می 2023
چشمانداز اقتصادی افغانستان، یک ابتکار خلاقانه از موسسه مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان (AELSO) است که مهمترین و آخرین رویدادهای اقتصادی افغانستان را در یک ماه اخیر، منعکس میکند.
با مطالعه این ماهنامه اقتصادی که به سه زبان (پشتو، دری و انگلیسی) تهیه و ترتیب شده است، شما میتوانید دید گستردهتری از اقتصاد افغانستان داشته باشید.
۸صبح، هرات: نمایشگاه تولیدات داخلی زیر نام «افغان لاجورد» در ولایت هرات افتتاح شد.
این نمایشگاه بامداد امروز (چهارشنبه، ۳ جوزا) به هدف حمایت از تولیدات داخلی افتتاح شده است.
حمیدالله خادم، رییس اتاق صنایع و معادن هرات، میگوید که این نمایشگاه بهمدت پنج روز ادامه مییابد.
در این نمایشگاه تولیدات و صنایع دستی مردم از ولایتهای قندهار، فراه، غور، بادغیس و هرات به نمایش گذاشته شده است.
در این نمایشگاه ۳۰۰ غرفه وجود دارد که شماری معدود آن از سوی زنان اداره میشود.
نمایشگاه افغان لاجورد در حالی با حضور داشت زنان در هرات برگزار میشود که طالبان پس از تسلط شان بر کشور محدودیتهای زیادی بر سر آموزش و کار زنان وضع کردهاند.
براساس گزارشهای برخی از نهادهای جهانی، پس از تسلط طالبان بر افغانستان، هزاران زن شاغل، کاروبارشان را از دست دادند
۸صبح، کابل: وزارت ترانسپورت و هوانوردی طالبان اعلام کرده است که پروازهای مستقیم به چین از سر گرفته شده است.
پروازها میان کابل و شهر ارومچی چین، امروز (چهارشنبه، ۳ جوزا) دوباره آغاز شد.
در نشست خبری که به مناسب آغاز دوباره پروازهای مستقیم میان افغانستان و چین، در میدان هوایی کابل برگزار شده بود، نمایندهگانی از گروه طالبان و چین حضور داشتند.
محمد یونس مومند، رییس اتاق تجارت و بازرگانی افغانستان، در این نشست گفته است که یک مرکز تجارتی برای تاجران چینی در کشور ایجاد خواهد شد.
از سویی هم، غلامجیلانی وفا، سرپرست وزارت ترانسپورت و هوانوردی طالبان، در این نشست از سرگیری پروازهای مستقیم به چین را به رشد اقتصادی دو کشور مفید دانست.
نخستین پرواز میان دو شهر امروز از سوی شرکت هوایی آریانا انجام شد.
پس از آغاز دوباره پروازها میان دو کشور قرار است هفته یک بار روزهای چهارشنبه رفتوآمد میان دو شهر ادامه یابد.
پروازهای مستقیم میان افغانستان و چین، پس از تسلط طالبان بر کشور متوقف شده بود.
۸صبح، غزنی: منابع محلی در غزنی میگویند که کار ساخت پنج پروژه توسعهای به ارزش ۴۰۰ هزار دالر امریکایی به حمایت مالی بخش غذا و زراعت سازمان ملل متحد در این ولایت آغاز شده است.
یک منبع در ریاست آب ایستاده غزنی روز چهارشنبه، ۱۳ ثور، میگوید که این پروژهها شامل ساخت یک شبکه آبرسانی و چهار دیوار استنادی در ساحات سیلخیز در مرکز و ولسوالیهای این ولایت است.
به گفته منبع، این پروژهها با نظارت ریاست آب ایستاده غزنی و سازمان ملل متحد توسط شرکتهای ساختمانی داخلی عملی میشود.
گفته میشود که با آغاز کار ساخت پروژههای یاد شده در غزنی، زمینه کار به حدود ۳ هزار تن فراهم شده است.
کارگران این پروژهها در بدل کارشان پول نقد و مواد خوراکی دریافت میکنند.
