهند که از تولیدات داخلی به هدف رشد صنعت پشتیبانی میکنند.
شماری از اشتراک کنندهها با استقبال از این نمایشگاه به شرکت در نمایشگاه بینالمللی تاکید دارند. بازدید کنندههای این نمایشگاه برگزاری آن را در رشد و معرفی تولیدات داخلی موثر میدانند.
پیش از این، وزارت صنعت و تجارت گفته بود که در سال ۱۴۰۳خورشیدی قرار است حدود سی و سه نمایشگاه در داخل و بیرون از کشور برگزار شود.
وزارت معادن و پترولیم آمار میدهد که در ۱۵۰ معدن کوچک ده میلیارد افغانی و در ۳۰ معدن بزرگ هفت میلیارد دالر امریکایی سرمایهگذاری شده است.
به گفته مسئولان در این وزارت، در مجموع در تمام پروژههای وزارت معادن و پترولیم فعلاً برای ۱۵۰ تن بهگونهی مستقیم و غیرمستقیم، زمینه کار فراهم شده است.
اتاق تجارت و سرمایهگذاری میگوید معادنی که از سوی وزارت معادن و پترولیم با شرکتهای داخلی و خارجی قرار داد شدهاند، در توسعه اقتصاد کشور اثرگذار بودهاند.
برخی از آگاهان مسایل اقتصادی بر پالایش مواد معدنی در داخل کشور تاکید میورزند و میافزایند که در صورت ایجاد کار خانههای پالایش در کشور، افزون بر ایجاد کار برای مردم، اقتصاد کشور نیز رشد خواهد کرد.
بربنیاد اطلاعات وزارت معادن و پترولیم ۱۵۰معدن کوچک به شرکتهای داخلی به قرارداد داده شده و ۳۰ معادن بزرگ به شرکتهای چینایی، ایرانی، ترکی، قطری و برخی دیگر کشورها که شرکای افغانی نیز دارند قرارداد شدهاند.
اداره ملی احصائیه و معلومات ارقامی را به نشر رسانیده که نشان میدهد که مجموعه صادرات کشور در ماه حوت سال گذشته ۱۴۱٫۱ میلیون دالر و مجموع ارزش واردات به ۷۸۹٫۶ میلیون دالر میرسد.
این اداره روز سهشنبه، بیست و هشتم حمل با نشر اعلامیهای این ارقام را درحالی منتشر کرده است که این مجموع ارزش صادرات کشور در ماه حوت سال ۱۴۰۱ به ۱۷۴ میلیون دالر رسیده بود.
بر بنیاد اعلامیه تحلیل این ارقام نشان میدهد که در ماه حوت سال ۱۴۰۱ نسبت به همین ماه سال ۱۴۰۲، صادارت ۳۲٫۹ میلیون دالر بیشتر بوده است.
از سوی هم مجموع ارزش واردات کشور در ماه حوت سال ۱۴۰۱ به ۶۹۰٫۴ میلیون دالر میرسید که در همان ماه سال ۱۴۰۲ در ارزش واردات ۹۹٫۲ میلیون دالر افزایش آمده است.
ارقام که از سوی این اداره به نشر رسیده نشان میدهد بیشترین صادرات در ماه حوت سال ۱۴۰۲ به کشورهای پاکستان، هندوستان و امارات متحده عربی میباشد.
این درحالی است که در ماه حوت سال ۱۴۰۱ بیشترین صادارات به کشورهای پاکستان، هندوستان و چین بوده است.
همچنان بیشترین واردات در ماه حوت سال ۱۴۰۱ و ماه حوت سال ۱۴۰۲ از کشورهای ایران، پاکستان و چین بوده است.
شماری از تاجران چینی در جریان سفرشان به ولایت پنجشیر از علاقهمندی خود برای سرمایهگذاری در بخش های مختلف در این ولایت خبر دادهاند.
جیم پین تاجر چینایی با شماری از تاجران آن کشور در دیدار با والی حکومت سرپرست در ولایت پنجشیر گفته که تاجران کشورش علاقمند هستند که در این ولایت سرمایهگذاری کنند.
آقای پین تأمین امنیت سرتاسری درافغانستان را فرصت مناسب برای نوع سرمایهگذاری در کشور دانسته و از علاقمندی این کشور برای عقد قرارداد پروژه بزرگ انتقال آب دریای پنجشیر به کابل خبر داده است.
این در حالیست که تا کنون شماری زیاد از مسوولان شرکت های بین المللی برای سرمایهگذاری در پنجشیر در بخش های مختلف طرح های شأن را با مقام این ولایت شریک کردهاند.
وزارت صنعت و تجارت از افزایش ۲۰درصدی صادرات میوهخشک در سال ۱۴۰۲ خورشیدی خبر میدهد.
به گفتهی مسئولان این وزارت سال پار به ارزش ۴۶۶ میلیون دالر میوهخشک به هند، چین، پاکستان، عربستان، امارات متحده عربی، آلمان و ترکیه صادر شدهاست و 20 درصد افزایش در صادرات را نشان میدهد.
اتاق تجارت و سرمایهگذاری افزایش پروازها از طریق دهلیزهای هوایی کشور را در افزایش صادرات میوهخشک مهم میداند.
برخی از بازرگانان در کشور محدودیتهای بانکی، چالشهای موجود در بخش گرفتن ویزای بازرگانی و چالشهای ترانزیتی و تجارتی در گذرگاههای کشور را از چالشهای اصلی فرا راه صادرات میوهخشک در سال ۱۴۰۲خورشیدی عنوان میکنند.
بر بنیاد آمارهای وزارت صنعت و تجارت در سال ۱۴۰۲خورشیدی به ارزش یک میلیارد و هشتصد میلیون دالر صادرات به بیرون از کشور انجام شده است.