غزنی از جمله ولایتهای سیلخیز در فصل بهار است. همهساله در اثر جاری شدن سیلاب در این ولایت، خسارات هنگفتی به کشاورزان وارد میشود
ضیاء احمد تکل، سخنگوی وزارت خارجه افغانستان میگوید که با اتصال به دهلیز اقتصادی چین و پاکستان (سی پیک)، افغانستان خواهد توانست به کشورهای منطقه و اروپا وصل گردد و همچنان از این طریق جلب سرمایهگذاری نماید.
تکل میگوید: «افغانستان در قسمت اتصال کشورهای منطقه نقش اساسی را ایفا خواهد نمود. با در نظرداشت موقعیت جغرافیایی افغانستان به خصوص برای کشورهای آسیایی یک نقطه بسیار مهم میباشد که در قسمت اتصال و ترانزیت منطقه میتوان از آن استفاده کرد.»
تکل افزود:«حکومت سرپرست افغانستان زمینه سرمایهگذاری را فراهم نموده است تا جامعه جهانی و کشورهای منطقه در افغانستان سرمایهگذاری کنند و پروژههای خود را عملی نمایند.»
این درحالی است که در اعلامیه پایانی نشست سهجانبه وزیران خارجه حکومت سرپرست، چین و پاکستان در اسلام آباد که در (۱۸ثور) منتشر شد، آمده است که در این نشست، در مورد شمولیت افغانستان در پروژهی دهلیز اقتصادی چین-پاکستان به نام «سیپک»، گفتگو شده است.
در اعلامیه آمده است که در این نشست بر اهمیت ادامه همکاریهای اقتصادی با افغانستان و عملیسازی پروژههای تاپی، کاسا یکهزار و خطآهن نیز، تأکید شده است.
بلاولبوتو زرداری، وزیر امور خارجهی پاکستان و چین گانگ، وزیر امور خارجه چین، در این نشست، هدف از شمولیت افغانستان به دهلیز اقتصادی چین-پاکستان را ادامهی همکاریهای اقتصادی با افغانستان عنوان کرده اند. دهلیز اقتصادی چین-پاکستان، بخشی از ابتکار چین است که از آن به عنوان «کمربند و جاده» یاد میشود و چین میخواهد از این طریق به کشورهای آسیایی وصل شود.
معاون اقتصادی رییس الوزرا، در افتتاح نمایشگاه چهار روزه بینالمللی تولیدات داخلی در کابل گفته است که بهزودی در داخل کشور صاحب برق کافی خواهیم بود.
ملا عبدالغنی برادر مژده میدهد که به زودی برق کافی در اختیار صنعت کاران و سرمایهگذاران قرار خواهد گرفت.
ملا عبدالغنی برادر میگوید که:«بدبختانه در اثر جنگهای طولانی، عدم تعهد و ارادۀ حاکمان، به افغانستان مجال آن داده نشد تا از لحاظ اقتصادی توسعه سریع داشته باشد، اما الحمدلله امروز برای رشد اقتصادی اقدامات اساسی صورت گرفته است.
عبدالغنی برادر حین سخنان خود افزود :«قسمی که برای صنعت، برق ضروری است، بنابراین از همینجا برای تمامی هموطنان بهویژه صنعتکاران مژده میدهم که بهزودی در داخل کشور صاحب برق کافی خواهیم بود.»
شماری از سرمایهگذاران میگویند که هرگاه همینگونه فرصتهای سرمایهگذاری در کشور فراهم شود به زودی افغانستان شاهد تحول اقتصادی خواهد بود.
این نمایشگاه بینالمللی کابل به هدف بازاریابی محصولات داخلی، حمایت از سرمایهگذاران ملی، ایجاد ارتباط بین تاجران و معرفی تولیدات داخلی به شهروندان برگزار شده است در مجموع ۵۵۰ فابریکه در ۵۵ بخش گوناگون محصولات خود را به نمایش گذاشته اند.
در نمایشگاه “بینالمللی کابل” شماری از تجارتپیشهها، توانستند قراردادهای را برای فروش فرآوردههایشان به دست بیاورند.
در این نمایشگاه، نزدیک به ششصد شرکت صنعتی به شمول بانوانِ تجارتپیشه شرکت داشتند.
رفیعالله حماد، از برگزارکنندهگان نمایشگاه، گفت: «بین هم قراردادهای را اشتراک کردند قراردادهای بودند که دولتی بودند و قراردادهای بودند شخصی بین سکتور خصوصی و نهادهای خارجی بین هم همه قراردادهای زیاد کرده اند.»
سخی احمد پیمان، معاون اول اتاق صنایع و معادن، گفت: «یک فرصت خوب بود برای به نمایش گذاشتن تولیدات داخلی ما از نظر کمیت و کیفیت که مردم آشنا شوند با تولیدات داخلی، و فرهنگسازی شود مصرف از تولیدات داخلی.»
شماری از بانوان تجارتپیشه میگویند که برگزاری چنین نمایشگاهها برای فروش و بازاریابی فرآوردهها و ساختههای دستیشان سودمند است.
سودابه بهروز که از یک سال بدینسو به پیشه تجارت رو آورده است خواهان برگزاری نمایشگاهها در سطح بینالمللی است.
بانو بهروز، به رسانهها، گفت: «ما توانستیم بازاریابی داشته باشیم، مشتریهای برای خود جذب کنیم و همچنان توانستیم سفارشات را بگیریم و خوب بود در کل برای ما.»
زرغونه، تجارتپیشه دیگر، گفت: «زیادتر قرارداد گرفتیم فرمایشات زیاد گرفتیم با بیشتر افراد معرفی شدیم از تولیدات ما دیدن کردند.»
همزمان با این، برخی از شرکت کنندگان، از نبود بازار در این نمایشگاه انتقاد میکنند.
شعیب، تجارتپیشه میگوید: «شرکتهای تولیدی توانمندی از این را فعلاً ندارند که با خارجیها قرارداد داشته باشند.»
از سوییهم، شماری از بازدید کنندگان میگویند که راهاندازی چنین نمایشگاهها در بازاریابی فرآوردههای داخلی سودمند است. فضل حسینخیل، بازدیدکننده دیگر، گفت: «بیاین در نمایشگاه از تولیدات وطن دیدار کنند و از تولیدات وطن استقبال کنند تا صنعتگرای ما روز به روز رشد کنند.»
در نمایشگاه بینالمللی کابل، یکصد بانوی تجارتپیشه نیز شرکت داشتند و فرآوردهها و ساختههای دستیشان را به نمایش گذاشتند
نخستین شرکت کارگوی هوایی، ۲۳ ثور، در کابل به فعالیت آغاز کرد.
نورالدین عزیزی سرپرست وزارت صنعت و تجارت میگوید که فعالیت این شرکت در افزایش میزان صادرات کشور نقش مهم دارد.
این شرکت که زمینه انتقال کالاهای بازرگانی و ترانزیتی کشور را فراهم میکند، در گام نخست ۱۸ تن نوشابهی غیرالکولی را بهگونه ترانزیت وارد کشور کرده است.
شیرباز کمینزاده، رییس اتاق صنایع و معادن، به طلوعنیوز گفت: «شاید ترانسپورت هوایی در ده سال آینده ارزانترین، پرسرعتترین و مطمئنترین ترانسپورت باشد.»
محمد یونس مومند، سرپرست اتاق تجارت و سرمایهگذاری، گفت: «به همه افغانها اطمینان میدهیم که داد و ستد، صادرات و ترانزیت به شکل عادی جریان دارد. هیچ مشکل نیست. همه با اطمینان تجارت کنند. تزانزیت ما با پاکستان مشکل ندارد و هم ترانزیت وارداتی و هم صادراتی جریان دارد.»
مسوولاین این شرکت اطمینان میدهند که آماده انتقال کالاهای صادراتی و وارداتی بازرگانان به داخل و بیرون از کشور است.
عبدالکریم عارفی، مسوول شرکت کارگو، گفت: «این تقریبا ۱۸ تن بود که در یک پرواز مستقیم انتقال داده شد. این مواد ذایقه نوشابههای غیرالکولی که در افغانستان عرضه و تولید میشود، بود.»