وزارت صنعت و تجارت از صادرات ۶۷ تُن زعفران به ارزش ۴۹ میلیون دالر در سال پار خبر میدهد.
مسئولان این وزارت میگوید که این مقدار زعفران به کشورهای هند، امارات متحده عربی، اسپانیا، عربستان، امریکا، اندونیزیا، ترکیه و بریتانیا صادر شدهاست.
زعفران که از جمله اقلام مهم صادراتی افغانستان را تشکیل میدهد، بیشتر در ولایتهای هرات، بلخ، قندهار، سرپل، دایکندی و ارزگان کشت میشود و زعفران هرات به علت کیفیت بلند بازار خوب جهانی دارد.
اتحادیه ملی زعفرانکاران میگوید که هزینه انتقال زعفران به بیرون از کشور بلند است و باید در زمینه کاهش قیمتها توجه شود.
ارباب عبدالرزاق پشتون زرغونی مسوول ارتباط خارجه اتحادیه ملی زعفران گفت: «با کشاورز و شرکتها همکاری صورت گیرد و در قسمت سهولتها تعرفهها باید کمتر شود اگر تعرفهها کمتر نشود ما مجبوریم که مفاد بیشتر بگیریم و به همین شکل است که مشتری از دست ما میرود در این قسمت توجه باید جدی صورت گیرد تا ما مشتری را از نزد رقبای خود بتوانیم بدست بیاوریم.»
وزارت زراعت، آبیاری و مالداری آمار میدهد که در سال ۱۴۰۲خورشیدی از ۲۶ ولایت کشور بیش از ۲۳ هزار متریک تُن زعفران گردآوری شدهاست.
اتاق تجارت و سرمایهگذاری نیز بر پشتیبانی از فرآوردههای زعفران و ایجاد نمایشگاهها در راستای بازاریابی بیشتر آن تاکید میورزند.
پیش از این اتحادیه زعفرانکاران کشور گفته بودند که در سال ۱۴۰۲خورشیدی برداشت زعفران در هرات دو برابر افزایش یافته و قرار است در این سال نزدیک به چهل تُن زعفران در هرات برداشت شود.
کنفرانس و نمایشگاه افغان – قزاق با شرکت مقامهای بلندپایه قزاقستان، ترکمنستان و حکومت سرپست در کابل برگزار شد.
معاونان ریاستالوزرای طالبان در این کنفرانس از ایجاد زمینههای مناسب برای سرمایهگذاری در افغانستان سخن گفته و راهاندازی نمایشگاه افغان – قزاق را در راستای معرفی تولیدات این دو کشور به یکدیگر، گام مهم در راستای توسعه روابط بازرگانی عنوان کردند.
ملا عبدالغنی برادر معاون اقتصادی ریاستالوزرا در این کنفرانس گفته است: «هدف از راهاندازی این
در این نمایشگاه مسوولان بلندپایه این دو کشور بر گسترش همکاریهای اقتصادی و توسعه فعالیتهای بازرگانی و ترانزیتی میان افغانستان و قزاقستان تاکید ورزیدهاند.
سریک ژومانگارین معاون نخستوزیر قزاقستان و رزا اوتونباویا نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در افغانستان ایجاد و استفاده از فرصتهای اقتصادی را برای رشد و توسعه افغانستان اثرگذار خواندند.
نورالدین عزیزی سرپرست وزارت صنعت و تجارت که میزبانی کنفرانس تواصل تجارتی افغان – قزاق را بر عهده دارد، گفته است که همکاریهای دو جانبه اقتصادی میان افغانستان و قزاقستان، سبب افزایش حجم صادرات و واردات میان این دو کشور شده است.
به ادامهی گشایش نمایشگاه افغان – قزاق و کنفرانس تواصل تجارتی، نشست سکتور خصوصی افغانستان و قزاقستان زیر نام “بی تو بی” در دوازده سکتور به منظور گسترش فعالیتهای بازرگانی و بدست آوردن قراردادها راهاندازی شد.
سازمان جهانی مهاجرت میگوید که در کمتر از چهار ماه گذشته بیش از دو هزار و دوصد فرصت شغلی را در افغانستان ایجاد کرده است.
این نهاد میافزاید که از این میان برای یکهزار و ۱۰۳ زن نیز زمینه کار فراهم شده است. شماری از بانوان تجارتپیشه از نهادهای امدادرسان میخواهند تا از بانوان تجارتپیشه و کارآفرین در کشور پشتیبانی کنند.
زهرا سادات حسینی که پیش از این در یکی از نهادهای دولتی سرگرم کار بود، پس از رویکار آمدن دوباره طالبان در کشور، بیکار شده است.
این زن میگوید که از مدت دو سال بدین سو نهاد به هدف پشتیبانی از بانوان ایجاد کرد که برای حدود هفتصد تن از بانوان به گونه مستقیم و غیر مستقیم فرصتهای کاری و آموزشی را در بخش صنایع دستی ایجاد کرده است.
شماری از بانوان تجارتپیشه میگویند که اگر از آنان پشتیبانی مالی شود در رشد اقتصادی خانوادههای شان تاثیر مثبت دارد.
پیش از این برنامه توسعهیی سازمان ملل متحد در گزارشی گفته بود که این نهاد در همکاری با شرکای خود از ۷۵ هزار کسبوکار کوچک تحت رهبری زنان در افغانستان پشتیبانی کرده و در مجموع برای ۹۰۰ هزار تن فرصتهای شغلی ایجاد کرده است.
در مورد چشمانداز اقتصادی افغانستان بیشتر بخوانید.
منابع این ماهنامه را مشاهده کنید.
© 2023 حق نشر برای موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان محفوظ است.