مسوولان شرکت کارگوی هوایی همچنان میگویند که فعالیتهای ترانزیت زمینی این شرکت نیز به زودی آغاز خواهد شد.
عبدالسلام جواد، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت در سمپوزیم صنعتی ملی و بینالمللی افغانستان گفته است که کار ساخت ۳۹ پارک صنعتی در ولایتهای گوناگون جریان دارد.
سخنگوی این وزارت در این سمپوزیم افزوده است که افغانستان در تولید ۵۰ قلم مواد به خودبسندگی رسیده است.
سخنگوی وزارت صنعت و تجارت گفته است: «وزارت صنعت و تجارت جهت حمایت از تولیدات داخلی در بخش صنعت و سرمایهگذاری فعالیتها و دستآوردهای ذیل را داشته است: بلند بردن سطح تولیدات داخلی، رساندن افغانستان به خودکفایی در پنجاه قلم از تولیدات از جمله پانزده قلم تولیدات دوایی.»
از سوییهم، وزارت کار و امور اجتماعی سرمایهگذاری در بخش صنعت را در رشد اقتصاد کشور مهم خوانده است.
عبدالواحد فائیز، رییس عمومی انکشاف مهارتهای وزارت کار و امور اجتماعی، گفته است: «نقش رشد صنعت در توسعه اقتصادی و کارآفرینی خیلی مهم بوده و ما هر کدام به سهم خویش کوشش مینماییم تا صنایع کشور خود را رشد و تقویه نماییم تا از بیکاری افراد جامعه و فقر و مهاجرتهای غیرقانونی و آغشته شدن به مواد مخدر جلوگیری گردد.»
غلام حیدر شهامت، سرپرست اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی در این سمپوزیم گفته است که این اداره در تلاش است تا زمینه آموزشهای مسلکی را به شهروندان کشور فراهم سازد.
آقای شهامت گفت: «فعلا در استخراج معادن ما نیاز به افراد ماهر و مسلکی داریم که در بیست سال تربیه نشده است. در بخش ریل و ساختمانهای مدرن باز هم ما نیازمند تعلیم و آموزش مسلکی هستیم.»
بربنیاد اطلاعات وزارت صنعت و تجارت، پنجاه کارخانه در سال ۱۴۰۱ هجری خورشیدی در تمامی کشور گشایش یافت و ارزش کالاهای صادراتی افغانستان در این سال به ۲ میلیارد دالر رسیده بود.
وزارت معادن و پترولیم میگوید که چین و قطر علاقهمند سرمایهگذاری در بخش نفت و گاز کشور اند.
همایون افغان، سخنگوی این وزارت میافزاید که نمایندگان این دو کشور در یک ماه پسین، چهار بار با سرپرست وزارت معادن و پترولیم در باره استخراج نفت دیدار داشتهاند.
سخنگوی وزارت معادن و پترولیم، گفت: «دقیقاً چهار دیدار با سرمایهگذاران چینی و قطری داشتیم. در پهلوی آن ترکها نیز بودند. آنها میخواستند که روی معادن و منرالهای مختلف افغانستان سرمایهگذاری کنند، به ویژه در بخش نفت و گاز.»
سخنگوی وزارت معادن و پترولیم، افزود: «قسمیکه شما میدانید قطر کشوری است که ذخایر بزرگ نفت و گاز دارد و در این بخش فعالیت خوبی هم دارد. تجربه هم دارد و مهمتر از همه برای سرمایهگذار سرمایه زیاد مهم است.»
از سویی هم، اتاق تجارت و سرمایهگذاری از حکومت سرپرست میخواهد که در سپردن معادن به سرمایهگذاران خارجی، منافع ملی را در نظر گیرد.
یونس مومند، سرپرست اتاق تجارت و سرمایهگذاری، گفت: «خواهش ما این است که در سپردن معادن به سرمایهگذاران منافع ملی اقتصادی ذخایر افغانستان باید در نظر گرفته شود و بعد از آن به یک کمپنی که ظرفیت آن را داشته باشد واگذار شود.»
تا اکنون مسعینک لوگر و حوزه نفتی آمو دریا به شرکتهای چینی واگذار شده، اما تا هنوز شرکت “ام سی سی” چین موفق به استخراج مس از ساحه مسعینک لوگر نشده است
وزارت صنعت و تجارت آمار داده است که چین به ارزش دو میلیارد دالر در یکونیم سال پسین در افغانستان سرمایهگذاری کرده است.
آخندزاده عبدالسلام جواد سخنگوی وزارت صنعت و تجارت میگوید که سرمایهگذاریهای چین بیشتر در بخشها استخراج و پروسس معادن، عرضه خدمات در میدانهای هوایی و پارکهای صنعتی انجام شده است.
در سوی دیگر، برخی از سرمایهگذاران چینی به هدف سرمایهگذاری در بخش تولید برق آفتابی و بازسازی شاهراههای افغانستان روز گذشته با معین وزارت صنعت و تجارت دیدار و گفتوگو کردند.
عبدالسلام جواد گفت: «در عرصههای استخراج و پروسس معادن، عرصههای خدمات در میدانهای هوایی و اعمار پارکهای صنعتی قرارداد انجام شده که کار عملی آن آغاز شده. ارزش مجموعی این سرمایهگذاریها به دو ملیارد دالر میرسد همچنان عصری سازی گمرکات و سایر بخشها نیز با کمپنیهای خارجی به امضا خواهد رسید.»
شاکر یعقوبی، آگاه اقتصادی، گفت: «به نظر میرسد که چین از دریچه همکاریهای اقتصادی میخواهد در سیاست افغانستان جای پای بیشتر باز بکند و نقش حریفان قدرتمند خود را جلب سیاست افغانستان از راه اقتصاد تضعیف کند.»
یو مینگ خو مسوول شرکتهای چینی در افغانستان میگوید که در حال حاضر بیش از بیست شرکت چینی در افغانستان حضور دارند.
این سرمایهگذار چینی میافزاید که اگر حکومت سرپرست سهولتهای بیشتر به سرمایهگذاران فراهم کند، علاقمندی آنان برای سرمایهگذاری در افغانستان افزایش خواهد یافت.
او در این باره گفت: «بیستویک کمپنی هم اکنون در بخشهای مختلف در کابل فعالیت دارند.»
چین در بیش از دو دهه گذشته، بزرگترین قراردادهای بخش معادن افغانستان را بدست آورده است. در حال حاضر قرارداد مس عینک لوگر و قرارداد حوزه نفتی آمودریا در اختیار شرکتهای چینی قرار دارند
در ادامه تلاشها برای جلب سرمایهگذاری خارجی در کشور، وزارت انرژی و آب امروز (سهشنبه) طی نشستی در کابل با شرکت «۷۷ ترکی» برای تولید ۲۰۰ میگاوات برق از منابع بادی در غرب کشور یک تفاهمنامه همکاری مشترک امضا کرد.
در این نشست، عبداللطیف منصور، وزیر انرژی و آب گفته است که بخشهای غربی کشور از ظرفیت بالایی برای تولید انرژی بادی برخوردار است و این شرکت در ساخت بندهای آبی و تولید برق از منابع مختلف، تجارب خوب دارد.
از سویی هم، مسوولان شرکت ۷۷ ترکی میگویند که در ده سال گذشته، در بخشهای مختلف تولید انرژی در افغانستان سرمایهگذاری کردهاند و حالا نیز میخواهند که دولت کنونی را در تولید انرژی از منابع بادی همکاری کنند.
سلیمان جلیو، رییس شرکت ۷۷ ترکی، در این مورد گفته است: «ما پروژههایی را در زمینه تولید انرژی در مناطق مختلف افغانستان اجرا کردهایم و تلاش میکنیم بیشتر با افغانها کار کنیم و حکومت سرپرست با بخش خصوصی همکاری کامل دارد.»
در همین حال، مسوولان وزارت انرژی و آب از همه سرمایهگذاران داخلی و خارجی میخواهند که در بخش بندهای آب و تولید انرژی در افغانستان سرمایهگذاری کنند و آنان نیز در این زمینه برای سرمایهگذاران تسهیلات فراهم میکنند